The Role of Women in Securing and Popularizing Witkacy’s Legacy in 1940–1956
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2022.041Keywords
Jadwiga Witkiewiczowa, Stalinism, Irena Sławińska, Antonina Obrębska-Jabłońska, Zofia NałkowskaAbstract
Many Witkacologists share a conviction that there is a break in the reception of Witkacy’s work, caused first by World War II, and then by socialist censorship. This opinion was strengthened by numerous statements such as Janusz Degler’s claim that “during the Stalinist period, Stanisław Ignacy Witkiewicz was on the list of prohibited works, it was forbidden to publish him, or to write about him […]. In May 1956, Witkacy returns, after years of absence and anathema, thanks to Kantor, who stages The Cuttlefish at the Cricot Theatre” (Degler 2013: 23). In order to enlarge our knowledge about the chronology of discovering Wikacy’s work, and to verify some well-established but not quite true critical statements, it is worth recalling the postwar appeals of Zofia Nałkowska for the publication of Witkacy’s collected works, or MA theses and publications about the Formists by art historians such as Anna Miazek, Joanna Szczepińska-Tramer and Hanna Morawska. This article will draw attention to some lesser known areas of Witkacological research, which include the linguistic study by Antonina Obrebska-Jabłońska of word formation in Insatiability and Narcotics, as well as the role of Irena Sławińska in popularizing Witkiewicz’s plays at the Catholic University of Lublin during the dark Stalinist period.
References
Bińczyk, Ewa 1999. „O czym szepcze władza (w ujęciu Michela Foucaulta)”. Przegląd Artystyczno-Literacki 9: 67–72.
Bocheński, Tomasz 2000. „Z sensem o Witkacym”. Teksty Drugie 5: 97–103.
Bolecki, Włodzimierz 1999. „Polowanie na postmodernistów w Polsce” i inne szkice. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Burow, Aleksander Iwanowicz 1954. „O specyfice treści i formy w sztuce”. Zeszyty Filozoficzne „Nowych Dróg” 1: 88–95.
Ciechowicz, Jan 2004. „Irena Sławińska (1913–2004)”. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza 39: 167–172.
Degler, Janusz 2013. „Teczkę ukradł mi Witkacy”. Indeks (Opole) 9–10: 23–24.
Garztecki, Juliusz, organizator i pierwszy redaktor „Drogi”. Wywiad przeprowadzony przez Bohdana Urbankowskiego, Warszawa 1984. Poezja 9: 37–44.
Gawrak, Zbigniew 1954. „Sprawozdanie z działalności Państwowego Instytutu Sztuki za 1953 r.”. Materiały do Studiów i Dyskusji z Zakresu Teorii i Historii Sztuki, Krytyki Artystycznej oraz Badań nad Sztuką 2: 272–300.
Giedroyc, Jerzy 1999. Autobiografia na cztery ręce. Warszawa: Czytelnik.
Giedroyc, Jerzy [&] Czesław Miłosz 2008. Listy 1952–1963. Oprac. i wstęp Marek Kornat. Warszawa: Czytelnik.
[Herling-Grudziński, Gustaw] Lector 1951. „Murti-Bing”. Wiadomości 34: 4.
Jasińska, Zofia 1994. W murach tej Uczelni ocaliliśmy swoją godność. W: Zofia Jasińska [&] Maria Staniszewska (red.). Z dyplomem KUL w Polskę. Wspomnienia i relacje. Lublin: Norbertinum.
Jastrun, Mieczysław 1945. „Nijako”. Odrodzenie 35: 5–6.
Judek, Cecylia 2010. „Z żałobnej karty. Bonifacja Jaworska (1926–2010)”. Bibliotekarz Zachodniopomorski 2–3: 176–180.
Judycka, Irmina 1950. „Neologizmy Stanisława Ignacego Witkiewicza”. Poradnik Językowy 6: 24–28.
Kal, Elżbieta 2010. „Tego się nie krytykuje, na kogo się nie liczy”. Polska krytyka artystyczna okresu realizmu socjalistycznego. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej.
Kirchner, Hanna 2015. „Polonistyka hejterska. Uwagi do książki Granice Nałkowskiej”. Pamiętnik Literacki 3: 125–169.
Kotarbiński, Tadeusz [&] Jerzy Eugeniusz Płomieński (red.) 1957. Stanisław Ignacy Witkiewicz. Człowiek i twórca. Księga pamiątkowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Krzywicka, Irena 1956. „Bal w Jaszczurówce”. Przekrój 565: 5–6.
Lipski, Jan Józef 1956. „Umysł drapieżny”. Po Prostu 27: 6.
Masłowski, Michał 2011. „Wobec nicości. Miłosz – dysydent”. Postscriptum Polonistyczne 1: 29–46.
Mendalko, Janina 1955. Groteska w polskim dramacie współczesnym. Zarys chwytów konstrukcyjnych i funkcji. Niepubl. praca magisterska. Katolicki Uniwersytet Lubelski: Lublin.
Miazek, Anna 1952. Ze studiów nad genezą formalizmu w polskiej plastyce. Program ekspresjonizmu polskiego w świetle wypowiedzi „Zdroju” – literackich i plastycznych. Niepubl. praca magisterska, Uniwersytet Warszawski. Zbiory Specjalne Instytutu Sztuki PAN: Warszawa.
Miłosz, Czesław 1951. „Murti-Bing”. Przeł. Jane Zielonko. The Twentieth Century 7: 9–23.
Miłosz, Czesław 1953. Zniewolony umysł. Paryż: Instytut Literacki.
Mojsak, Kajetan (red.) 2015. „Cenzorskie perypetie Dramatów Witkacego”. Sztuka Edycji 7/1: 113–123.
Morawska, Hanna 1954. „Z zagadnień estetyzmu w Polsce w latach 1880–1920”. Materiały do Studiów i Dyskusji z Zakresu Teorii i Historii Sztuki, Krytyki Artystycznej oraz Badań nad Sztuką 1: 255–281.
Nałkowska, Zofia 1945. „Nowe żądania”. Kuźnica 4–5: 13–15.
Nałkowska, Zofia 1957. Widzenie bliskie i dalekie. Wstęp Wilhelm Mach. Warszawa: Czytelnik.
Nałkowska, Zofia 1972. Dzienniki czasu wojny. Wstęp, oprac. i przypisy Hanna Kirchner. Warszawa: Czytelnik.
Otwinowski, Stefan 1955. „Wspomnienia i refleksje”. Życie Literackie 1: 8.
[Pohoska, Ewa] Sosnowska, Halina 1944. Schyłek amonitów. Warszawa: Biblioteka „Drogi”.
Pohoska, Ewa 1968. „Schyłek amonitów”. Dialog 8: 25–35.
Pohoska, Ewa 1989. „Dziennik”. Podał do druku i posłowiem opatrzył Bohdan Urbankowski. Poezja 9: 3–34.
Puchalska, Mirosława 2008. Wokół Młodej Polski. Szkice i sylwetki. Prace wybrane z lat 1954–1996. Wstęp Michał Głowiński, wybór Paulina Kierzek. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Puzyna, Konstanty 1962. „Wstęp”. W: Stanisław Ignacy Witkiewicz. Dramaty. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Rogoyska, Maria 1954. „Z dziejów mecenatu artystycznego w Polsce w latach 1918–1930”. Materiały do Studiów i Dyskusji z Zakresu Teorii i Historii Sztuki, Krytyki Artystycznej oraz Badań nad Sztuką 3–4: 128–200.
Skarżyński, Mirosław [&] Elżbieta Smułkowa (red.) 2018. Materiały do dziejów polskiego językoznawstwa. T. 3: Biblioteka LingVariów. T. 26: Korespondencja Kazimierza Nitscha i Antoniny Obrębskiej-Jabłońskiej 1925–1958. Cz. I: 1925–1945, cz. II: 1946–1958. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Skubalanka, Teresa 1953. „Bibliografia literacka. Lipiec–grudzień 1950”. Pamiętnik Literacki 43: dodatek.
Sławińska, Irena 1953–1956. „Janina Mendalko, Groteska w polskim dramacie współczesnym. Zarys chwytów konstrukcyjnych i funkcji”. Sprawozdania z Czynności Wydawniczej i Posiedzeń Naukowych TN KUL 7: 114–117.
Szczepińska, Joanna 1954. „Historia i program grupy Formiści Polscy”. Materiały do Studiów i Dyskusji z Zakresu Teorii i Historii Sztuki, Krytyki Artystycznej oraz Badań nad Sztuką 3–4: 201–280.
Śliwińska, Monika 2014. Muzy Młodej Polski. Życie i świat Marii, Zofii i Elizy Pareńskich. Warszawa: Iskry.
Witkiewicz, Stanisław Ignacy 1962. Dramaty. Wstęp i oprac. Konstanty Puzyna. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Witkiewicz, Stanisław Ignacy 2017. „Listy do Jana i Janiny (Inki) Leszczyńskich (1936–1939)”. Oprac. Stefan Okołowicz. W: Stanisław Ignacy Witkiewicz. Dzieła zebrane. T. 18: Listy II (wol. 2, cz. 2). Oprac. i przypisami opatrzyli Janusz Degler [&] Stefan Okołowicz [&] Tomasz Pawlak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Witkiewiczowa, Jadwiga (1946.01.03). List do Departamentu Teatru Ministerstwa Kultury i Sztuki. Archiwum Przemysława Pawlaka: Warszawa.
Witkiewiczowa, Jadwiga 2012. „Wspomnienia o Stanisławie Ignacym Witkiewiczu”. W: Stanisław Ignacy Witkiewicz Dzieła zebrane. T. 22: Listy do żony (1936–1939). Przygot. do druku Anna Micińska. Oprac. i przypisami opatrzyli Janusz Degler. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Wojciechowski, Aleksander (red.) 1974. Polskie życie artystyczne w latach 1915–1939. Wrocław: Ossolineum – PAN.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Przemysław Pawlak
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 558
Number of citations: 0