Folkloric orality in contemporary culture
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2023.62.01Słowa kluczowe
oralność, myślenie typu ludowego, e-folklorAbstrakt
Przyjęcie antropologicznej perspektywy analizowania folkloru słownego, rozumianego jako część kultury (każdej kultury), wymaga zredefiniowania pojęcia oralności w kulturze współczesnej. Oralność nie oznacza tylko ustnego, bezpośredniego przekazywania tekstu, ale ujawnia również sposób funkcjonowania człowieka w świecie oraz sposób jego poznawania ukształtowany przez myślenie typu ludowego. Przekaz może być realizowany również w formie komunikacji wizualnej lub elektronicznej. Analizowanie współczesne przekazów folklorystycznych z perspektywy antropologicznej wymaga zmiany metody pozyskiwania materiału badawczego, uwzględniającego przede wszystkim sytuację w jakiej realizowany jest dany przekaz. Kulturowy kontekst szczególnie ważny jest przy analizowaniu internetowej formy komunikacji folklorystycznej, w której konieczne jest uwzględnienie roli wspólnoty wirtualnej. Treści funkcjonujące dotąd poza siecią przenikając do internetu, poddawane są zmianom wynikającym z internetowej inspiracji i współtworzą e-folklor, którego analiza wymaga uwzględnienia wyjątkowej aktywności użytkowników sieci. Proces współczesnej socjalizacji kulturowej niemal w naturalny sposób został wzbogacony folklorystyczną oralnością.
Bibliografia
Appadurai, A. (2005). Modernity at Large. Cultural Dimensions of Globalization. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Bartmiński, J. (1990). Folklor, język, poetyka. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Burszta, W.J. (2004). Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Burszta, W.J., Pomieciński, A. (2012). E-folklor – wstęp. Kultura Popularna, 3, 4–5.
Górska-Olesińska, M. (2005). Trwałe konwersacje. Wirtualna realis Sieci jako rzeczywistość w konwersacji. In: M. Ostrowicki (ed.), Estetyka wirtualności (pp. 455–473). Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
Grochowski, P. (2013). Folklorysta w sieci. Prolegomena do badań folkloru internetowego. In: P. Grochowski (ed.) Netlor. Wiedza cyfrowych tubylców (pp. 41–64). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Gusiew, W.J. (1974). Estetyka folkloru (trans. T. Zielichowski). Zakład Naukowy im. Ossolińskich: Wrocław.
Hajduk-Nijakowska, J. (2010). E-folklor. Rola internetu w powstawaniu nowych zjawisk folklorystycznych. In: P. Francuz, St. Jędrzejowski (eds.), Nowe media i komunikowanie wizualne (pp. 201–213). Lublin: Wydawnictwo Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II.
Hajduk-Nijakowska, J. (2012a). E-folklor jako subkultura sieci. In: M. Górska-Olesińska (ed.), Liberatura, e-literatura i… Remiksy, remediacje, redefinicje (pp. 83–98). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Hajduk-Nijakowska, J. (2012b). Folklorystyczny nerw internetu. Wspólnotowa przestrzeń emocji i wyobraźni. Kultura Popularna, 3, 6–18.
Hernas, Cz. (1973). Barok. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Hernas, Cz. (1976). Miejsce badań nad folklorem literackim. In: H. Markiewicz, J. Sławiński (eds.), Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa (pp. 467–481). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Hernas, Cz. (1984). Folklor. In: A. Hutnikiewicz, Cz. Hernas, J. Krzyżanowski (eds.), Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. Vol. 1 (pp. 264–266). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Herzfeld, M. (2004). Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie (trans. M. M. Piechaczek). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Howard, R.G. (2008). Electronic Hybridity: The Persistent Processes of the Vernacular Web. Journal of American Folklore, 121 (480), 192–218.
Jenkins, H. (2006). Convergence Culture. Where Old and New Media Collide. New York and London: New York University Press.
Kajfosz, J. (2011). Folklor jako tekst w obiegu i jego potencjał konstruowania rzeczywistości. In: J. Hajduk-Nijakowska. T. Smolińska (eds.), Nowe konteksty badań folklorystycznych (pp. 53–77). Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Kowalski, P. (2011). Folklorystyka na nowych obszarach: antropologia mediów. In: J. Hajduk-Nijakowska. T. Smolińska (eds.), Nowe konteksty badań folklorystycznych (pp. 39–52). Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Krawczyk-Wasilewska, V. (2009). E-folklor jako zjawisko kultury digitalnej. In: G. Gańczarczyk, P. Grochowski (eds.), Folklor w dobie internetu (pp. 15–22). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
O zbieraniu i wydawaniu tekstów folkloru (1979). Literatura Ludowa, 1–3, 3–18.
Ong, W.J. (2002). Orality and Literacy. The Technologizing of the Word. London and New York: Routledge.
Pawluczuk, W. (1978). Naprawianie świata. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Putiłow, B.N. (1973). Folklorystyka współczesna i problemy tekstologii (trans. T. Zielichowski). Literatura Ludowa, 2, 37–47.
Sulima, R. (1980). Dokument i literatura. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.
Sulima, R. (1992). Słowo i etos. Szkice o kulturze. Warszawa: Fundacja Artystyczna Związku Młodzieży Wiejskiej „Galicja”.
Sulima, R. (1995). Rekonstrukcje i interpretacje. Od folklorystyki do antropologii codzienności. In: D. Simonides (ed.), Folklorystyka. Dylematy i perspektywy (pp. 55–72). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Sulima, R. (2005). Folklorystyka jako antropologia słowa mówionego. Literatura Ludowa, 4–5, 81–92.
Tokarska-Bakir, J. (2000). Obraz osobliwy. Hermeneutyczna lektura źródeł etnograficznych. Wielkie opowieści. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Łódzkie Studia Etnograficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 323
Liczba cytowań: 0
