Etyka badań a etyka badacza. Uwagi na marginesie lektury książki Adrianny Surmiak „Etyka badań jakościowych. Analiza doświadczeń badaczy w badaniach z osobami podatnymi na zranienie”
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2022.61.15Ключові слова
antropologia, socjologia, badania jakościowe, etyka badań, etyka nienormatywna, postawa badacza, dobrostan badanychАнотація
W artykule przedstawione zostały założenia i wyniki analiz przeprowadzonych przez Adriannę Surmiak w ramach jej projektu badawczego, który miał potwierdzić tezę o konieczności łączenia reguł etyki formalnej z etyką nienormatywną w badaniach antropologicznych i socjologicznych, jak również istnienie ścisłego związku pomiędzy metodologią badań a wyborami etycznych postaw badaczy. W swoich rozmowach z badaczami autorka omawianej książki skupiła się na trzech zasadniczych pytaniach: 1. jakie znaczenie na każdym etapie prowadzonych badań mają dla badacza problemy etyczne; 2. jakie praktyki są uznawane za złe, a jakie za dobre w badaniach osób wrażliwych na skrzywdzenie; 3. jakie koncepcje, przekonania i wartości można wyprowadzić z analiz konkretnych sposobów postępowania badaczy w trakcie prowadzonych przez nich badań. W artykule zamieszczone zostały komentarze do wniosków, które A. Surmiak wysnuła ze swych badań. Owe komentarze dotyczą problemów, jakie pojawiają się w konsekwencji stosowania niepisanych zasad etyki nienormatywnej, w szczególności: postawy badacza, włączania pozanaukowych form poznania, jak empatia czy wrażliwość, do procesu poznania oraz kwestii zapewnienia dobrostanu badanych.
Посилання
Geertz, C. (2003). Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne (przeł. Z. Pucek). Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Hastrup, K. (2008). Droga do antropologii (przeł. E. Klekot). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kaniowska, K., Modnicka N. (red.) (2010). Etyczne problemy badań. Wrocław–Łódź: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Majbroda, K. (2019). W relacjach, sieciach, splotach asamblaży. Wyobraźnia antropologii społeczno-kulturowej wobec aktualnego. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
Rabinow, P. (2010). Refleksje na temat badań terenowych w Maroku (przeł. S. Sikora i K. Dudek). Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Surmiak, A. (2022). Etyka badań jakościowych w praktyce. Analiza doświadczeń badaczy w badaniach z osobami podatnymi na zranienie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Wiles, R. (2013). What are Qualitative Research Ethics? London–New Delhi–New York–Sydney: Bloomsbury. DOI 10.5040/9781849666558.
Downloads
Опубліковано
Як цитувати
Номер
Розділ
Ліцензія
Авторське право (c) 2022 Łódzkie Studia Etnograficzne
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Stats
Number of views and downloads: 426
Number of citations: 0