Filozofia dialogu a dialog ekumeniczny

Abstract

Koniec wielkich teorii, kres uniwersalizmów i ontologicznej jedności, pojawienie się wielu systemów orientacji świata – wszystko to wyznaczało drogę naszej kultury do poważnego potraktowania dialogu. Taki dialog oznaczał poszukiwanie możliwości współistnienia często sprzecznych i konkurencyjnych schematów wyjaśniania świata. W budowie nowego dialogicznego wymiaru kultury uczestniczyła filozofia dialogu. Filozofia ta, której szczyt rozwoju przypada na wiek XX, przyczyniała się do budowy świadomości dialogicznej, oddziałując na różne obszary kultury Zachodu. Jednym z nich była religia i relacje między religiami.

Artykuł ukazuje próby przebudowania przez filozofię dialogu świadomości religijnej i ujawnienia jej dialogicznego charakteru oraz wpływ myślenia dialogicznego na przemianę sensu dialogu i otwarcie przez nią drogi do ekumenizmu. Wskazuje się, że filozofia dialogu dokonała przewartościowania sensu dialogu z jego rozumienia tylko jako wymiany intelektualnej w stronę dostrzeżenia w nim spotkania, wspólnego poszukiwania i dzielenia się odnalezionymi wartościami. Stworzona przez nią „kultura dialogiczna” ukazała, że również w sprawach religijnych wspólne poszukiwania, wzajemna pomoc i dzielenie się własnymi osiągnięciami coraz bardziej zbliżają nas do prawdy, a dialog jest istotnym wymiarem naszego pielgrzymowania.