Wizje sarmatyzmu w liceum – analiza podręczników do kształcenia literacko-kulturowego
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2023.005Słowa kluczowe
sarmatyzm, podręczniki do kształcenia literacko-kulturowego, kultura baroku, dydaktyka literaturyAbstrakt
Treść artykułu skupiona jest na analizie opracowań dotyczących sarmatyzmu w podręcznikach do języka polskiego. Autorka poddaje refleksji sposoby obrazowania formacji kulturowej w poszczególnych tytułach i porównuje zakres informacji prezentowanych przez wydawnictwa. Analiza obejmuje zarówno sposoby definiowania sarmatyzmu, jak i treść podręcznikowych poleceń do tekstów źródłowych. Autorka zwraca uwagę, że wizja sarmatyzmu w liceum nie jest jednorodna. Sposób definiowania zjawiska różni się w zależności wyborów podejmowanych przez autorów danego podręcznika. Prowadzi to do trudności z przełożeniem wymagającego zagadnienia na język dydaktyki polonistycznej i może skutkować problemami ze zrozumieniem jego swoistości kulturowej przez uczniów. W swoim artykule autorka sygnalizuje, że skomplikowana – również we współczesnych, globalnych społecznościach – kwestia rodzimości i obcości elementów tradycji, wprowadzana w szkole na przykładzie sarmatyzmu, może stać się początkiem wartościowego dialogu pomiędzy teraźniejszością a przeszłością kulturowego dziedzictwa.
Bibliografia
Chemperek, Dariusz i in. 2019. Język polski. Oblicza epok. Podręcznik. Liceum i Technikum, Zakres podstawowy i rozszerzony. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Chmiel, Małgorzata i in. 2019. Ponad słowami. Podręcznik do języka polskiego dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Zakres podstawowy i rozszerzony. Warszawa: Nowa Era.
Czapliński, Przemysław 2011. Sarmatyzm, uwłaszczenie mas i późna nowoczesność. W: Przemysław Czapiński (red). Nowoczesność i sarmatyzm. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
Jaskólski, Michał 2016. Sarmata wiecznie żywy? Problem trwałości stereotypów. W: Robert Kłosowicz [&] Renata Kosowska-Gąstoł (red). Konstytucjonalizm, doktryny, partie polityczne: księga dedykowana profesorowi Andrzejowi Ziębie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kostkiewiczowa, Teresa 2002. Polski wiek świateł. Obszary swoistości. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kraskowska, Ewa 2011. Sarmatyzm, płeć, feminizm. W: Nowoczesność i sarmatyzm. W: Przemysław Czapliński (red). Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
Myrdzik, Barbara 2016. Kształtowanie tożsamości narodowej w procesie edukacji polonistycznej. W: Małgorzata Latoch-Zielińska [&] Iwona Morawska [&] Barbara Myrdzik. Przestrzenie rzeczywiste i wyobrażone. O roli kulturowego doświadczenia przestrzenności. Studia i szkice z edukacji polonistycznej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Niedźwiedź, Jakub 2015. „Sarmatyzm, czyli tradycja wynaleziona”. Teksty Drugie 1: 46–62.
Parkitny, Maciej 2018. Nowoczesność oświecenia. Studia o literaturze i kulturze polskiej drugiej połowy XVIII wieku. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Ritz, German 2011. Sarmatyzm i jego ukraińskie Inne. W: Przemysław Czapliński (red.). Nowoczesność i sarmatyzm. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
Stasiewicz, Krystyna 1996. „Potępienie czy gloryfikacja? Ignacego Krasickiego stosunek do sarmatyzmu”. Komunikaty Warmińsko-Mazurskie 2: 306–313.
Tazbir, Janusz 1969. Sarmatyzm a barok, Kwartalnik Historyczny 76 (4): 816–830.
Uryga, Zenon 1996. Godziny polskiego. Z zagadnień kształcenia literackiego. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Paulina Słoma
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 457
Liczba cytowań: 0