Gustave Flaubert’s Style of Temptation in “His Life’s Work”. The Question of Conditioning
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2022.009Keywords
Gustave Flaubert, The Temptation of Saint Anthony, “sad grotesque”, style, “images of memories”Abstract
The article discusses the issue of conditioning the style of temptation of the last, third version of The Temptation of Saint Anthony by Gustave Flaubert. By emphasising the inspiration of the French writer with this figure – an inspiration born already in his childhood and preserved as a result of contact with two artifacts: Bruegel’s painting and Callot’s engraving – the thesis of the “sad grotesque”, a qualitative reservoir of “speaking with pictures”, was considered a determinant of the temptation style in Flaubert’s work. Further considerations were based on what is conditioned by what, namely whether the “sad grotesque” can be seen as the source of the temptation style or as solely its effect, and whether the aesthetic quality determines the type of style, or maybe the style, its specific type, triggers the mechanism of qualitative categorisation? These are the main problems discussed in this article, with the ideas of Maria Gołaszewska (the phenomenon of “temptation”) and Hermann Pongs (pictorial style) serving as reference points. The conclusion, somewhat paradoxical, argues that the aesthetic quality of the “sad grotesque” can determine a specific type of style, and at the same time that the style of temptation is the source of qualitative categorisation of the work.
References
Św. Atanazy Aleksandryjski 2017. Żywot św. Antoniego Wielkiego. Tłum. Ewa Dąbrowska. Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów.
Barnes, Julian 2019. Papuga Flauberta. Tłum. Adam Szymanowski. Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki.
Burdic, Alan 2019. Po co człowiekowi czas. Dociekania nie tylko naukowe. Tłum. Dariusz Rossowski, Marek Wolicki. Łódź: Feeria Science.
Danto, Artur C. 1991. „Dzieło sztuki a zwykłe przedmioty”. Tłum. Piotr Mróz [&] Andrzej Warmiński. W: Maria Gołaszewska (red.). Estetyka w świecie. Wybór tekstów. T. III. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dufrenne, Mikel 1959. La notion d’ „a priori”. Paris: Presses Universitaires de France.
Dufrenne, Mikel 1980. „Czy sztuka jest językiem?”. Tłum. wybór i wstęp Irena Wojnar. W: Antologia współczesnej estetyki francuskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Garlej, Beata 2013. „Moralne upadki i ich ozdrawiająca moc”. Studia Wschodniosłowiańskie 13: 211–224.
Gołaszewska, Maria 1994. „Boscheria”. W: Maria Gołaszewska. Fascynacja złem. Eseje z teorii wartości. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ingarden, Roman 1947. „Schematyczność dzieła literackiego”. W: Roman Ingarden. Szkice z filozofii literatury. T. 1. Łódź: Spółdzielnia Wydawnicza „Polonista”.
Johnson, Samuel 1983. „Przedmowa do wydania Szekspira”. Tłum. Helena Pręczkowska. W: Szkice szekspirowskie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Lis, Renata 2010. „Całun, papier i wstążka”. W: Gustave Flaubert. Kuszenie świętego Antoniego. Tłum. Piotr Śniedziewski. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
Lis, Renata 2011. „Rękopis w białej teczce”. W: Renata Lis. Ręka Flauberta. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
Markiewicz, Henryk 1984. „Obrazowość a ikoniczność literatury”. W: Henryk Markiewicz. Wymiary dzieła literackiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Mendoza, Eduardo 2011. Niewinność zagubiona w deszczu. Tłum. Zofia Wasitowa. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Merleau-Ponty, Maurice 1999. „Postrzeganie, ekspresja, sztuka”. Tłum. Ewa Bieńkowska. W: Maurice
Merleau-Ponty. Proza świata. Eseje o mowie. Warszawa: Czytelnik.
Orr, Mary 2010. “Le Cosmos d’Alexandre von Humboldt et La Tentation de saint Antoine de Gustave Flaubert: deux oeuvres de toute une vie”. Flaubert [En ligne] 4. http://journals.openedition. org/flaubert/1222 [19.12.2021].
Parandowski, Jan 2020. Alchemia słowa. Warszawa: Dowody na Istnienie.
Pongs, Hermann 1927. Das Bild in der Dichtung. Cz. 1: Versuch einer Morphologie der metaphorischen Formen. Marburg: N.G. Elwert’sche Verlagsbuchhandlung.
Poulet, Georges 1977. Metamorfozy czasu. Szkice krytyczne. Wybór Jan Błoński i Michał Głowiński, przedmowa Jan Błoński, tłum. Wanda Błońska i in. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Proust, Marcel 2000. „W związku ze »stylem« Flauberta”. Tłum. Marek Bieńczyk. W: Marcel Proust. Pamięć i styl. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Reizow, Borys 1961. Flaubert. Tłum. Jerzy Jędrzejewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Ross, Stephen Dawid 1986. Dzieło sztuki i jego ogólne odniesienia. Tłum. Franciszek Chmielowski. W: Maria Gołaszewska (red.). Estetyka w świecie. Wybór tekstów. T. 2. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sartre, Jean-Paul 2000. „Aneks. Notatki na temat Pani Bovary”. W: Jean-Paul Sartre. Idiota w rodzinie. Wybór tekstów z nieukończonej monografii. Wybór Wacław Sadkowski, tłum. Józef Waczków. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Séginger, Gisèle 2010. „Komentarz do »Kuszenia świętego Antoniego«. W: Gustave Flaubert. Kuszenie świętego Antoniego. Tłum. Piotr Śniedziewski. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
Séginger, Gisèle 2020. “Flaubert: des savoirs du vivant à la pensée en style”. Arts et Savoirs 14: 8–16.
Schollenberger, Piotr 2014. Granice poznania doświadczenia estetycznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Stoff, Andrzej 2010. „Warstwa brzmieniowa powieści jako przedmiot percepcji czytelniczej (na przykładzie »Trylogii«). W: Władysław Sawrycki i in. (red.). Problematyka tekstu głosowo interpretowanego (II). Toruń: Wydawnictwo MADO.
Tołstoj, Lew 2009. Ojciec Sergiusz. Tłum. Ryszard Przybylski. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Downloads
Published
Versions
- 2022-04-20 (2)
- 2022-04-14 (1)
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Beata Garlej
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 908
Number of citations: 0