Ir al contenido principal Ir al menú de navegación principal Ir al pie de página del sitio
  • Registrarse
  • Entrar
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Inicio
  • Actual
  • Archivos
  • Acerca de
    • Sobre la revista
    • Envíos
    • Equipo editorial
    • Declaración de privacidad
    • Contacto
  • Registrarse
  • Entrar
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Litteraria Copernicana

Kanta odpowiedź na pytanie: Czym jest głupota.
  • Inicio
  • /
  • Kanta odpowiedź na pytanie: Czym jest głupota.
  1. Inicio /
  2. Archivos /
  3. Vol. 47 Núm. 3 (2023): Głupota /
  4. Studia i rozprawy

Kanta odpowiedź na pytanie: Czym jest głupota.

Autores/as

  • Dariusz Pakalski Uniwersytet Gdański, Gdańsk https://orcid.org/0000-0003-2605-3699

DOI:

https://doi.org/10.12775/LC.2023.021

Palabras clave

głupota, władza sądzenia, "Esej o schorzeniach głowy", Emanuel Swedenborg

Resumen

Kant definiuje głupotę jako brak władzy sądzenia, autonomicznej władzy poznawczej, polegającej w jego systemie na umiejętności zastosowania teorii do praktyki. Władzę tę określa filozof jako rzecz wrodzoną, „szczególny talent”, którego w przeciwieństwie do teorii nie można się nauczyć. Zatem głupota nie jest jednoznaczna z brakiem wykształcenia czy wiedzy. Autor omawia Esej o schorzeniach głowy Kanta jako tekst uchodzący za analizę tej przypadłości, będący jednak w rzeczywistości klasyfikacją chorób psychicznych (przypadek polskiego „proroka” Jana Pawlikowicza Zdomozyrskich Komarnickiego oraz szwedzkiego wizjonera Emanuela Swedenborga), analizuje w tym kontekście inne artykuły i wypowiedzi filozofa oraz przedstawia konsekwencje wynikające z powyższego pojęcia głupoty w perspektywie trzech Kantowskich Krytyk. Nasuwa się wniosek, że głupota nie jest zjawiskiem uleczalnym, zatem jej problem pozostaje zawsze aktualny, stanowiąc wyzwanie dla opartego na mentalnej dojrzałości projektu Oświecenia.

Citas

Borowski, Ludwig Ernst 1804. Darstellung des Lebens und Charakters Immanuel Kants. Münchener DigitalisierungsZentrum, Digitale Bibliothek. https://www.digitale-sammlungen.de/details/bsb10064189 [18.09.2022].

Dietzsch, Steffen 2005. Immanuel Kant. Biografia . Tłum. Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Geisenhanslücke, Achim 2011. Dummheit und Witz. Poetologie des Nichtwissens. München: Fink.

Gulyga, Arsenij 1985. Immanuel Kant. Tłum. Sigrun Bielfeldt. Frankfurt a.M.: Suhrkamp Taschenbuch.

Jachmann, Reinhold Bernhard 1804. Immanuel Kant geschildert in Briefen an einen Freund.

Münchener DigitalisierunsZentrum, Digitale Bibliothek. https://www.digitale-sammlungen.de/details/bsb 10064194 [18.09.2022].

Kant, Immanuel 1923. „Reflexionen zur Anthropologie”. W: Akademie Ausgabe. T. XV. http://kant.korpora.org/Inhalt15.html [22.09.2022].

Kant, Immanuel 1984. Krytyka praktycznego rozumu. Tłum. Jerzy Gałecki. Warszawa: PWN.

Kant, Immanuel 2005. Antropologia w ujęciu pragmatycznym. Tłum. Ewa Drzazgowska, Paulina Sosnowska. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Kant, Immanuel 2010a „Esej o schorzeniach głowy”. Tłum. Marek Jankowski. W: Dzieła zebrane. T. I. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2010b „Marzenia jasnowidzącego objaśnione przez marzenia metafizyki”. Tłum. Władysław M. Kozłowski (opr. Mirosław Żelazny). W: Dzieła zebrane. T. I. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2012a. „Odpowiedź na pytanie, czym jest Oświecenie”. Tłum. Tomasz Kupś. W: Dzieła zebrane. T. VI. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2012b. „O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce”. Tłum. Mirosław Żelazny W: Dzieła zebrane. T. VI. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2013. Dzieła zebrane. T. II. Krytyka czystego rozumu. Tłum. Mirosław Żelazny. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2014. Dzieła zebrane. T. IV. Krytyka władzy sądzenia. Tłum. Mirosław Żelazny. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kant, Immanuel 2018. Korespondencja. Tłum. Mirosław Żelazny i in. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kępiński, Antoni 1974. Schizofrenia . Warszawa: PZWL.

Locke, John 1955. Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. T. II. Tłum. Bolesław J. Gawecki. Warszawa: PWN.

Rauer, Constantin 2007. Wahn und Wahrheit. Kants Auseinandersetzung mit dem Irrationalen. Berlin: Akademie Verlag.

Vorländer, Karl 1924. Immanuel Kant. Der Mann und das Werk. Textlog.de, Historische Texte & Wörterbücher. https://www.textlog.de/35637.html [4.10.2022].

Litteraria Copernicana

Descargas

  • PDF (Język Polski)

Publicado

2023-11-16

Cómo citar

1.
PAKALSKI, Dariusz. Kanta odpowiedź na pytanie: Czym jest głupota. Litteraria Copernicana. Online. 16 noviembre 2023. Vol. 47, no. 3, pp. 17-28. [Accessed 4 julio 2025]. DOI 10.12775/LC.2023.021.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Descargar cita
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Número

Vol. 47 Núm. 3 (2023): Głupota

Sección

Studia i rozprawy

Licencia

Derechos de autor 2023 Dariusz Pakalski

Creative Commons License

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución-SinDerivadas 4.0.

Stats

Number of views and downloads: 655
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Examinar índice de autores/as
  • Issue archive

User

User

Número actual

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Información

  • Para lectores/as
  • Para autores/as
  • Para bibliotecarios/as

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Idioma

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

głupota, władza sądzenia, "Esej o schorzeniach głowy", Emanuel Swedenborg
Arriba

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop