Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Litteraria Copernicana

Magia muzycznego echa. Grające fauny w wierszach Lucjana Rydla, Jana Pietrzyckiego, Leopolda Staffa
  • Home
  • /
  • Magia muzycznego echa. Grające fauny w wierszach Lucjana Rydla, Jana Pietrzyckiego, Leopolda Staffa
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 41 No. 1 (2022): Lektury twórców /
  4. Studies

Magia muzycznego echa. Grające fauny w wierszach Lucjana Rydla, Jana Pietrzyckiego, Leopolda Staffa

Authors

  • Grzegorz Igliński Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie https://orcid.org/0000-0002-1548-9211

DOI:

https://doi.org/10.12775/LC.2022.004

Keywords

faun, music, echo, sonnet

Abstract

This article offers an analysis of artistic interferences and ideological isomorphism between four lyrical poems which are connected by themes and poetics in a manner characteristic of Young Poland. All the texts listed here (by Lucjan Rydel, Jan Pietrzycki and Leopold Staff) use the motifs of the faun, his playing the pan-pipes or flute as well as the echo understood as a natural phenomenon. The echo, however, is also treated in a figurative sense. Each of the poems is in itself the echo, the echo of mythological, artistic and literary tradition – as such, it functions in the system of reflections. The comparison of the pieces shows that most of them praise life (love). The parallel between the creative power of nature and the creative power of the heroes is emphasized. The image of the faun that makes music reveals the belief in cosmic harmony in which heaven and earth, life and death, spirituality and sexuality are of equal value and constitute the unity of being. Thus, the “symphony of life” emanating from the protagonists’ instruments would prove that the cosmos is a work of art.

References

Baudelaire, Karol 1894. Kwiaty grzechu. Tłum. Adam M-ski [Zofia Trzeszczkowska] [&] Antoni Lange. Warszawa: nakład Hieronima Cohna.

Baudelaire, Charles 1990. Kwiaty zła. Wybór Maria Leśniewska [&] Jerzy Brzozowski, red. i posłowie Jerzy Brzozowski, tłum. Zbigniew Bieńkowski [et al.]. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Biłas-Pleszak, Ewa 2006. „Muzyka w poezji. Językowy obraz muzyki w ujęciu kognitywnym”. W: Grażyna Habrajska, Joanna Ślósarska (red.). Kognitywizm w poetyce i stylistyce. Kraków: TAiWPN „Universitas”.

Εισ Πανα [Eis Pana] 1920. W: Hesiod; The Homeric Hymns and Homerica. With an English translation by Hugh Gerard Evelyn-White. London: William Heinemann. New York: G. P. Putnam’s Sons.

Eliade, Mircea 1993. Traktat o historii religii. Tłum. Jan Wierusz-Kowalski, wstęp Leszek Kołakowski, posłowiem opatrzył Stanisław Tokarski. Łódź: Wydawnictwo Opus.

Fazan, Katarzyna 2005. „Dwugłos na chińską fletnię”. W: Anna Czabanowska-Wróbel [&] Paweł Próchniak [&] Marian Stala (red.). Poezja Leopolda Staffa. Interpretacje. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Fijałkowski, Michał 2014. „Rusałki – słowiańskie ondyny”. Acta Philologica 45: 219–227.

Głowiński, Michał 1980. „Literackość muzyki – muzyczność literatury”. W: Teresa Cieślikowska [&] Janusz Sławiński (red.). Pogranicza i korespondencje sztuk. Studia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.

Gramont, Jéróme de 1989. „O muzykalności duszy”. Tłum. Małgorzata Tryc-Ostrowska. W: Lucjan Balter (et al.). Kosmos i człowiek. Poznań–Warszawa: Pallottinum. Wydawnictwo Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego.

Grzybkowska, Teresa (oprac.) 1995. Mitologia Malczewskiego. Katalog wystawy. Kraków: Muzeum Czartoryskich. Warszawa: Kowalski i S-ka.

Grzybkowska, Teresa (red.) 2005. Muzyka w obrazach Jacka Malczewskiego. Warszawa: Wydawnictwo DiG.

Haake, Michał 2011. „Sztuka w zaścianku. O obrazowej funkcji fauna w malarstwie Jacka Malczewskiego”. Artium Quaestiones 22: 125–168.

Hejmej, Andrzej 2008. Muzyka w literaturze. Perspektywy komparatystyki interdyscyplinarnej. Kraków: TAiWPN „Universitas”.

