Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego

Pandemia: czas lęków, modlitwy i przeobrażeń społecznych
  • Strona domowa
  • /
  • Pandemia: czas lęków, modlitwy i przeobrażeń społecznych
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 105 (2021) /
  4. ARTYKUŁY

Pandemia: czas lęków, modlitwy i przeobrażeń społecznych

Autor

  • Katarzyna Marciniak Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu https://orcid.org/0000-0002-9855-8576

DOI:

https://doi.org/10.12775/lud105.2021.09

Słowa kluczowe

koronawirus, pielgrzymki, modlitwy, morowe powietrze, przeobrażenia społeczne, epidemia

Abstrakt

Artykuł analizuje zachowania społeczne, które charakteryzowały społeczność polską w obliczu zagrożenia epidemicznego w wiekach poprzednich  jak i współcześnie. Pokazuje jak lęk przed chorobą ograniczał i ogranicza funkcjonowanie społeczeństwa polskiego w czasie epidemii. Wskazuje na podobne zachowania Polaków zarówno w wieku XVII jak i współcześnie jednocześnie akcentując różnice, jakie zaistniały na przestrzeni wieków. Tu przede wszystkim zwraca uwagę na różnice, które zaszły w postawach religijnych: gdzie w wiekach poprzednich czas morowego powietrza charakteryzowała zwiększona religijność Polaków oraz powszechne modlitwy w miejscach świętych a obecnie powszechne dostęp do miejsc kultu został poważnie ograniczony, dotyczy to przede wszystkim miejsc pielgrzymkowych, które w obliczu pandemii zamknęły swoje świątynie przed pielgrzymami.

Bibliografia

Burdzy, D. (2016). Tempore pestis. Postawy mieszczan sandomierskich wobec zarazy. W: K. Polek, Ł.T. Sroka (red.), Epidemie w dziejach Europy. Konsekwencje społeczne, gospodarcze i kulturowe (s. 185–200). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Karpiński, A. (2000). W walce z niewidzialnym wrogiem. Epidemie chorób zakaźnych w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku i ich następstwa demograficzne, społeczno-ekonomiczne i polityczne. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN. doi: 10.2307/4144070

Halbwachs, M. (1969). Społeczne ramy pamięci. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Jagosz, M. (1997). Pieśni sanktuariów maryjnych, t.1 i t. 2. Kalwaria Zebrzydowska: Wydawnictwo Calvarianum.

Jaszczuk, M. (1994). Dżuma w polskim piśmiennictwie XVIII wieku. Medycyna Nowożytna. Studia nad Kultura Medyczną, t. 1 (2), 31–60.

Józefów-Czerwińska, B. (2012). Magiczna semantyka cmentarzy i tabu kulturowych, ze szczególnym uwzględnieniem nekropolii „wykluczonych”. Tradicija ir Dabartis, 7, 128–140.

Sposoby percepcji chorób i epidemii w relacjach mieszkańców Nadbuża (jak i w wybranych przykładach zaczerpniętych z kultury tradycyjnej). W: K. Polek, Ł.T. Sroka (red.), Epidemie w dziejach Europy. Konsekwencje społeczne, gospodarcze i kulturowe (s. 337–351). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Korespondencja. Lutynia. Tygodnik Katolicki, 28, 8 VII 1864 r., 272.

Kruża, Z. (1953). Górka Klasztorna: Zgromadzenie Misjonarzy św. Rodziny.

Opis kościoła w Borku na przedmieściu Zdziesz zwanym, podług „Tygodnika katolickiego” z roku 1863, którego Kościół na Zdzieszu położony. Brak miejsca i daty wydania.

Paweł z Krosna. (2008). Dystych elegijny do Maryi Panny o powstrzymanie szalejącej zarazy. W: R. Mazurkiewicz (red.), Przedziwna Matka Stworzyciela Swego. Antologia dawnej polskiej poezji maryjnej (s. 117–118), Warszawa: Wydawnictwo Księzy Marianów MIC.

Polek, K., Sroka, Ł.T. (2016). Epidemie w badaniach historyków. W: K. Polek, Ł.T. Sroka (red.), Epidemie w dziejach Europy. Konsekwencje społeczne, gospodarcze i kulturowe (s. 9–16). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Sierba, M. (2016). Morowe powietrze w Orli, na Podlasiu i w Rzeczypospolitej w listach urzędników podlaskich Krzysztofa II Radziwiłła – Macieja Brzezińskiego i Stanisława Kurosza. Studia Podlaskie, t. 24, 41–59. doi: 10.15290/sp.2016.24.02

Sowina, U. (2016). Kraków wobec zarazy z 1543 roku w świetle rachunków miejskich. W: K. Polek, Ł.T. Sroka (red.), Epidemie w dziejach Europy. Konsekwencje społeczne, gospodarcze i kulturowe (s. 169–184). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Źródła internetowe

Białousz, I. (2020). Ksiądz latał nad miastem. „To nie happening, to nadzieja w tej nadzwyczajnej sytuacji, w której się znajdujemy”. Pozyskano z https://tvn24.pl/wroclaw/koronawirus-w-polsce-zorawina-ksiadz-w-awionetce-modlil-sie-w-intencji-oddalenia-pandemii-4353751

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=257829391884402&id=297465142122 (dostęp: 10.11.2020).

Jastrzębski, B. (2020). Dies irae. Czy zaraza jest karą Boską? Pozyskano z https://teologiapolityczna.pl/bartosz-jastrzebski-dies-irae-czy-zaraza-jest-kara-boska-1.

Wrocław. „Koronawirus karą za homoseksualizm i aborcję”. Towarzystwo Salezjańskie zabiera głos. Pozyskano z https://wroclaw.wp.pl/wroclaw-koronawirus-kara-za-homoseksualizm-i-aborcje-towarzystwo-salezjanskie-zabiera-glos-6486085878134913a.

Morowe powietrze w Cieszynie. Pozyskano z https://www.wilanow-palac.pl/morowe_powietrze_w_cieszynie.html

LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2021-12-21

Jak cytować

1.
MARCINIAK, Katarzyna. Pandemia: czas lęków, modlitwy i przeobrażeń społecznych. LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego [online]. 21 grudzień 2021, T. 105, s. 225–242. [udostępniono 17.5.2025]. DOI 10.12775/lud105.2021.09.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 105 (2021)

Dział

ARTYKUŁY

Licencja

Prawa autorskie (c) 2021 LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Komitetu Nauk Etnologicznych PAN

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:

  • utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
  • reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
  • wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
  • wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
  • rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).

 

2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.

3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 548
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

koronawirus, pielgrzymki, modlitwy, morowe powietrze, przeobrażenia społeczne, epidemia
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa