“Winged Handwriting”, or Witkacy of Helena Blum Supplement to the Discussion about the Reception of Witkacy’s Art in the Context of Surrealism
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2022.042Keywords
Helena Blum, Witkacy, surrealism, Tadeusz Kantor, Mieczysław PorębskiAbstract
Helena Blum was an art critic, museologist and art historian – one of the very first researchers of the world avant-garde and modern art in Poland. In 1932 she defended the first PhD. thesis in Poland about modern art, titled Currents in the constructional type in the modern Polish art. Since 1944 she lived in Krakow and was connected with the National Museum there. Between 1944 and 1965 she was first a custodian of the Polish Gallery of 20th-century Painting and Sculpture, and then its curator between 1965 and 1973. She created the collection of Polish modern art in that gallery, gathering the art of post-war Krakow artists as well as the art of Witkacy. In 1957 she organized the Formists group exhibition, where the art of Witkacy was also presented. Significantly, she was associated with the pre and post war avant-garde society of Krakow, who treated Witkacy as their Spiritual Father. It can be concluded, that Helena Blum co-created the image of Witkacy as an avant-garde artist, and that her role was essential also due to her position in the National Museum in Krakow and her ability to use the institution to promote her vision. It was Helena Blum, who was the commissioner of the monographic exhibition about Witkacy’s art organized in 1966, which strengthened the perception of Witkacy as a surrealist.
References
Blum, Helena 1930. „Grupa Artes”. Słowo Polskie, 13 stycznia 1930, 5.
Blum, Helena 1939. „Nadrealizm – refleksje po wystawie paryskiej”. Nike 1: 38–47.
Blum, Helena 1966. „Pismo uskrzydlonej ręki”. Polska 8: 8–9.
Bochniak, Adam (red.) 1966. Stanisław Ignacy Witkiewicz. Twórczość plastyczna. Katalog wystawy. Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie.
Chrobak, Józef (red.) 1992. Maria Jarema (wspomnienia i komentarze). Kraków: Stowarzyszenie Artystyczne Grupa Krakowska.
Dobrowolski, Władysław 1956. „Pierwszy nadrealista w Polsce”. W: Program „Mątwy” teatru Cricot 2. Kraków.
Dobrowolski, Tadeusz 1966. „O wczesnej fazie malarstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza (1904–1914). Przyczynek do monografii artysty i psychologii twórczości”. W: Dutkiewicz Józef (red.). Sztuka współczesna. Studia i szkice. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Filipowicz, Kornel 1984. „Wspomnienie o Helenie Blum”. W: Tygodnik Powszechny 38.
Filipowicz, Kornel 2021, „Helena Blumówna. Historyk Sztuki (1904–1984). Wspomnienie Kornela Filipowicza”. http://www.helena.blum.net.pl/wspom.html [10.11.2021].
Gołubiew, Zofia 1991. Tadeusz Kantor. Malarstwo i rzeźba. Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie.
Gołubiew, Zofia [&] Ewa Zawadzka (red.) 1980. Stanisław Ignacy Witkiewicz 1885–1939. Malarstwo – Fotografia – Rysunek – Firma Portretowa. Kraków: Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowe w Krakowie.
Janicka, Krystyna 1972. „Stanisław Ignacy Witkiewicz a surrealizm”. W: Głowiński, Michał [&] Janusz Sławiński (red.). Z dziejów form artystycznych w literaturze polskiej. T. 30: Studia o Stanisławie Ignacym Witkiewiczu. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
Jarecka, Dorota 2016. „Artysta na ruinach. Sztuka polska lat 40. i surrealistyczne konotacje”. Miejsce. Studia nad sztuką i architekturą polską XX i XXI wieku 2: 5–28.
Jarecka, Dorota 2021. Surrealizm, realizm, marksizm. Sztuka i lewica komunistyczna w Polsce w latach 1944–1948. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Krakowski, Piotr 2008. „Tak się zaczął Cricot 2”. W: Chrobak, Józef [&] Marek Wilk (red.). Cricot 2 lata 50. Tadeusz Kantor i początki Teatru Cricot 2 1955–1958. Kraków: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka.
Nowaczyk, Włodzimierz (red.) 2017. Szczeliny wolności – sztuka polska w latach 1945–1948/1949. Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu.
Nowaczyk, Włodzimierz 1996. „Tropy nowoczesności”. W: Piotrowski, Piotr (red.). Odwilż. Sztuka ok. 1956 r. Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu.
Passeron, René 1997, Encyklopedia Surrealizmu. Tłum. Krystyna Janicka. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Piotrowski, Piotr 1985, Metafizyka obrazu. O teorii sztuki i postawie artystycznej Stanisława Ignacego Witkiewicza. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu.
Piotrowski, Piotr 1996. „Odwilż”. W: Piotrowski, Piotr (red.). Odwilż. Sztuka ok. 1956 r. Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu.
Piotrowski, Piotr 2007, Sztuka wobec polityki. Od melancholii do pasji. Kraków: Universitas.
Pollakówna, Joanna 1972. Formiści. Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich.
Porębski, Mieczysław 1956. „Dwa programy”. W: Porębski, Mieczysław 1956. Sztuka naszego czasu. Zbiór szkiców i artykułów krytycznych z lat 1945–1955. Warszawa: Wydawnictwo Sztuka.
Porębski, Mieczysław 2005. „Człowiek który idzie”. W: Turowski, Andrzej (red.). Jerzy Kujawski. Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu.
Porębski, Mieczysław 1980. „Stanisław Ignacy Witkiewicz”. W: Gołubiew, Zofia [&] Ewa Zawadzka (red.). Stanisław Ignacy Witkiewicz 1885–1939. Malarstwo – Fotografia – Rysunek – Firma Portretowa. Kraków: Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowe w Krakowie.
Skorupska, Janina 2015. „Doc. dr Helena Blum (1904–1984)”. Rozprawy Muzeum Narodowego w Krakowie. Seria nowa. T. 7: 351–357. Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie.
Słodkowski, Piotr 2015. „Polskie surrealizmy i ideoza historii sztuki (Streng – „nowocześni” – Żarnower)”. Miejsce. Studia nad sztuką i architekturą polską XX i XXI wieku 1: 110–125.
Słodkowski, Piotr 2019. Modernizm żydowsko-polski. Henryk Streng/Marek Włodarski a historia sztuki. Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Instytut Badań Literackich PAN.
Tom pokonferencyjny „Witkacy bez granic. W stulecie Czystej Formy” Międzynarodowa sesja naukowa w Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Słupsk, 18–20 września 2019 roku [w przygotowaniu].
Zanoziński, Jerzy 1968. „Witkacy 1885–1939”. Przegląd Artystyczny 2: 20–27.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Małgorzata Graś-Godzwon
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 526
Number of citations: 0