Rozbark regional costume as an attribute of celebrating Corpus Christi
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2022.61.08Keywords
Rozbark folk costume, contemporary context of folk costume, celebration, Upper Silesia, annual ritualsAbstract
Rich in form, the ceremonial folk costume was formerly the proper garment for a non-ordinary time (a holiday). Visually, it articulated the solemnity of the feast day, which was usually imbued with an element of the sacrum (celebrations in small local communities closely reflected the order of the liturgical year). Nowadays, this costume (in the Rozbark type) is still used by the inhabitants of Upper Silesia during the celebration of major church holidays. The constant presence in the socio-cultural space of various forms of this outfit prompted the author to try to present the values connoted by it in the context of the celebration of Corpus Christi, one of the most important holidays in the Catholic Church, as well as to compare the importance of these meanings
in the traditional (historical) and present context.
References
Barnett, H. (1953). The Basis of Cultural Change. New York: McGraw-Hill Book.
Bazielich, B. (1988). Śląskie stroje ludowe. Katowice: Śląsk.
Bazielich, B. (2002). Strój rozbarski. Atlas Polskich Strojów Ludowych. Cz. 3. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Bazielich, B. (2017). Z bliska i z oddali. Stroje ludowe na Śląsku. Katowice: Muzeum Śląskie.
Benedyktowicz, Z., Markowska, D. (1979). O niektórych problemach identyfikacji kulturowej w procesie rozumienia się. Etnografia Polska, 23 (2), 205–236.
Bogatyriew, P. (1979). Semiotyka kultury ludowej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Brzezińska, A.W., Słomska-Nowak, J. (2011). Czy i jak badać dziś strój ludowy? W: H. Rusek, A. Pieńczak (red), Etnologiczne i antropologiczne obrazy świata – konteksty i interpretacje (s. 62–74). Cieszyn–Katowice: Uniwersytet Śląski.
Chandler, D. (2011). Wprowadzenie do semiotyki (przeł. K. Hallett). Warszawa: Volumen.
Dobrowolska, A., Dobrowolski, T. (1935). Strój, haft i koronka w województwie śląskim. Kraków: Polska
Akademia Umiejętności.
Garstka, R., Lysko, A. (2018). Czas niezwykły obrzędowość doroczna na Górnym Śląsku. Katowice: Regionalny Instytut Kultury.
Gerlich, H. (1983). Z problematyki zwyczajów i obrzędów. Zaranie śląskie, 45, 67–85.
Gerlich, H., Gerlich, G. (1995). Sacrum, rodzina, tradycje: świętowanie roku kościelnego w tradycyjnej kulturze plebejsko-miejskiej Górnego Śląska. Katowice: Śląsk.
Grad, J. (1984). Święto – światopogląd – obyczaj. Studia Metodologiczne, 23, 265–271.
Hermanowicz-Nowak, K. (1976). Odzież. W: M. Biernacka i in. (red.), Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej. T. 1 (s. 379–405). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Hołub, B. (2014). Funkcje strojów ludowych południowego Podlasia – wybrane aspekty. W: J. Adamowski, M. Wójcicka (red.), Tam na Podlasiu. T. 5. Codzienny i świąteczny ubiór ludności południowego Podlasia (s. 107–126). Wola Ossolińska: Gminny Ośrodek w Borkach.
Kaganiec, M. (2007). Herby miast województwa śląskiego. Katowice: Muzeum Śląskie.
Kubit, B. (2020). Fotograficzne widzenie tradycji: obrzędy doroczne na Górnym Śląsku. Gliwice: Muzeum w Gliwicach.
Laburda-Lis, M. (2018). Strój ludowy kobiet z Radzionkowa i jego aktualne formy – rekonesans. W: K. Gęsikowska, K. Kozłowski (red.), Etno-grafie. Kulturo-grafie (s. 145–168). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Lebeda [Pieńczak], A. (2002). Wiedza i wierzenia ludowe. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego. T. 6. Cieszyn–Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Lipa-Bierwiaczonek, M., Zych, M. (2016). Polski strój ludowy w fotografii Stanisława Gadomskiego i Barbary Kubskiej. Tychy: Muzeum Miejskie w Tychach.
Ogrodowska, B. (1996). Święta polskie. Tradycja i obyczaj. Warszawa: Wydawnictwo Alfa.
Paul, M. (2010). Szlaki pielgrzymkowe Ślązaków. Od Góry Św. Anny do Santiago de Compostela. Katowice: Muzeum Śląskie.
Pośpiech, J. (1987). Zwyczaje i obrzędy doroczne na Śląsku. Opole: Instytut Śląski w Opolu.
Toboła-Feliks, M. (2021). Paradny ubiór chłopski a kostium estradowy – formy stroju ludowego w prezentacjach folkloru muzycznego Górnego Śląska (studium przypadku). Rocznik Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, 9, 76–92.
Toboła-Feliks, M. (w druku). Ciacianki czy fifidroki? Analiza internetowych form prezentacji i popularyzacji stroju rozbarskiego oraz inspirowanej nim odzieży.
Tymochowicz, M. (2013). Lubelska obrzędowość rodzima w kontekście współczesnych przemian. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe.
Wesołowska, H. (1989). Zwyczaje i obrzędy rodzinne. W: D. Simonides (red.), Folklor Górnego Śląska (95–169). Katowice: Śląsk.
William, A., Chmiel, S. (2016). Polskie tradycje i obyczaje. Bielsko-Biała: Dragon.
Wodz, K., Szpoczek-Sało, M. (2014). „Miejscy wieśniacy” w metropolii: przypadek świętochłowickiej dzielnicy Lipiny. Przestrzeń społeczna (Social Space), 4/1 (7), 91–124.
Wójcicka, M. (2014). Strój ludowy jako nośnik pamięci zbiorowej. W: J. Adamowski, M. Wójcicka (red.), Tam na Podlasiu. T. 5. Codzienny i świąteczny ubiór ludności południowego Podlasia (s. 13–25). Wola Ossolińska: Gminny Ośrodek w Borkach.
Wrona, T. (2002). Tradycje stroju ludowego na terenie Mysłowic. Mysłowice: Zespół Promocji i Strategii Miasta.
Zdun, M. (2014). Innowacje – od determinizmu technologicznego do antropologii. Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, 24, 241–249.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Lodz Ethnographic Studies
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
- The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:
- recording of a Work / subject of a related copyright;
- reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
- marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
- introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
- dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 4.0).
- The authors give the publisher the license free of charge.
- The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 262
Number of citations: 0