Hejmej, Andrzej 2012. Muzyczność dzieła literackiego. Wyd. 3. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Hejmej, Andrzej (red.) 2002. Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych. Kraków: TAiWPN „Universitas”.

Hymn do Pana 1999. W: Zygmunt Kubiak. Literatura Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki.

Hymn do Pana 2007. W: Homeriká czyli Żywoty Homera i poematy przypisywane poecie. Tłum., komentarzem i przypisami opatrzył Włodzimierz Appel. Warszawa: Prószyński i S-ka SA.

Igliński, Grzegorz 2017. „Szklana i barwna kula dźwięku. Wartość życia w sonecie Leopolda Staffa Echo”. W: Arkadiusz Dudziak [&] Alina Naruszewicz-Duchlińska (red.). Wartości i wartościowanie we współczesnej humanistyce. T. 2: Perspektywa komunikologiczna. Olsztyn: Centrum Badań Europy Wschodniej UWM w Olsztynie.

Igliński, Grzegorz 2018. Faun – Pan – satyr. Wyobraźnia fauniczna w poezji i sztuce Młodej Polski. Olsztyn: Wydawnictwo UWM w Olsztynie.

James, Jamie 1996. Muzyka sfer. O muzyce, nauce i naturalnym porządku wszechświata. Tłum. Mieczysław Godyń. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.

Kasprowicz, Jan 1984. Pisma zebrane. T. 4: Utwory literackie. Oprac. Roman Loth. Kraków–Wrocław: Wydawnictwo Literackie.

Kempiński, Andrzej M. 2001. Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich. Warszawa–Poznań: Wydawnictwo „Iskry”.

Klinger, Witold 1949. Wschodnioeuropejskie rusałki i pokrewne postaci demonologii ludowej a tradycja grecko-rzymska. Lublin–Kraków: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.

Kopaliński, Władysław 1995. Słownik symboli. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”.

Kossowska, Irena [&] Łukasz Kossowski 2010. Malarstwo polskie. Symbolizm i Młoda Polska. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”.

Macioti, Maria I. 1998. Mity i magie ziół. Czy kwiaty i liście, zapachy i znaki zodiaku wpływają na stosunki między ludźmi? Odpowiedź tradycji mitu i literatury u progu trzeciego tysiąclecia. Tłum. Ireneusz Kania. Kraków: TAiWPN „Universitas”.

Malczewski, Jacek [ok. 1906–1907]. Zatruta studnia. Tekst Lucyana Rydla. Kraków: nakład Salonu Malarzy Polskich.

Malczewski, Jacek 1907a. Dzieła. T. 1. Przedm. Stanisław Witkiewicz, tekst Lucjan Rydel. Kraków: nakładem Salonu Malarzy Polskich.

Malczewski, Jacek 1907b. Dzieła. T. 2. Przedm. Stanisław Witkiewicz, tekst Lucjan Rydel. Kraków: nakładem Salonu Malarzy Polskich.

Malczewski, Jacek 1907c. Dzieła. T. 3. Przedm. Stanisław Witkiewicz, tekst Lucjan Rydel. Kraków: nakładem Salonu Malarzy Polskich.

Malczewski, Jacek 1909a. Dzieła. T. 4. Przedm. Stanisław Witkiewicz, tekst Lucjan Rydel. Kraków: nakładem Salonu Malarzy Polskich.

Malczewski, Jacek 1909b. Dzieła. T. 5. Przedm. Stanisław Witkiewicz, tekst Lucjan Rydel. Kraków: nakładem Salonu Malarzy Polskich.

Malczewski, Jacek 1910a. Dzieła. T. 8. Przedm. Stanisław Witkiewicz, tekst Lucjan Rydel. Kraków: nakładem Salonu Malarzy Polskich.

Malczewski, Jacek 1910b. Dzieła. T. 9. Przedm. Stanisław Witkiewicz, tekst Lucjan Rydel. Kraków: nakładem Salonu Malarzy Polskich.

Malczewski, Jacek 1910c. Dzieła. T. 10. Przedm. Stanisław Witkiewicz, tekst Lucjan Rydel i Teofil Lenartowicz. Kraków: nakładem Salonu Malarzy Polskich.

Marczewska, Marzena 1999. „Wierzba – drzewo diabelskie (z rozważań nad ludowym językowym obrazem drzewa)”. Kieleckie Studia Filologiczne 13: 65–79.

