Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Litteraria Copernicana

City and/or Crime The Importance of Urban Scenery for the Theory of Detective Novel
  • Home
  • /
  • City and/or Crime The Importance of Urban Scenery for the Theory of Detective Novel
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 39 No. 3 (2021): Powieść kryminalna /
  4. Studies
This is an outdated version published on 2021-10-01. Read the most recent version.

City and/or Crime The Importance of Urban Scenery for the Theory of Detective Novel

Authors

  • Magdalena Graf Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu https://orcid.org/0000-0002-0540-355X
  • Paweł Graf Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu https://orcid.org/0000-0001-9725-8726

DOI:

https://doi.org/10.12775/LC.2021.025

Keywords

theory of crime novel, onomastics in a crime novel, the city, theory of reading, Piotr Bojarski

Abstract

The subject of the article is the analysis of the relationship between a crime novel and the city inscribed in it. The city is understood both as a literary being and as a real space, with its toponymy and anthroponymy, axiology and history. As a real-fictional creation, the city becomes an element with the same importance in the crime novel as the crime and the detective. Interpretations of this topic are preceded by a four-element typology of significant varieties of reading a crime novel based on the state of research. These varieties are determined on the basis of the main problem, that is: the poetics of the novel, the history of the genre, anthropological approach and sociological approaches. Among the proposals discussed are those by Stanco Lasić, Stanisław Barańczak, Roger Caillois and Helmut Heissenbüttel. The authors also propose their own interpretation of the city crime story based on the analysis of Piotr Bojarski’s crime novels based in Poznań, showing that a new look at the city allows us to divorce the crime novel from the schematic structures of the genre.

References

Agamben, Giorgio 2019. Pulcinella czyli Rozrywka dla dzieci. Warszawa: Miniatury Filozoficzne.

Barańczak, Stanisław 1973. „Poetyka polskiej powieści kryminalnej”. Teksty 6: 63–82.

Bartczak, Kacper 2019. Materia i autokreacja. Dociekania w poetyce wielościowej. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Bojarski, Piotr 2011. Kryptonim Posen. Poznań: Media Rodzina.

Bojarski, Piotr 2012. Mecz. Poznań: Media Rodzina.

Bojarski, Piotr 2013. Rache znaczy zemsta. Poznań: Media Rodzina.

Bojarski, Piotr 2014. Pętla. Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania.

Bojarski, Piotr 2015. Arcymistrz. Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania.

Bojarski, Piotr 2019. Szmery. Poznań: Czwarta Strona.

Bojarski, Piotr 2020. Na całego. Poznań: Zysk i S-Ka.

Burszta, Wojciech J. [&] Mariusz Czubaj 2017. „Kryminalna odyseja”. W: Kryminalna odyseja oraz inne szkice o czytaniu i pisaniu. Gdańsk: Oficynka.

Caillois, Roger 2019. „Powieść kryminalna”. W: Odpowiedzialność i styl. Tłum. Jan Błoński. Warszawa: PIW.

Cegielski, Tadeusz 2015. Detektyw w krainie cudów. Powieść kryminalna i narodziny nowoczesności 1841–1941. Warszawa: WAB.

Czubaj, Mariusz 2010. Etnolog w Mieście Grzechu. Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne. Gdańsk: Oficynka.

Darska, Bernadetta 2015. „Powieść kryminalna jako głos w sprawie modelu współczesnego dziennikarstwa”. W: Tomasz Dalasiński [&] Tomasz S. Markiewka. Kryminał gatunek poważ(a)ny? Kryminał wobec problemów społeczno-kulturowych. T. 2. Toruń: Epilog.

Domaradzka, Agnieszka 2015. „Powieść kryminalna we Włoszech jako narzędzie krytyki społecznej i politycznej”. W: Tomasz Dalasiński [&] Tomasz S. Markiewka. Kryminał gatunek poważ(a)ny? Kryminał wobec problemów społeczno-kulturowych. T. 2. Toruń: Epilog.

Dominas, Konrad 2015. „Antyk w kryminale, kryminał w antyku. Steven Saylor i recepcja literatury antycznej”. W: Anna Gemra (red.). Literatura kryminalna. Na tropie źródeł. Kraków: EMG.

Dunin, Janusz 1974. Papierowy Bandyta. Książka kramarska i brukowa w Polsce. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.

Falkiewicz, Andrzej 2002. Być może. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Gajewski, Piotr 2001. Zapisy myśli o przestrzeni. Kraków: Politechnika Krakowska.

Gemra, Anna (red.) 2015. Literatura kryminalna. Na tropie źródeł. Kraków: EMG.

Graf, Magdalena 2019. „»Miasto z przetrąconym kręgosłupem« – Białystok w powieściach Ignacego Karpowicza (perspektywa onimiczna)”. W: Anna Rygorowicz-Kuźma [&] Krzysztof Rutkowski. Nazwy własne w języku, literaturze i kulturze. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Graf, Paweł 2018. „Futuryści bawią się zapałkami”. W: Automobil w pędzie. Studia o futuryzmie i futurystach. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.

Grant-Adamson, Lesley 1999. Jak napisać powieść kryminalną?. Tłum. Michał Rusinek. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Großheim, Michael 2010. „Od kultury komisarza Maigreta do kultury Sherlocka Holmesa. Fenomenologiczne pojęcie sytuacji jako podstawa krytyki (współczesnej) kultury”. Tłum. Mikołaj Ratajczak [&] Katarzyna Wejman. Fenomenologia 8: 41–62.

Gutmańska-Gralak, Ewa 2015. „Woody Allen w kryminale? Twórczość filmowa i literacka Allena jako przykład nietypowych ujęć gatunku kryminału”. W: Tomasz Dalasiński [&] Tomasz S. Markiewka. Kryminał gatunek poważ(a)ny? Kryminał a medium (literatura–teatr–film–serial–komiks). T. 1. Toruń: Epilog.

Haas, Willy 1973. „Teologia w powieści kryminalnej: (kilka uwag poświęconych Edgarowi Wallace’owi i literaturze kryminalnej w ogóle)”. Tłum. Włodzmierz Bialik. Teksty 6: 83–90.

Heissenbüttel, Helmut 1973. „Reguły gry powieści kryminalnej”. Tłum. Włodzimierz Bialik. Teksty 6: 44–62.

King, Stewart 2018. „Kryminały jako literatura światowa”. Tłum. Anna Tomczyk. Forum Poetyki 13: 48–59.

Kowal, Katarzyna 2018. „Świat zła śmierdzi – kryminały Joanny Chmielewskiej”. W: Adam Regiewicz (red.). Kryminał. Ćwiczenia z komparatystyki kulturowej. Gdańsk: Katedra.

Kraska, Mariusz 2013. Prosta sztuka zabijania. Figury czytania kryminału. Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki.

Kubicka, Halina 2015. „Zbrodnia i miasto. O kształtowaniu się obrazu przestrzeni wielkomiejskiej w literaturze kryminalnej”. W: Anna Gemra (red.). Literatura kryminalna. Na tropie źródeł. Kraków: EMG.

Lasić, Stanco 1976. Poetyka powieści kryminalnej. Próba analizy strukturalnej. Tłum. Magdalena. Petryńska. Warszawa: PIW.

Martuszewska, Anna 1997. „Przepis na powieść kryminalną”. W: Tadeusz Żabski (red.). Słownik literatury popularnej. Wrocław: Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego.

Mizerkiewicz, Tomasz 2012. „Fizyka ciał miejskich, czyli o współczesnym polskim kryminale”. Art-Papier 11 (203). Publikacja online: http://artpapier.com/ [02.02.2021].

Mrowczyk-Hearfield, Ewa 1998. „Badania literatury kryminalnej – propozycja”. Teksty Drugie 6: 87–98.

Mullen, Anne [&] Emer O’Beirne (red.) 2000. Crime Scenes: Detective Narratives in European Culture Since 1945. Amsterdam: Rodopi.

Nowak, Marta 2019. „Funkcja frazeologizmów w wybranych poznańskich powieściach kryminalnych”. Adeptus 13: 1–10.

—— 2020. Od dawnego do dzisiejszego Poznania. Onomastykon współczesnego kryminału poznańskiego. Niepublikowana rozprawa doktorska. Poznań: Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.

Pietruszewska-Kobiela, Grażyna 2018. Dźwiękowy portret mordercy – szkic sonogramu na podstawie powieści Anatola Sterna. W: Adam Regiewicz (red.). Kryminał. Ćwiczenia z komparatystyki kulturowej. Gdańsk: Katedra.

Platon 2012. Uczta. Tłum. Andrzej Serafin. Warszawa: Sic!

Priestman, Martin 1998. Crime fiction: From Poe to the Present. Plymouth: Norton House.

Regiewicz, Adam 2018. Muzyczne czołówki seriali kryminalnych i ich relacje z konstrukcją narracji i fabuły kryminałów. W: Adam Regiewicz (red.). Kryminał. Ćwiczenia z komparatystyki kulturowej. Gdańsk: Katedra.

Regiewicz, Adam 2017. „Semiotyka kaszanki, czyli co śledczy jedzą?”. W: Adam Regiewicz. Pomiędzy zbrodniami. Komparatystyka na tropach kryminału. Gdańsk: Katedra.

Ryszkiewicz, Mirosław 2021. Retoryka polskiej powieści kryminalnej po roku 1989. Preliminaria. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Szwagrzyk, Aleksandra 2015. „»Everybody lies«? Dr House, czyli przygody detektywa-racjonalisty. W: Tomasz Dalasiński [&] Tomasz S. Markiewka. Kryminał gatunek poważ(a)ny? Kryminał a medium (literatura–teatr–film–serial–komiks). T. 1. Toruń: Epilog.

Skubaczewska-Pniewska, Anna 2016. „»Niepomierna intertekstualność«, czyli powieść uniwersytecka… między romansem a kryminałem”. W: Agnieszka Izdebska [&] Agnieszka Przybyszewska [&] Danuta Szajnert. Literatura prze-pisana II. Od zapomnianych teorii do kryminału. Łódź:Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Skubaczewska-Pniewska, Anna [&] Justyna Tuszyńska 2019. „W stronę kryminału. Literaturoznawca jako detektyw, śledztwo jako teoria interpretacji”. W: Anna Skubaczewska-Pniewska [&] Marcin Wołk (red.). Powieść dziś. Teorie, tradycje, interpretacje. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Terling-Śledź, Ewa 2016. „Małżeństwo kryminału z historią, czyli uwag kilka o kryminałach retro Konrada T. Lewandowskiego”. W: Czytanie Literatury 5: 73–86.

Tuszyńska, Justyna 2014. „Mordercze miasta (?) Nowy polski kryminał – zwrot przestrzenny czy gra miejska?”. Studia Poetica 2: 101–109.

Tuszyńska, Justyna 2015. Dlaczego literaturoznawcy c(z)ytuja kryminały? Schemat opowieści kryminalnej jako narzędzie teoretycznoliterackie. Niepublikowana rozprawa doktorska. Toruń: Wydział Filologiczny, Uniwersytet Mikołaja Kopernika.

Tuszyńska, Justyna 2015. „Modne lektury literaturoznawców. Teoria literatury czy teoria literatury kryminalnej?”. W: Łukasz Grajewski. Tematy modne w humanistyce. Studia interdyscyplinarne. Toruń: Epilog.

Tuszyńska, Justyna 2017. „Zabójcy pojęć i tropiciele definicji. Praktyki teoretycznoliterackie w internecie na przykładzie polskich portali kryminalnych”. W: Przegląd Kulturoznawczy 2: 191–206. Vogt, Jochen 1998. Der Kriminalroman: Poetik. Theorie. Geschichte: Fink.

Weżgowiec, Barbara 2010. „»O mieście, którego nie ma«, czyli Wrocław w kryminalnych powieściach Marka Krajewskiego”. W: Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ Nauki Humanistyczne 1: 124–139.

Wojda, Dorota 2015. „Kryminał i historia literatury”. W: Anna Gemra. Literatura kryminalna. Na tropie źródeł. Kraków: EMG.

Žižek, Slavoj 1990. „Logika powieści detektywistycznej”. Tłum. Joanna Pomorska. Pamiętnik Literacki 3: 253–283.

Litteraria Copernicana

Published

2021-10-01

Versions

  • 2022-04-06 (3)
  • 2021-10-21 (2)
  • 2021-10-01 (1)

How to Cite

1.
GRAF, Magdalena and GRAF, Paweł. City and/or Crime The Importance of Urban Scenery for the Theory of Detective Novel. Litteraria Copernicana. Online. 1 October 2021. Vol. 39, no. 3. [Accessed 5 July 2025]. DOI 10.12775/LC.2021.025.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 39 No. 3 (2021): Powieść kryminalna

Section

Studies

License

Copyright (c) 2021 Magdalena Graf, Paweł Graf

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 0
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

theory of crime novel, onomastics in a crime novel, the city, theory of reading, Piotr Bojarski
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop