Świętowanie jako okoliczność wyłączająca odpowiedzialność karną

Abstract

Bez względu na swój charakter święta to czas, któremu społeczeństwo nadało szczególną rolę. Ich obchodzenie może się niekiedy wiązać z realizacją czynności, które wypełniają znamiona przestępstw lub wykroczeń. Prawo karne służy jednak przede wszystkim ochronie społeczeństwa przed czynnikami negatywnymi, zatem świętowanie, czyli działanie w sposób akceptowany społecznie, ma fundamentalne znaczenie dla ustalenia odpowiedzialności karnej osób działających. W artykule przedstawiono znaczenie czynności związanych ze świętowaniem w procesie ustalenia odpowiedzialności karnej sprawców niektórych czynów zabronionych, szczególnie w zakresie konkretyzacji ich motywacji oraz sposobu działania. Na początku zarysowano spór doktrynalny dotyczący kontratypu zwyczaju oraz problematyczność jego stosowania w orzecznictwie. Następnie omówiono wpływ świętowania na ustalenie społecznej szkodliwości czynu, co, ze względu na specyfikę zwyczajów i obyczajów jako ugruntowanych w moralności społecznej, stanowić powinno ważną okoliczność dla organów prowadzących postępowanie. Sformułowano również kilka przesłanek pomocniczych mogących mieć zastosowanie w postępowaniach o omawianym charakterze. Na końcu podkreślono, że popełnienie czynu zabronionego wiąże się z realizacją jego wszystkich znamion. Niekiedy może to nie mieć miejsca z uwagi na odmienny od relewantnych zamiar osób działających.