„Wypełnić własnym tekstem…” Wyznania św. Augustyna jako źródło inspiracji twórczej Danuty Michałowskiej (rozważania wokół monodramu „Ja, bez imienia”)
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2022.003Słowa kluczowe
Danuta Michałowska, monodram, Wyznania św. Augustyna, Teatr RapsodycznyAbstrakt
Celem artykułu jest wykazanie zależności między podmiotowo zaangażowaną lekturą tekstu a jego (literackim i scenicznym) wykonaniem. Autorka podejmuje refleksję na temat tego, jak zakorzeniony w tradycji kulturowej tekst Wyznań Augustyna Aureliusza zainspirował Danutę Michałowską do napisania monodramu Ja, bez imienia (wyd. 1996). Autoutożsamiająca, podmiotowa lektura dzieła – zwłaszcza fragmentu dotyczącego okrytych tajemnicą relacji z Bezimienną przyjaciółką filozofa, skłoniła wybitną aktorkę, profesor krakowskiej szkoły teatralnej, do późnego debiutu literackiego a także wykonania napisanej przez siebie sztuki. Przedmiotem rozważań jest przede wszystkim obszerny autokomentarz Michałowskiej, który pozwala zobaczyć, jak zrodził się ów palimpsestowy utwór. Wnioski artykułu dotyczą tego, jak zaangażowana lektura fragmentu Wyznań wyzwoliła potrzebę ekspresji twórczej w słowie, zmuszając Michałowską do rewizji dotychczasowej metody praktykowania sztuki związanej z Teatrem Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka.
Bibliografia
Augustyn św. 1994. Wyznania. Tłum. i wstęp Zygmunt Kubiak. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Bieńczyk, Marek 2001. Czarny człowiek. Krasiński wobec śmierci. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Ciechowicz, Jan 1992. Dom opowieść. Ze studiów nad Teatrem Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Dąmbska, Izydora 1963. „Milczenie jako wyraz i jako wartość”. Roczniki Filozoficzne KUL 11, 1: 73–79.
Gadamer, Hans-Georg 1992. Hermeneutyka podejrzenia. Tłum. Piotr Czapliński. Pamiętnik Literacki 83/1: 172–181.
Głowiński, Michał 1992. O intertekstualności. W: Henryk Markiewicz & Janusz Sławiński (red.). Nowe problemy metodologiczne literaturoznawstwa. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Guzowska, Marzenna 1998. „Elissa”. Więź 471, 1: 186–189.
Haegemans, Karen 2000. „Elissa, the First Queen of Carthage. Through Timaeus’ Eyes”. Ancient Society 30. https://www.jstor.org/stable/44079812 d. d. [29. 12. 2021].
Karoń-Ostrowska, Anna 2010. Dramat spotkania. „Promieniowanie ojcostwa” jako pryzmat filozofii Karola Wojtyły. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Karoń-Ostrowska, Anna 2017. „»A Kościołem Jego niech się stanie Teatr…«. Szkic do teologii teatru Jana Pawła II”. Więź, 28 września 2017. https://wiez.pl/2017/09/28/a-kosciolem-jego-niech-sie-stanieteatr-szkic-do-teologii-teatru-jana-pawla-ii [27.02.2021].
Kostkiewiczowa, Teresa 2010. Medytacja-wstępne spostrzeżenia i uwagi. W: Teresa Kostkiewiczowa [&] Magdalena Saganiak (red.). Medytacja: postawa intelektualna, sposób poznania, gatunek dyskursu. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Kotlarczyka, Mieczysław 2001. Słowo w teatrze. W: Mieczysław Kotlarczyk & Karol Wojtyła. O Teatrze Rapsodycznym. Kraków: Wydawnictwo PWST im. L. Solskiego.
Kubiak, Zygmunt 1994. Od Tagasty do Ostii. W: Św. Augustyn. Wyznania. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Michałowska, Danuta 1996. Ja, bez imienia. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Morawiec, Elżbieta 2013. Ja- bez teatru. http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/ja-bez-teatru.html [20.02.2021].
Riceur, Paul 2003. „Egzystencja i hermeneutyka”. W: Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie. Tłum. Ewa Bieńkowska (et al.). Wybór i oprac. Stanisław Cichowicz. Warszawa: Wydawnictwo Altaya.
Salij, Jacek 1998. „Nie godzi się pisać takich książek”. Więź 471, 1: 182–186.
Sawicki, Stefan 2010. „Medytacja w poznawaniu literatury”. W: Teresa Kostkiewiczowa & Magdalena Saganiak (red.). Medytacja: postawa intelektualna, sposób poznania, gatunek dyskursu. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Wergiliusz. Eneida. Tłum. Tadeusz Karyłowski. https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/wergiliusz-eneida.pdf [28.12. 2021].
Wojtyła, Karol 2001a. „Dramat słowa i gestu”. W: Mieczysław Kotlarczyk & Karol Wojtyła. O Teatrze Rapsodycznym. Kraków: Wydawnictwo PWST im. L. Solskiego.
Wojtyła, Karol 2001b. „O teatrze słowa”. W: Mieczysław Kotlarczyk & Karol Wojtyła. O Teatrze Rapsodycznym. Kraków: Wydawnictwo PWST im. L. Solskiego.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Ewa Hoffmann-Piotrowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 874
Liczba cytowań: 0