Functions of a Fairy Tale in the Auschwitz Camp Memories of Zofia Posmysz
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2023.62.05Ključne riječi
folk tale, magic tale, concentration camp, Birkenau, Auschwitz, functions of folkloreSažetak
The article gives a multifaceted interpretation of the functions of a concentration camp fairy tale from the perspective of folklore studies (i.e. its socio-integrative, aesthetic, didactic/educational, compensatory/cathartic and trauma management functions) and literary studies (strategies of women’s writing about the Holocaust and the war, and the camp testimony). The author analyses the novel Wakacje nad Adriatykiem (1970) and an extended interview Królestwo za mgłą (2017) by Zofia Posmysz, an inmate of Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück and Neustadt-Glewe, who stylised her camp memories as a traditional folk tale, thus commemorating the fairy tales told by her camp friend Zofia Jachimczak, who did not survive Auschwitz. The author comes to the conclusion that a concentration camp fairy tale seems to be a complete genre and a comprehensive structure of meaning that makes it possible to express the inexpressible.
References
Adorno, Th.W. (1973). Negative dialectics (trans. E.B. Ashton). London: Routledge & Kegan Paul.
Agamben, G. (1999). Remnants of Auschwitz: the Witness and the Archive (Homo Sacer III) (trans. Daniel Heller-Roazen). New York: Zone Books.
Améry, J. (1986). At the Mind’s Limits: Contemplations by a Survivor on Auschwitz and Its Realities (trans. Sidney and Stella P. Rosenfeld). New York: Schocken Books.
Banasiak, H. (2012). Bajki. Sztutowo: Muzeum Stutthof w Sztutowie.
Bettelheim, B. (2077). The Uses of Enchantment. The Meaning and Importance of Fairy Tales. New York: Vintage Books, Random House.
Boyne, J. (2006). The Boy in the Striped Pyjamas. Oxford: D. Fickling.
Czermińska, M. (2000). Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
Głowiński, M. (1986). O intertekstualności. Pamiętnik Literacki, 4, 75–100.
Głowiński, M. (1999). Czarne sezony. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Głowiński, M. (2002). Wielkie zderzenie. Teksty Drugie, 3, 199–211. Acquired from: https://tekstydrugie.pl/pl/biblio/otwieranie-przyszlosci/.
Grochowski, P. (2018). Funkcje bajek ludowych. In: V. Wróblewska (ed.). Słownik polskiej bajki ludowej. Vol. 1 (pp. 23–29). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Hajduk-Nijakowska, J. (2005). Żywioł i kultura. Folklorystyczne mechanizmy oswajania traumy. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Hajduk-Nijakowska, J. (2016). Doświadczanie pamięci. Folklorystyczny kontekst opowieści wspomnieniowych. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Kaczyński, A. (2010). Zofia Posmysz. Culture.pl. Acquired from: https://culture.pl/pl/tworca/zofia-posmysz.
Kasjan, J.M. (1994). Usta i pióro. Studia o literaturze ustnej i pisanej. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Kostecka, W. (2017). Andersen w Powstaniu Warszawskim. O zapomnianych opowiadaniach Zofii Lorentz. In: H. Ratuszna, M. Wiśniewska, V. Wróblewska (eds.). Andersenowskie inspiracje w literaturze i kulturze polskiej (pp. 111–120). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Kulasza, J. (2002). O pisaniu i „wydawaniu” bajek w KL Auschwitz. Zeszyty Oświęcimskie, 23, 112–147.
Levi, P. (1989). The Drowned and the Saved (trans. Raymond Rosenthal). New York: Vintage International.
Lűthi, M. (1982). Cechy narracji w bajce ludowej (trans. J.M. Kasjan), Literatura Ludowa, 2, 63–69.
Ługowska, J. (1981). Ludowa bajka magiczna jako tworzywo literatury. Wrocław: Zakład Narodowy Ossolińskich.
Majewski, T. (2007). Świadectwo – pomiędzy wnętrzem i zewnętrzem języka. Teksty Drugie, 5, 74–84. Acquired from: https://tekstydrugie.pl/pl/biblio/otwieranie-przyszlosci/.
Niebrzegowska-Bartmińska, S.(2007). Wzorce tekstów ustnych w perspektywie etnolingwistycznej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Obertyńska, B. (Rudzka M.) (2005). W domu niewoli. Warszawa: Czytelnik.
Pinderska-Lech, J., Mensfelt, J. (ed.) (2009). Bajki z Auschwitz. Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Posłuszny, Ł. (2014). Pisanie i pamięć w biografiach więźniów obozów koncentracyjnych. Conversatoria Linguistica, 8, 101–112.
Posmysz, Z. (1962). Pasażerka. Warszawa: Czytelnik.
Posmysz, Z. (1981). Ten sam doktor M. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
Posmysz, Z. (1996). Do wolności, do śmierci, do życia. Warszawa: Von Borowiecky.
Posmysz, Z. (2005). Wakacje nad Adriatykiem. Kraków: Znak Litera Nova.
Posmysz, Z. (2011). Chrystus oświęcimski. Oświęcim–Warszawa: Fundacja na Rzecz Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży, Biuro Regionalne Fundacji im. Heinricha Bölla.
Posmysz, Z. (2017a). Królestwo za mgłą. Z autorką Pasażerki rozmawia Michał Wójcik. Kraków: Znak Litera Nova.
Posmysz, Z. (2017b). Znam katów z Belsen… In: Posmysz, Z. (2017). Królestwo za mgłą. Z autorką Pasażerki rozmawia Michał Wójcik (pp. 393–396). Kraków: Znak Litera Nova.
Potocka, M.A. (2021). Zofia Posmysz. Szrajberka. 7566. Auschwitz 1942–1945. Kraków: Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie.
Przybyła-Dumin, A. (2014). Modyfikacja znaczeń we współczesnych adaptacjach klasycznych bajek ludowych. W kontekście wychowania. Konteksty Pedagogiczne, 1 (2), 53–65. Acquired from: https://kontekstypedagogiczne.pl/kp/article/view/55.
Smyk, K. (2023). Królestwo za mgłą – bajka obozowa Zofii Posmysz. Literatura Ludowa, 1–2, 89–106.
Ubertowska, A. (2008). Świadectwo – trauma – głos. Literackie reprezentacje Holokaustu. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
Ubertowska, A. (2014). Holokaust. Auto(tanato)grafie. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Urbaś, H. (1985). Zofia Posmysz. In: J. Krzyżanowski. Cz. Hernas (eds.). Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. Vol. 2. (p. 206). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Wójcik, M. (2017). Zamiast wstępu. In: Z. Posmysz. Królestwo za mgłą. Z autorką Pasażerki rozmawia Michał Wójcik (pp. 5–11). Kraków: Znak Litera Nova.
Wróblewska, V. (2003). Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX wieku, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Žižek, S. (2004). Komedia obozowa (trans. A. Chmielewski). Teksty Drugie, 5, 135–141. Acquired from: https://tekstydrugie.pl/pl/biblio/trauma-nieprzedstawiona/.
Websites
Culture.pl: https://culture.pl/pl.
Downloads
Objavljeno
How to Cite
Broj časopisa
Rubrika
License
Copyright (c) 2023 Lodz Ethnographic Studies
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Stats
Number of views and downloads: 323
Number of citations: 0
