Celebration of the New Year in Ukraine during the Soviet and post-Soviet periods
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2022.61.06Słowa kluczowe
obchody, Nowy Rok, okres przejściowy, akulturacja, kultura dawania prezentów, obyczaje świąteczneAbstrakt
W drugiej połowie XX w. i w początkach XXI w., czyli w czasach władzy radzieckiej i w okresie postradzieckim, Nowy Rok był – i pozostaje do dziś – jednym z najważniejszych świąt kalendarzowych celebrowanych przez ludność miejską Ukrainy. Nie ulega wątpliwości, że liczne i zróżnicowane obyczaje i tradycje świętowania, które dotyczą tego święta, są zarówno zapożyczone z obchodów innych świąt, jak nowo stworzone; wszystkie jednak są przypisane wyłącznie do niego. W artykule omówione są transformacje tradycji i rytuałów dotyczących świętowania Nowego Roku na Ukrainie w drugiej połowie XX w. i w początkach XXI w., które pokazują, że jego pozycja jako głównego zimowego święta kalendarzowego, związanego z przejściem od starego do nowego cyklu rocznego, pozostaje niezmieniona. Wzorce świętowania Nowego Roku, tj. jednolity system specyficznych dla niego obyczajów, tradycji i rytuałów, wykształciły się w latach 50. i 60. XX w., które w większości nie uległy zmianie aż do dziś. Święto nadal zachowuje charakter rodzinny, a bogato udekorowana choinka noworoczna oraz obfitość smakołyków i prezentów pozostają jego atrybutami. Jednocześnie pod koniec XX w. w obchodach Nowego Roku pojawiły się nowe obyczaje i rytuały. Szczególnie interesujące jest wzbogacenie obchodów o symbole i rytuały europejskie i chińskie, choć w zmienionej i przeredagowanej formie, które mocno podkreślają magiczny komponent obchodów związany z życzeniami, aby nadchodzący rok był lepszy niż poprzedni. Nowy Rok utrzymuje swój charakter głównego święta przejścia od jednego roku kalendarzowego do następnego. Takie święta od zawsze są elementem autentycznego życia społeczności.
Bibliografia
Bajburin, A. (1993). Ritual v tradicionnoj culture. Cankt-Peterburg: Nauka.
Bondarenko, H. (2021). Novorichni tradytsii v Ukraini. Etnohrafiia. IMFE im. M. T. Rylskoho NAN Ukrainy. Obtained from: http://ethnography.org.ua/content/novorichni-tradyciyi-v-ukrayini.
Chenbaj, N. (2019). Transformaciyi identichnosti v umovah informacijno-tehnologichnoyi revolyuciyi (sociokulturnij aspekt). Kiev: NAU.
van Gennep, A. (1999). Obryady perehoda. Sistematicheskoe izuchenie obryadov. Moskwa: Izd. firma «Vostochnaya literatura» RAN.
Kalko, S. (2021). Koly yalynky buly velykymy, abo Novyi rik shistdesiatykh po-rivnensky. RivneRetroRitm, 10 01 2021. Obtained from: http://retrorivne.com.ua/author/svitlana-kalko/.
Matyukhina, A. (2000). W sowieckim Lwowie. Życie codzienne miasta w latach 1944–1990. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Matyukhina, O. (2014). Nowy Rok: tradycja i innowacje (noworoczna obrzędowość w miastach Ukrainy II połowy XX – pocz. XXI w.). In: J. Hajduk-Nijakowska et. al. (eds.), Praktykowanie tradycji w społeczeństwach posttradycyjnych (p. 301–314). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Matyukhina, O. (2020). Semantyka kalendarnykh zymovykh sviat na Ukraini kintsia XX st. Kiev: NAU.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Łódzkie Studia Etnograficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 314
Liczba cytowań: 0