Matuszewski, Ignacy [1911a]. Słowacki i nowa sztuka. Twórczość Słowackiego w świetle poglądów estetyki nowoczesnej. Studjum krytyczno-porównawcze. T. 1. Wyd. 3. Warszawa: Księgarnia M. Arcta.

Matuszewski, Ignacy [1911b]. Słowacki i nowa sztuka. Twórczość Słowackiego w świetle poglądów estetyki nowoczesnej. Studjum krytyczno-porównawcze. T. 2. Wyd. 3. Warszawa: Księgarnia M. Arcta.

Nowakowska-Sito, Katarzyna 1996. Między Wawelem a Akropolem. Antyk i mit w sztuce polskiej przełomu XIX i XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo „Historia pro Futuro”.

Nowakowski, Andrzej 1994. Arnold Böcklin. Chwała i zapomnienie. Kraków: TAiWPN „Universitas”.

Opiela-Mrozik, Anna 2019. „Od Baudelaire’a do Mallarmégo. W poszukiwaniu ideału muzyczności”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 52, 1: 275–289.

Pietrzycki, Jan 1901. Poezye. T. 1. Warszawa: Księgarnia Gebethnera i Wolffa. Kraków: G. Gebethner i Spółka.

Pietrzycki, Jan 1905. „Faun i echo”. W: Słowem i czynem. Jednodniówka wydana staraniem „Czytelni Kobiet” we Lwowie. Lwów: nakładem Czytelni Kobiet.

Pietrzycki, Jan 1908. „Faun i echo”. W: Kazimierz Króliński (ułożył). Antologia współczesnych poetów polskich. Lwów: nakładem Księgarni Maniszewskiego i Meinharta. Warszawa: E. Wende i Sp.

Pietrzycki, Jan 1914. Fragmenty. Wybór liryków. Lwów: nakładem Księgarni L. Chmielewskiego. Warszawa: Księgarnia Powszechna.

Pietrzycki, Jan 1921. O Bogu marmurowym. Kraków: nakładem Księgarni S. A. Krzyżanowskiego.

Podraza-Kwiatkowska, Maria 1994. Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski. Wyd. 2. Kraków: TAiWPN „Universitas”.

Polony, Leszek 1995. „Młoda Polska w muzyce. Estetyka – poetyka – styl”. W: Maria Podraza-Kwiatkowska (red.). Stulecie Młodej Polski. Kraków: TAiWPN „Universitas”.

Puciata-Pawłowska, Jadwiga 1968. Jacek Malczewski. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Rydel, Lucjan 1899. Poezye. T. 1. Z rysunkami Stanisława Wyspiańskiego. Warszawa: nakład Gebethnera i Wolffa. Kraków: G. Gebethner i Spółka.

Rydel, Lucjan 2004. Poezje wybrane. Wstęp, wybór i oprac. tekstu Lesław Tatarowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Sokalska, Małgorzata 2011. „Poezja Marii Konopnickiej i pieśń”. W: Olga Płaszczewska (red.). Czytanie Konopnickiej. Posł. Marian Stala. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Staff, Leopold 1980. Poezje zebrane. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Tatarowski, Lesław 2004. „»Pieśni mojej duszy…«. O poezji Lucjana Rydla”. W: Lucjan Rydel. Poezje wybrane. Wstęp, wybór i oprac. Lesław Tatarowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Tresidder, Jack 2001. Symbole i ich znaczenie. Tłum. Zbigniew Dalewski. Warszawa: Horyzont–Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media–Świat Książki.

Wyka, Kazimierz 1971. Thanatos i Polska, czyli o Jacku Malczewskim. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Zgorzelski, Czesław 1993. „Elementy »muzyczności« w poezji lirycznej”. W: Obserwacje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Litteraria Copernicana

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2022-04-14

How to Cite

1.
IGLIŃSKI, Grzegorz. Magia muzycznego echa. Grające fauny w wierszach Lucjana Rydla, Jana Pietrzyckiego, Leopolda Staffa. Litteraria Copernicana. Online. 14 April 2022. Vol. 41, no. 1. [Accessed 5 July 2025]. DOI 10.12775/LC.2022.004.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 41 No. 1 (2022): Lektury twórców

Section

Studies

License

Copyright (c) 2022 Grzegorz Igliński

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 937
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

faun, music, echo, sonnet
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop