Persistance, transformation, and advancement of native healing in the Andean countries
DOI:
https://doi.org/10.12775/lud106.2022.11Keywords
native medicine, Andean America, institutionalization of the traditional healingAbstract
Native healing practices have gained considerable recognition in the Andean countries of South America, undergoing professionalization and institutionalization. Thanks to the acceptance of multiculturalism, multi-ethnicity, and legal recognition of diversity, traditional shamanistic, herbal, healing, and magical practices have been upgraded and transformed into indigenous medicine, accepted by mainstream society and the public health service. In this way, the indigenous healing traditions and concepts of disease and health also have successfully entered cities, hospitals, clinics, colleges, and pharmacies, gaining wide recognition in an urban social environment. As a result, a specific dualism of medical practices emerged, consisting of the complementary coexistence of the popular medicine sector with strong indigenous roots and the academic sector of biomedicine aimed mostly at the wealthier social classes..
Keywords. Native medicine, Andean America, institutionalization of the traditional healing.
References
Alarcon, A.M., Vidal, A., Neira Rosaz, J. (2003). Salud intercultural: elementos para la construccion de sus bases conceptuales. Revista Médica de Chile, vol. 132, 1061–1065.
Ameigereiras, A. & Jure, E. (eds.) (2006). Diversidad cultural e interculturalidad. Buenos Aires: Prometeo Libro.
Baixeras, D.J.L. (2004). Salud intercultural en Bolivia a inicios del tercer milenio. La Paz.
Bolados, G. (2012). Neoliberalismo multicultural en el Chile postdictadura: la politica indigena en salud y sus efectos en comunidades mapuches y atacamenos. Chungara, vol. 44 (1), 135–144.
Brown, M. (2003). Who Owns Native Culture? Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
Cabrero, F. (2014). Teologia india y opcion por los pobres. Un encuentro poco explotado. Realidad. Revista de Sciencias Sociales y Humanidades, vol. 142, 521-534.
Campos, N.R. (2006). Procesos de legalizacion e interculturalidad en las medicinas indigenas de Bolivia. In: F.J. Gerardo (ed.), Salud e interculturalidad en America Latina. Antropologia de la crítica intercultural (p. 373– 388). Quito: Abya Yala.
De Santic-Piros, A. & Verdugo-Sanchez, A. (eds.) (2019). Salud intercultural y Buen Vivir: Respeto a la diversidad y mutuo beneficio en el intercambio de saberes y experiencias. Quito: Abya Yala.
Hasen, N.F. (2012). Interculturalidad en salud. Competencias en practicas de salud con poblacion indigena. Ciencia y enfermeria, vol. 18 (3), 17–24.
Kabat, I. (1987). Etnobotanika. W: Z. Staszczak (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne (s. 84–86). Warszawa–Poznań: PWN.
Kania, M. (2019). Projekt Qhapaq Nan. Wyzwania nowego modelu polityki wobec dziedzictwa kulturowego ludów tubylczych. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Mariman, J.A. (2012). Autodeterminacion. Ideas politicas mapuche en el arbol del siglo XXI. Santiago de Chile: LOM.
Mato, D. (2014). Universidades indigenas en America Latina. Experiencias, logros, problemas, conflictos desafios. Journal of Energy and Environmental Sustainbility, no. 14, 17–45.
Mejia, G.J.A. et al. (2017). Conocimmiento, aceptacion y uso de medicina tradicional peruana y de medicina alternativa/complementaria en usuarios de consulta externa en Lima Metropolitana. Revista Peruana de la Medicina Integrativa, vol. 2 (1), 47–57.
Melchor, A.S. & Reyna, P.V. (1994). Soba del cuy y diagnostico en la medicina tradicional peruana. Lima: Editorial Hozlo.
Modood, T. (2014). Multikulturalizm. Poznań: Nauka i Innowacje.
Morales, E. (1995). The Guinea Pig: Healing, Food, and Ritual in the Andes. Tucson: University of Arizona Press.
Penkala-Gawęcka, D. (1987). Etnomedycyna. W: Z. Staszczak (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne (s. 100–102). Warszawa–Poznań: PWN.
Penkala-Gawęcka, D. (2006). Medycyna komplementarna w Kazachstanie. Siła tradycji i presja globalizacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Poblete, M. & Goldstein, E. (2019). Politicas de Salud Intercultural en Chile. Asesoria Tecnica Parlamentaria, no. Julio. Valparaiso: Biblioteca del Congreso Nacional de Chile.
Posern-Zieliński, A. (1985). Wyznaniowa dezintegracja indiańskich społeczności chłopskich w peruwiańskich Andach i jej kulturowe skutki. Etnografia Polska, t. 29, z. 2, 135–161.
Posern-Zieliński, A. (2005). Między indygenizmem a indianizmem. Andyjscy Indianie na drodze do etnorozwoju. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Posern-Zieliński, A. (2006). Wpływ migracji na przemiany społeczno-kulturowe ludności tubylczej Ameryki andyjskiej. Przypadek Ekwadoru. W: J.E. Zamojski (red.), Migracje i kultura. Seria: Migracje i Społeczeństwo, t. 11 (s. 76–92). Warszawa: Instytut Historii PAN.
Posern-Zieliński, A. i Kairski, M. (2000). Ameryka Południowa. W: A. Posern-Zieliński (red.), Świat grup etnicznych (s. 255–282). Poznań: Wydawnictwo Kurpisz.
Przytomska, A. (2013–2014). Kukata Yachan. La coca en la cosmovision de los q’eros. Estudios Latinoamericanos, vol. 33/34, 309–327.
Przytomska, A. (2017). Hay que alimentar a la Madre Tierra. Haywakuy: un ritual de sanacion e intercambi en la ontologia. In: V. Torres, V. Anguiano, Recuperando la vida. Etnografias de sanacion en Peru y Mexico (s. 113-138). Lima: Rios Profundos.
Przytomska, A. (2019). Altomesayoq, czyli ten który rozmawia z apus. Ontologia praktyk szamanistycznych u Q’eros z Andów Peruwiańskich. Lud, vol. 103, 139–159.
Reinozo, A. (2008). La Pachamama: Remedios y hierbas. Dialogos. Revista Electronica de Historia, no. Especial, 379–410.
Salaverry, O. (2010). Interculturalidad en salud. Revista Peruana de Medicina Experimental y Salud Publica, vol. 27 (1), 80–93.
Sal y Rosas, F. (1958). El mito del Jani o susto de la medicina indigena del Peru. Revista Psiquiatrica del Peru, vol. 1 (2), 103–112.
Sanchez, G.R. & Sanchez, G.R. (2009). Medicina tradicional andina: planteamientos y aproximaciones. Cusco: Centro Bartolome de Las Casas.
Sanchez, P.J. (1997). Globalizacion, gobernabilidad y cultura. Quito: Abya Yala.
Sieder, R. (ed.) (2002). Multiculturalism in Latin America. Indigenous Rights, Diversity and Democracy. New York: Palgrave.
Vargas, M.P. (2014). Educacion Superior Intercultural en disputa. Trayectorias de la Universidad Intercultural Amawtay Wasi. Polis. Revista Latinoamericana, vol. 13, no. 38, 269–300.
Zarate, C.E. (2001). Culturas medicas en Peru. Situa, vol. 10, no. 19, 1–10.
Źródła internetowe:
Bolivia: Parteras, guías espirituales, naturistas y médicos tradicionales iniciarán registro de pacientes. (2017). Pozyskano z www.minsalud.gob.bo/2765
Bronk, K. (2019). Papież zabrał głos w sprawie figurek Pachamamy. Pozyskano z: www.vaticannews.va/pl/papiez/news/2019-10
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Aleksander Poser-Zieliński
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
- The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:
- recording of a Work / subject of a related copyright;
- reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
- marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
- introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
- dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
- The authors give the publisher the license free of charge.
- The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 377
Number of citations: 0