"Putting up a maibaum". On the May celebrations as a form of identity construction practice among the German minority of Opole Silesia
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2022.61.07Keywords
German minority, Opole Silesia, May celebration, putting up a maibaum, Association of Silesian Rural Women, cultural heritageAbstract
From the mid-1990s, the Opole Silesia region has witnessed a mobilization of the German minority organisations in the field of socio-cultural activities by, among others, organizing various forms of family, local and regional celebrations. The author came to be interested in a customary ceremony known as “putting up a maibaum”, that is, the May tree, practised today mainly by members of the Silesian Rural Women Association in the examined area and modelled on a spring festival known in Germany. She also discussed the original meaning of the spring practice of putting tall trees or maypoles decorated with greenery in Europe and Poland, with particular emphasis on Upper Silesia. She pointed out that this form of a spring celebration (and originally also a matrimonial one) ceased to be practised after the World War II and its reactivation – in the changed and more ludic form – occurred in the 1990s. Following the field research she had conducted, the author of the paper concluded that nowadays the maibaum is a hybrid prop, whereas the celebration is associated with its putting up in the city centre that forms the scenery for a performance which is nothing more than a selective combination of elements of the German and Silesian cultural heritage.
References
Brandt, M. (2017). Związek Śląskich Kobiet Wiejskich (Verein Schlesischer Landfrauen) – geneza i wartości ideowe organizacji. W: L. Przymuszała, D. Świtała-Trybek (red.), Kulturowo-językowy obraz Śląska (s. 145–159). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Brandt, M. (2018a). Próba rewitalizacji stroju opolskiego (przykład Związku Śląskich Kobiet Wiejskich/Verein Schlesischer Landfrauen). W: A.W. Brzezińska, A. Paprot-Wielopolska, M. Tymochowicz (red.), Współczesna problematyka badań nad strojami ludowymi. Atlas polskich strojów ludowych (s. 41–53). Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Brandt, M. (2018b). Trudna identyfikacja kulturowa: podwójny model wzorotwórczy w „stroju” górnośląskim. W: A.W. Brzezińska, S. Kucharska (red.), Twórcy/wytwórcy/przetwórcy. Wokół problematyki wzornictwa regionalnego (s. 189–209). Kalisz: Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu.
Brencz, A. (2006). Wielkopolski rok obrzędowy. Tradycja i zmiana. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Czerwińska, K. (2018). Przepakować dziedzictwo. Przeszłość jako projekcja rzeczywistości – przypadki śląskie. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Dimitrow, R. (2008). Drzewko Majowe dzieli wieś Kadłub. Nowa Trybuna Opolska (z 08.05). Pozyskano z: https://nto.pl/drzewko-majowe-dzieli-wies-kadlub/ar/4087331.
Feglová, V., Ondrejka, K., Elscheková, A. (1995). Máj (hasło). In: J. Botík, P. Slavkovský (eds. col.). Encyklopédia ľudovej kultúry Slovenska. Vol. 1 (p. 326–327). Bratislava: Veda.
Fritz, J.M. (1865). Zwyczaje i obyczaje ludu w Szląsku pruskim. Tygodnik Ilustrowany, 320, 202.
Garstka, R., Lysko, A. (2018). Czas niezwykły. Obrzędowość doroczna na Górnym Śląsku. Katowice: Regionalny Instytut Kultury w Katowicach.
Gudaszewski, G. (2015). Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Hobsbawm, E. (2008). Wprowadzenie. Wynajdywanie tradycji. W: E. Hobsbawm, T. Ranger (red.), Tradycja wynaleziona (przeł. M. Godyń, F. Godyń). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Janicka-Krzywda, U. (2011). Obrzędy doroczne. W: U. Janicka-Krzywda (red.), Kultura ludowa Górali Orawskich. Kraków: „Wierchy” – Oficyna Wydawnicza.
Jasiński, B. (2019). Annogórskie obrzędy i tradycje wczoraj a dziś. Pozyskano z: https://annaland.pl/download/attachment/4274/raport-annogorskie-obrzedy-i-zwyczaje-wczoraj-a-dzis.pdf.
Kamocki, J. (1986). Od andrzejek do dożynek. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza.
Kwaśniewicz, K. (1984). Zwyczaje i obrzędy doroczne. Etnografia Polska, 28, 157–200.
Kwaśniewicz, K. (1996). Zwyczaje doroczne górali podhalańskich. Wczoraj i dziś. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydawnicza Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu.
Kwaśniewicz, K. (1998). Zwyczaje doroczne polskich górali karpackich. Bielsko-Biała: Wojewódzki Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej.
Lipok-Bierwiaczonek, M. (2007). Codzienność i świętowanie – w rodzinie i w społeczności lokalnej. W: M. Lipok-Bierwiaczonek (red.), Śląskie Prace Etnograficzne. T. 3. Ziemia Pszczyńska (s. 104–132). Katowice: Muzeum Śląskie.
Mielicka, H. (2006). Antropologia świąt i świętowania. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
MWR (2017). Kobiety z Mionowa są aktywne. Życie Głogówka, 4, 17.
Niewiadomski, D. (1995). Sacrum chrześcijańskie w inicjalnych rytach orki i siewu. W: J. Bartmiński, M. Jasińska-Wojtkowska. Folklor – sacrum – religia. T. 2 (s. 82–91). Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej.
Ogiolda, K. (2013). „Maibaum” łączy ludzi. Nowa Trybuna Opolska (z 17.05). Pozyskano z: https://nto.pl/maibaum-laczy-ludzi/ar/4560559.
Ogrodowska, B. (2000). Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce. Mały słownik. Warszawa: Verbinum.
Pośpiech, J. (1987). Zwyczaje i obrzędy doroczne na Śląsku. Opole: Instytut Śląski w Opolu.
Raport z wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 (2003). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
RED (2018). Majowe drzewko już cieszy oko kolorami. Tygodnik Krapkowicki (z 04.05) Pozyskano z: https://eprasa.pl/news/tygodnik-krapkowicki/2018-05-04 [strona archiwalna, dostęp on-line 06.03.2021].
Simonides, D. (1991). Doroczne zwyczaje i obrzędy, ich antropologiczna funkcja. W: D. Simonides, P. Kowalski (red.), Kultura ludowa śląskiej ludności rodzimej (s. 261–302). Wrocław–Warszawa: Uniwersytet Wrocławski.
Simonides, D. (2007). Mądrość ludowa. Dziedzictwo kulturowe Śląska Opolskiego. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Smolińska, T. (2004). Rodzimość śląskiego folkloru – oswojone źródła niemieckie. W: D. Czubala, G. Grzybek (red.), Regionalizm – Folklor – Wychowanie. Oświata i kultura na Podbeskidziu. T. 1 (s. 67–85). Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej.
Smolińska, T. (2011). „Nowe” tradycje w obrzędowości dorocznej na Górnym Śląsku. W: J. Adamowski, M. Wójcicka (red.), Tradycja w kontekstach kulturowych. T. 4 (s. 189–202). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Smolińska, T. (2020). Současná kulturní tradice Němcůve Slezsku: vstříc folklorismu. Národopisná revue, 4, 275–284.
Smykowski, M. (2016). Niematerialne, ale czy dziedzictwo? Tradycje wynalezione w Połajewie (powiat czarnkowsko-trzcianecki) i ich popularyzacja na gruncie społeczności lokalnej. Łódzkie Studia Etnograficzne, 55, 218–237. DOI:10.12775/lse.2016.55.11.
Studnicki, G. (2015). Śląsk Cieszyński: obrazy przeszłości a tożsamość miejsc i ludzi. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Szymula, A. (2011). Rok obrzędowy na Ziemi Pszczyńskiej. Tychy: Muzeum Miejskie w Tychach.
Źródła internetowe
www.bawaria.travel/wszystko-o-drzewku-majowym-maibaum-tradycja-bawaria [strona archiwalna, dostęp on-line 06.03.2021].
www.cojestgrane24.wyborcza.pl/cjg24/Walce/1,45,566274,MAIBAUM.html [strona archiwalna, dostęp on-line 06.03.2021].
www.facebook.com/story.php?story_fbid=257231008994556&id=104099124307746.
http://skgd.pl/dzialalnosc-kulturalno-oswiatowa/dzialalnosc-oswiatowa-tskn/.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Lodz Ethnographic Studies
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
- The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:
- recording of a Work / subject of a related copyright;
- reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
- marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
- introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
- dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 4.0).
- The authors give the publisher the license free of charge.
- The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 379
Number of citations: 0