Szkic o antropologii aktywistycznej. Badanie nowo-wiejskich inicjatyw w Katalonii.
DOI:
https://doi.org/10.12775/lud101.2017.10Ključne reči
antropologia aktywistyczna, metoda, inicjatywy nowo-wiejskie, KataloniaApstrakt
Artykuł jest analizą metody aktywistycznej w antropologii na podstawie literatury oraz moich własnych doświadczeń badawczych. Argumentuję, że antropologia aktywistyczna różni się od innych podejść metodologicznych w antropologii przede wszystkim tym, że wiedza wytwarzana w procesie badawczym jest przydatna dla społeczności uczestniczącej w badaniach oraz ma na celu zmianę społeczną. Tekst przedstawia także, jak w paradygmacie etnografii aktywistycznej zmienia się charakter przedmiotu i podmiotu badań oraz relacja między nimi. Podmiotem badawczym staje się zarówno badacz, jak i aktywiści czy też inni aktorzy społeczni zainteresowani udziałem w procesie badawczym. Aby taka sytuacja zaistniała, konieczne jest przyjęcie założenia, że wiedza wytwarzana jest w sposób zdecentralizowany, demokratyczny, to znaczy, że wszyscy zaangażowani aktorzy wytwarzają równie wartościową wiedzę. W sytuacji badań aktywistycznych przedmiot badań także ma swoisty charakter. Jest on negocjowany przez podmioty zaangażowane w badania.
Abstract. This article is an analysis of the activist methodology in anthropology based on literature and my research experience. I argue that activist anthropology differs from other methodological approaches in anthropology as the knowledge produced in the research process is useful for the community involved in it. Also, the aim of the research is to boost social change. I also present how the nature of a subject and an object of research, and also the relationship between them change in the paradigm of activist ethnography. The research subjects are in this case both the researcher and the activists or other social actors interested in participating in the research process. To make it possible it must be assumed that knowledge is produced in a decentralized, democratic way, that is, that all engaged actors produce equally valuable knowledge. In the context of activist research, the object of research also has a specific character. It is negotiated by the subjects involved in the study.
Reference
Anderson, E. N. (1974). The Life and Culture of Ecotopia. In: D. Hymes (red.), Reinventing Anthropology (s. 264-283). New York: Vintage Books.
Baker, T. (2013). Ecovillages and Capitalism. Creating Sustainable Communities within an Unsustainable Context. In: J. Lockyer, J. R. Veteto (red.), Environmental Anthropology Engaging Ecotopia: Bioregionalism, Permaculture and Ecovillages (s. 285-300). New York/Oxford: Berghahn Books.
Casas-Cortes, M. I., Osterweil, M., Powell, D. E. (2013). Transformations in Engaged Ethnography, Knowledge, Networks, and Social Movements. In: J. Juris, A. Khasnabisch (red.), Insurgent Encounters. Transnational Activism, Ethnography and the Political (s. 199-228). Durham and London: Duke University Press.
Cattaneo, C. (2008). The Ecological Economics of Urban Squatters in Barcelona. Praca doktorska obroniona w Institute of Environmental Science and Technology, Universitat Autònoma de Barcelona.
Cerrillo, A. (2011). La buena vida. La Vanguardia. Pozyskano z http://www.lavanguardia.com/medio-ambiente/20110723/54190433114/la-buena-vida.html.
Christian, D. L. (2003). Creating a Life Together: Practical Tools to Grow Ecovillages and Intentional Communities. Gabriola Island: New Society.
Clifford, J. (2000). Kłopoty z kulturą: Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka (przeł. E. Dżurak). Warszawa: Wydawnictwo KR.
Dawson, M. C., Sinwell, L. (2012) Contesting Transformation: Popular Resistance in Twenty-First Century South Africa, London: Pluto Press.
Demaria, F., Schneider F., Sekulova F., Martínez-Allier, J. (2013). What is Degrowth? From an Activist Slogan to a Social Movement. Environmental Values, 22, 191–215. DOI: http://dx.doi.org/10.3197/096327113X13581561725194.
Demmer, U. and Hummel, A. (2017). Degrowth, anthropology, and activist research: the ontological politics of science. Journal of Political Ecology 24, 610-622.
Escobar, A. (2008). Territories of difference: place, movement, life, redes. Durham: Duke University Press.
Escobar, A. (2012). New Preface. In: Idem, Encountering development: the making and unmaking of the third world (s. 7-13). Princeton, New York: Princeton University Press.
Geertz, C. (2000). Dzieło i życie: antropolog jako autor (przeł. E. Dżurak i S. Sikora). Warszawa: Wydawnictwo KR.
Grabowska, M. i Kościańska, A. (2013). Antropologia stosowana i zaangażowana wobec dyskryminacji ze względu na płeć i seksualność. W: M. Ząbek (red.), Antropologia stosowana (s. 273-293). Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Międzynarodowe Centrum Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego UKSW, Warszawa.
Graeber, D. (2009). Direct action: an ethnography. Oakland: AK Press.
Grzeszczak, J. (1996). Tendencje kontrurbanizacyjne w krajach Europy Zachodniej. Prace Geograficzne, 167. , Wrocław: Continuo.
Gudynas, E. (2015). Buen Vivir. In: G. D′Alisa, F.
Demaria, G. Kallis (red.), Degrowth: a vocabulary for a new era (s. 201-204). London, New York: Routledge.
Kacperczyk, A. (2014). Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii. Przegląd Socjologii Jakościowej, 10(3), 32-74.
Law, J. and Urry, J. (2004). Enacting the Social. Economy and Society, 33 (3), 390–410. DOI: 10.1080/0308514042000225716.
Lockyer, J. and Veteto, J. R. (2013). Introduction. In: J. Lockyer, J. R. Veteto (red.), Environmental Anthropology Engaging Ecotopia: Bioregionalism, Permaculture and Ecovillages (p. 1-31). New York/Oxford: Berghahn Books.,
Low S. M. and Merry, S. E. (2010). Engaged Anthropology: Diversity and Dilemmas. Current Anthropology, 51, Supplement 2, 203-226. DOI: 10.1086/653837.
Mauss, M. (2001) Szkic o darze. Forma i podstawa wymiany w społecznościach archaicznych (przeł. M. Król, K. Pomian, J. Szacki). W: Socjologia i antropologia. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Netting, R. (1993). Smallholders, Householders: Farm Families and the Ecology of Intensive, Sustainable Agriculture. Stanford: Stanford University Press.
Nogué y Font, J. (1988). El fenómeno neorural. Agricultura y Sociedad, 47, 145-175.
Polanyi, K. (2010). Wielka transformacja (przeł. M. Zawadzka). Warszawa: PWN.
Pratt, J. (2009). Incorporation and Resistance: Analytical Issues in the Conventionalization Debate and Alternative Food Chains. Journal of Agrarian Change, 9 (2), 155–174. DOI: 10.1111/j.1471-0366.2009.00190.x.
Rabinow, P. (2010). Refleksje na temat badań terenowych w Maroku (przeł. K. J. Dudek, S. Sikora. Kraków: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Rodrigo Mora, F. (2011). La democracia y el triunfo del estado. Esbozo de una revolución democrática, axiológica y civilizadora. Morata de Tajuña: Editorial Manuscritos.
Said, E. (2005). Orientalizm (przeł. W. Kalinowski). Poznań: Zysk i S-ka.
Sahlins, M. (2003). Pierwotne społeczeństwo dobrobytu (przeł. P. Niesiołowski). W: M. Kempny, E. Nowicka, Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej (s. 275-307). Warszawa: PWN.
Schensul, J. J. and Schensul, S. L. (1978). Advocacy and applied anthropology. In: G. Weber, G. J. McCall (red.), Social scientists as advocates: views from the applied disciplines (s. 121–164). Beverly Hills: Sage.
Schensul, J. J., Schensul, S. L. (1992). Collaborative research: methods of inquiry for social change. In: M. D. LeCompte, W. L. Millroy, J. Preissle (red.), Handbook of qualitative research in education (s. 161–200). San Diego: Academic Press.
Songin-Mokrzan, M. (2014). Zwrot ku zaangażowaniu. Strategie konstruowania nowej tożsamości antropologii. „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. 53.
Tax, S. (1975). Action Anthropology. Current Anthropology, 16(4), 514-517.
Wilbur, A. (2013). Growing a Radical Ruralism: Back-to-the-Land as Practice and Ideal. Geography Compass 7 (2), 149–160. DOI: 10.1111/gec3.12023.
Downloads
Objavljeno
Kako citirati
Broj časopisa
Sekcija
Licenca
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
- utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
- reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
- wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
- wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
- rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Stats
Number of views and downloads: 523
Number of citations: 1