Aller directement au contenu principal Aller directement au menu principal Aller au pied de page
  • S'inscrire
  • Se connecter
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Accueil
  • Numéro courant
  • Archives
  • À propos
    • À propos de cette revue
    • Soumissions
    • Comité éditorial
    • Déclaration de confidentialité
    • Contact
  • S'inscrire
  • Se connecter
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Litteraria Copernicana

Kanta odpowiedź na pytanie: Czym jest głupota.
  • Accueil
  • /
  • Kanta odpowiedź na pytanie: Czym jest głupota.
  1. Accueil /
  2. Archives /
  3. Vol. 47 No 3 (2023): Głupota /
  4. Studia i rozprawy

Kanta odpowiedź na pytanie: Czym jest głupota.

Auteurs

  • Dariusz Pakalski Uniwersytet Gdański, Gdańsk https://orcid.org/0000-0003-2605-3699

DOI :

https://doi.org/10.12775/LC.2023.021

Mots-clés

głupota, władza sądzenia, "Esej o schorzeniach głowy", Emanuel Swedenborg

Résumé

Kant definiuje głupotę jako brak władzy sądzenia, autonomicznej władzy poznawczej, polegającej w jego systemie na umiejętności zastosowania teorii do praktyki. Władzę tę określa filozof jako rzecz wrodzoną, „szczególny talent”, którego w przeciwieństwie do teorii nie można się nauczyć. Zatem głupota nie jest jednoznaczna z brakiem wykształcenia czy wiedzy. Autor omawia Esej o schorzeniach głowy Kanta jako tekst uchodzący za analizę tej przypadłości, będący jednak w rzeczywistości klasyfikacją chorób psychicznych (przypadek polskiego „proroka” Jana Pawlikowicza Zdomozyrskich Komarnickiego oraz szwedzkiego wizjonera Emanuela Swedenborga), analizuje w tym kontekście inne artykuły i wypowiedzi filozofa oraz przedstawia konsekwencje wynikające z powyższego pojęcia głupoty w perspektywie trzech Kantowskich Krytyk. Nasuwa się wniosek, że głupota nie jest zjawiskiem uleczalnym, zatem jej problem pozostaje zawsze aktualny, stanowiąc wyzwanie dla opartego na mentalnej dojrzałości projektu Oświecenia.

Références

Borowski, Ludwig Ernst 1804. Darstellung des Lebens und Charakters Immanuel Kants. Münchener DigitalisierungsZentrum, Digitale Bibliothek. https://www.digitale-sammlungen.de/details/bsb10064189 [18.09.2022].

Dietzsch, Steffen 2005. Immanuel Kant. Biografia . Tłum. Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Geisenhanslücke, Achim 2011. Dummheit und Witz. Poetologie des Nichtwissens. München: Fink.

Gulyga, Arsenij 1985. Immanuel Kant. Tłum. Sigrun Bielfeldt. Frankfurt a.M.: Suhrkamp Taschenbuch.

Jachmann, Reinhold Bernhard 1804. Immanuel Kant geschildert in Briefen an einen Freund.

Münchener DigitalisierunsZentrum, Digitale Bibliothek. https://www.digitale-sammlungen.de/details/bsb 10064194 [18.09.2022].

Kant, Immanuel 1923. „Reflexionen zur Anthropologie”. W: Akademie Ausgabe. T. XV. http://kant.korpora.org/Inhalt15.html [22.09.2022].

Kant, Immanuel 1984. Krytyka praktycznego rozumu. Tłum. Jerzy Gałecki. Warszawa: PWN.

Kant, Immanuel 2005. Antropologia w ujęciu pragmatycznym. Tłum. Ewa Drzazgowska, Paulina Sosnowska. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Kant, Immanuel 2010a „Esej o schorzeniach głowy”. Tłum. Marek Jankowski. W: Dzieła zebrane. T. I. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2010b „Marzenia jasnowidzącego objaśnione przez marzenia metafizyki”. Tłum. Władysław M. Kozłowski (opr. Mirosław Żelazny). W: Dzieła zebrane. T. I. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2012a. „Odpowiedź na pytanie, czym jest Oświecenie”. Tłum. Tomasz Kupś. W: Dzieła zebrane. T. VI. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2012b. „O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce”. Tłum. Mirosław Żelazny W: Dzieła zebrane. T. VI. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2013. Dzieła zebrane. T. II. Krytyka czystego rozumu. Tłum. Mirosław Żelazny. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2014. Dzieła zebrane. T. IV. Krytyka władzy sądzenia. Tłum. Mirosław Żelazny. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2018. Korespondencja. Tłum. Mirosław Żelazny i in. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kępiński, Antoni 1974. Schizofrenia . Warszawa: PZWL.

Locke, John 1955. Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. T. II. Tłum. Bolesław J. Gawecki. Warszawa: PWN.

Rauer, Constantin 2007. Wahn und Wahrheit. Kants Auseinandersetzung mit dem Irrationalen. Berlin: Akademie Verlag.

Vorländer, Karl 1924. Immanuel Kant. Der Mann und das Werk. Textlog.de, Historische Texte & Wörterbücher. https://www.textlog.de/35637.html [4.10.2022].

Litteraria Copernicana

Téléchargements

  • PDF (Język Polski)

Publiée

2023-11-16

Comment citer

1.
PAKALSKI, Dariusz. Kanta odpowiedź na pytanie: Czym jest głupota. Litteraria Copernicana. Online. 16 novembre 2023. Vol. 47, no. 3, pp. 17-28. [Accessed 4 juillet 2025]. DOI 10.12775/LC.2023.021.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Télécharger la référence bibliographique
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numéro

Vol. 47 No 3 (2023): Głupota

Rubrique

Studia i rozprawy

Licence

© Dariusz Pakalski 2023

Creative Commons License

Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas de Modification 4.0 International.

Stats

Number of views and downloads: 655
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Explorer l'Index des auteurs
  • Issue archive

User

User

Numéro courant

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informations

  • Pour les lecteurs
  • Pour les auteurs
  • Pour les bibliothécaires

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Langue

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

głupota, władza sądzenia, "Esej o schorzeniach głowy", Emanuel Swedenborg
Haut

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop