Перейти до головного Перейти в головне навігаційне меню Перейти на нижній колонтитул сайту
  • Зареєструватися
  • Увійти
  • Language
    • English
    • Deutsch
    • Język Polski
    • Español (España)
    • Italiano
    • Français (Canada)
    • Čeština
    • Français (France)
    • Hrvatski
    • Srpski
    • Українська
  • Menu
  • Головна
  • Поточний випуск
  • Архіви
  • Анонси
  • Про нас
    • Про журнал
    • Подання
    • Редакційний штат
    • Заява про конфіденційність
    • Контактна інформація
  • Зареєструватися
  • Увійти
  • Language:
  • English
  • Deutsch
  • Język Polski
  • Español (España)
  • Italiano
  • Français (Canada)
  • Čeština
  • Français (France)
  • Hrvatski
  • Srpski
  • Українська

Łódzkie Studia Etnograficzne

„Stawianie maibaumu”. O majowym świętowaniu jako formie konstruowania tożsamości mniejszości niemieckiej na Śląsku Opolskim
  • Головна
  • /
  • „Stawianie maibaumu”. O majowym świętowaniu jako formie konstruowania tożsamości mniejszości niemieckiej na Śląsku Opolskim
  1. Головна /
  2. Архіви /
  3. Том 61 (2022): Świętowanie /
  4. Materiały z terenu

„Stawianie maibaumu”. O majowym świętowaniu jako formie konstruowania tożsamości mniejszości niemieckiej na Śląsku Opolskim

Автор(и)

  • Magdalena Brandt Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Oddział w Opolu https://orcid.org/0000-0002-0155-6508

DOI:

https://doi.org/10.12775/LSE.2022.61.07

Ключові слова

mniejszość niemiecka, Śląsk Opolski, majowe świętowanie, stawianie maibaumu, Związek Śląskich Kobiet Wiejskich, dziedzictwo kulturowe

Анотація

Od połowy lat 90. XX w. na Śląsku Opolskim zauważalna jest aktywizacja stowarzyszeń mniejszości niemieckiej na niwie społeczno-kulturalnej, m.in. poprzez organizację wielu form świętowania rodzinnego, dorocznego, lokalnego i regionalnego. Autorka zainteresowała się zwyczajową uroczystością, zwaną stawianiem maibaumu, czyli drzewka majowego, praktykowaną przez członkinie Związku Śląskich Kobiet Wiejskich na wzór wiosennego święta znanego w Niemczech. Omówiła pierwotne znaczenie praktyki stawiania majów (wysokich drzew i słupów przybranych zielenią) w Europie i w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem Górnego Śląska, wskazując, iż ta forma majowego świętowania (pierwotnie także matrymonialnego) została zarzucona po II wojnie światowej, a jej reaktywacja w zmienionej formie ludycznej nastąpiła w latach 90. XX w. Na podstawie przeprowadzonych badań terenowych oceniła, że obecnie maibaum stanowi hybrydyczny rekwizyt, a świętowanie związane z jego ustawianiem w centrum miejscowości tworzy scenerię widowiska, wybiórczo łączącego elementy niemieckiego i śląskiego dziedzictwa kulturowego.

Посилання

Brandt, M. (2017). Związek Śląskich Kobiet Wiejskich (Verein Schlesischer Landfrauen) – geneza i wartości ideowe organizacji. W: L. Przymuszała, D. Świtała-Trybek (red.), Kulturowo-językowy obraz Śląska (s. 145–159). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Brandt, M. (2018a). Próba rewitalizacji stroju opolskiego (przykład Związku Śląskich Kobiet Wiejskich/Verein Schlesischer Landfrauen). W: A.W. Brzezińska, A. Paprot-Wielopolska, M. Tymochowicz (red.), Współczesna problematyka badań nad strojami ludowymi. Atlas polskich strojów ludowych (s. 41–53). Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Brandt, M. (2018b). Trudna identyfikacja kulturowa: podwójny model wzorotwórczy w „stroju” górnośląskim. W: A.W. Brzezińska, S. Kucharska (red.), Twórcy/wytwórcy/przetwórcy. Wokół problematyki wzornictwa regionalnego (s. 189–209). Kalisz: Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu.

Brencz, A. (2006). Wielkopolski rok obrzędowy. Tradycja i zmiana. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Czerwińska, K. (2018). Przepakować dziedzictwo. Przeszłość jako projekcja rzeczywistości – przypadki śląskie. Katowice: Uniwersytet Śląski.

Dimitrow, R. (2008). Drzewko Majowe dzieli wieś Kadłub. Nowa Trybuna Opolska (z 08.05). Pozyskano z: https://nto.pl/drzewko-majowe-dzieli-wies-kadlub/ar/4087331.

Feglová, V., Ondrejka, K., Elscheková, A. (1995). Máj (hasło). In: J. Botík, P. Slavkovský (eds. col.). Encyklopédia ľudovej kultúry Slovenska. Vol. 1 (p. 326–327). Bratislava: Veda.

Fritz, J.M. (1865). Zwyczaje i obyczaje ludu w Szląsku pruskim. Tygodnik Ilustrowany, 320, 202.

Garstka, R., Lysko, A. (2018). Czas niezwykły. Obrzędowość doroczna na Górnym Śląsku. Katowice: Regionalny Instytut Kultury w Katowicach.

Gudaszewski, G. (2015). Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.

Hobsbawm, E. (2008). Wprowadzenie. Wynajdywanie tradycji. W: E. Hobsbawm, T. Ranger (red.), Tradycja wynaleziona (przeł. M. Godyń, F. Godyń). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Janicka-Krzywda, U. (2011). Obrzędy doroczne. W: U. Janicka-Krzywda (red.), Kultura ludowa Górali Orawskich. Kraków: „Wierchy” – Oficyna Wydawnicza.

Jasiński, B. (2019). Annogórskie obrzędy i tradycje wczoraj a dziś. Pozyskano z: https://annaland.pl/download/attachment/4274/raport-annogorskie-obrzedy-i-zwyczaje-wczoraj-a-dzis.pdf.

Kamocki, J. (1986). Od andrzejek do dożynek. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza.

Kwaśniewicz, K. (1984). Zwyczaje i obrzędy doroczne. Etnografia Polska, 28, 157–200.

Kwaśniewicz, K. (1996). Zwyczaje doroczne górali podhalańskich. Wczoraj i dziś. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydawnicza Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu.

Kwaśniewicz, K. (1998). Zwyczaje doroczne polskich górali karpackich. Bielsko-Biała: Wojewódzki Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej.

Lipok-Bierwiaczonek, M. (2007). Codzienność i świętowanie – w rodzinie i w społeczności lokalnej. W: M. Lipok-Bierwiaczonek (red.), Śląskie Prace Etnograficzne. T. 3. Ziemia Pszczyńska (s. 104–132). Katowice: Muzeum Śląskie.

Mielicka, H. (2006). Antropologia świąt i świętowania. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.

MWR (2017). Kobiety z Mionowa są aktywne. Życie Głogówka, 4, 17.

Niewiadomski, D. (1995). Sacrum chrześcijańskie w inicjalnych rytach orki i siewu. W: J. Bartmiński, M. Jasińska-Wojtkowska. Folklor – sacrum – religia. T. 2 (s. 82–91). Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej.

Ogiolda, K. (2013). „Maibaum” łączy ludzi. Nowa Trybuna Opolska (z 17.05). Pozyskano z: https://nto.pl/maibaum-laczy-ludzi/ar/4560559.

Ogrodowska, B. (2000). Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce. Mały słownik. Warszawa: Verbinum.

Pośpiech, J. (1987). Zwyczaje i obrzędy doroczne na Śląsku. Opole: Instytut Śląski w Opolu.

Raport z wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 (2003). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.

RED (2018). Majowe drzewko już cieszy oko kolorami. Tygodnik Krapkowicki (z 04.05) Pozyskano z: https://eprasa.pl/news/tygodnik-krapkowicki/2018-05-04 [strona archiwalna, dostęp on-line 06.03.2021].

Simonides, D. (1991). Doroczne zwyczaje i obrzędy, ich antropologiczna funkcja. W: D. Simonides, P. Kowalski (red.), Kultura ludowa śląskiej ludności rodzimej (s. 261–302). Wrocław–Warszawa: Uniwersytet Wrocławski.

Simonides, D. (2007). Mądrość ludowa. Dziedzictwo kulturowe Śląska Opolskiego. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Smolińska, T. (2004). Rodzimość śląskiego folkloru – oswojone źródła niemieckie. W: D. Czubala, G. Grzybek (red.), Regionalizm – Folklor – Wychowanie. Oświata i kultura na Podbeskidziu. T. 1 (s. 67–85). Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej.

Smolińska, T. (2011). „Nowe” tradycje w obrzędowości dorocznej na Górnym Śląsku. W: J. Adamowski, M. Wójcicka (red.), Tradycja w kontekstach kulturowych. T. 4 (s. 189–202). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Smolińska, T. (2020). Současná kulturní tradice Němcůve Slezsku: vstříc folklorismu. Národopisná revue, 4, 275–284.

Smykowski, M. (2016). Niematerialne, ale czy dziedzictwo? Tradycje wynalezione w Połajewie (powiat czarnkowsko-trzcianecki) i ich popularyzacja na gruncie społeczności lokalnej. Łódzkie Studia Etnograficzne, 55, 218–237. DOI:10.12775/lse.2016.55.11.

Studnicki, G. (2015). Śląsk Cieszyński: obrazy przeszłości a tożsamość miejsc i ludzi. Katowice: Uniwersytet Śląski.

Szymula, A. (2011). Rok obrzędowy na Ziemi Pszczyńskiej. Tychy: Muzeum Miejskie w Tychach.

Źródła internetowe

www.bawaria.travel/wszystko-o-drzewku-majowym-maibaum-tradycja-bawaria [strona archiwalna, dostęp on-line 06.03.2021].

www.cojestgrane24.wyborcza.pl/cjg24/Walce/1,45,566274,MAIBAUM.html [strona archiwalna, dostęp on-line 06.03.2021].

www.facebook.com/story.php?story_fbid=257231008994556&id=104099124307746.

http://skgd.pl/dzialalnosc-kulturalno-oswiatowa/dzialalnosc-oswiatowa-tskn/.

http://skgd.pl/o-nas/o-organizacji/struktura/.

Łódzkie Studia Etnograficzne

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Опубліковано

2022-11-20

Як цитувати

1.
BRANDT, Magdalena. „Stawianie maibaumu”. O majowym świętowaniu jako formie konstruowania tożsamości mniejszości niemieckiej na Śląsku Opolskim. Łódzkie Studia Etnograficzne. Online. 20 Листопад 2022. Vol. 61, no. -, pp. 111-124. [Accessed 5 Липень 2025]. DOI 10.12775/LSE.2022.61.07.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Завантажити посилання
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Номер

Том 61 (2022): Świętowanie

Розділ

Materiały z terenu

Ліцензія

Авторське право (c) 2022 Łódzkie Studia Etnograficzne

Creative Commons License

Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:

a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);

c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;

e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).

2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.

3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.

Stats

Number of views and downloads: 494
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Перегляд списку авторів
  • Issue archive

User

User

Поточний номер

  • Логотип Atom
  • Логотип RSS2
  • Логотип RSS1

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Мова

  • English
  • Deutsch
  • Język Polski
  • Español (España)
  • Italiano
  • Français (Canada)
  • Čeština
  • Français (France)
  • Hrvatski
  • Srpski
  • Українська

Tags

Search using one of provided tags:

mniejszość niemiecka, Śląsk Opolski, majowe świętowanie, stawianie maibaumu, Związek Śląskich Kobiet Wiejskich, dziedzictwo kulturowe
Нагору

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop