Polish historians in exile and the idea of East-Central Europe after 1945
DOI:
https://doi.org/10.12775/KlioPL.2016.05Keywords
East-Central Europe, Polish historiography in XX century, Oscar Halecki, Piotr S. Wandycz, Anna M. Cienciała, Marian K. DziewanowskiAbstract
Since the beginning of the twentieth century, historians have been increasingly interested in East-Central Europe. The purpose of the article is to analyse different ways of understanding the concept of East-Central Europe by Polish historians in exile after the Second World War. The author focuses attention mainly on the interpretations advanced by Oskar Halecki and Piotr S. Wandycz and, to a lesser degree, by Anna Cienciała and Marian K. Dziewanowski. All of these historians have been instrumental in making American historiographers see the history of the lands between Russia and Germany as distinct from Russian studies. Developed by P. S. Wandycz, the metaphor of a “laboratory where one tests different political systems” can be regarded as a fair representation of these historians’ understanding of the concept of East-Central Europe.References
A.M. Cienciała, Jak stałam się historykiem polskiej polityki zagranicznej II Rzeczypospolitej (1926–1939) oraz zbrodni katyńskiej (wystąpienie Profesor Anny Cienciały w Instytucie Historii PAN, 4 września 2012 r.), „Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej” 7, 2015, s. 214–237
M.K. Dziewanowski, Granice cywilizacji zachodniej, „Kultura” (Paryż) 1953, nr 5
M.K. Dziewanowski, Hasło federacyjne Powstania Styczniowego, „Polska w Europie” (Paryż), 1965 (styczeń)
M.K. Dziewanowski, Joseph Piłsudski. A European Federalist, 1918–1922, Stanford 1969
M.K. Dziewanowski, Oskar Halecki – historyk Przedmurza i Międzymorza, „Wiadomości” (Londyn) 1973, nr 47
M.K. Dziewanowski, Wiosna Ludów w Hotelu Lambert, „Kultura” 1947, nr 1
O. Halecki, L’Histoire de l’Europe orientale, sa divisi on en époques, son milieu géographique et ses problems fondamentaux [w:] La Pologne au V-éme Congrés International des Sciences Historiques, Bruxelles–Varsovie 1923–1924, s. 73–94.
O. Halecki, Historia Europy – jej granice i podziały, Lublin 1994
Oskar Halecki i jego wizja Europy, red. M. Dąbrowska, t. 1–3, Łódź–Warszawa 2012–2014
M. Kornat, Historyk Europy Środkowo-Wschodniej. Oskar Halecki (1891–1973) w nauce i życiu Polski, w: Historik v proměnách doby aprostředi – 20. století, red. J. Hanuš, R. Vlček, Brno 2009, s. 305–338
M. Kundera, Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej, „Zeszyty Literackie” 1984, nr 5
S. Łukasiewicz, Marian Kamil Dziewanowski (1913–2005). Szkic do biografii intelektualnej, „Zeszyty Historyczne” 2006, z. 155, s. 226–244
S. Łukasiewicz, Trzecia Europa. Polska myśl federalistyczna w Stanach Zjednoczonych 1940–1971, Warszawa–Lublin 2010
A. Mękarski, Między historiozofią a polityką. Historiografia Polski Ludowej w opiniach i komentarzach historyków i publicystów emigracyjnych 1945–1989, Warszawa 2011
I.B. Neumann, Forgetting the Central Europe of the 1980s, w: Central Europe. Core or Periphery?, red. Ch. Lord, Copenhagen 2000
H. Parafianowicz, Europa Środkowo-Wschodnia w amerykańskiej historiografii, „Przegląd Humanistyczny” 1994, nr 6, s. 97–109
N. Pease, Lessons Learned, Lessons Relearned. Piotr S. Wandycz on Recent East Central European History, „The Polish Review” 53, 2013
Piotr Wandycz: historyk, emigrant, intelektualista. Zbiór rozpraw, red. M. Kornat, S.M. Nowinowski, R. Stobiecki, Bydgoszcz 2014
A. Podraza, Co należy rozumieć pod pojęciem „Europa Środkowa” na przełomie XX i XXI wieku, w: Europa Środkowa – nowy wymiar dziedzictwa, red. J. Purchla, Kraków 2002
A. Sosnowska, Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947–1994), Warszawa 2004
R. Stobiecki, Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku, Poznań 2014
P.F. Sugar, D.W. Treadgold, Foreword, w: J. Rothschild, East Central Europe between the Two World Wars. A History of East Central Europe, Seattle 1974
J. Szücs, Trzy Europy, tłum. J.M. Kłoczowski, Lublin 1995
I. Ševčenko, Ukraina między Wschodem a Zachodem, Warszawa 1996 (Eseje i Studia. Uniwersytet Warszawski. Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej, 3)
S. Škrabec, Geografia wyobrażona. Koncepcja Europy Środkowej w XX wieku, tłum. R. Sasor, Kraków 2013
P.S. Wandycz, Cena wolności. Historia Europy Środkowowschodniej od średniowiecza do współczesności, tłum. T. Wyrozumski, wyd. 2 uzup., Kraków 2003
P.S. Wandycz, Między Wschodem a Zachodem: Polska – Czechosłowacja – Węgry, w: tenże, O czasach dawniejszych i bliższych. Studia z dziejów Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, Poznań 2009, s. 137–148
P.S. Wandycz, Odrodzenie narodowe i nacjonalizm (XIX–XX wiek), w: Historia Europy Środkowo-Wschodniej, t. 2, red. J. Kłoczowski, Lublin 2000, s. 139–170
P.S. Wandycz, Pod zaborami. Ziemie Rzeczypospolitej w latach 1795–1918, tłum. W. Zajączkowski, Warszawa 1994
P.S. Wandycz, The Treatment of East Central Europe in History Textbooks, „The American Slavic and East European Review” 1957, nr 4, s. 515–523
A. Wierzbicki, Europa w polskiej myśli historycznej i politycznej XIX i XX wieku, Warszawa 2009
L. Wolff, Inventing Eastern Europe. The Map of Civilization on the Mind of the Enlightenment, Stanford (Calif.) 1994
P. Wróbel, Badania nad historią Polski w kontekście studiów nad Europą Środkową i Wschodnią w Ameryce Północnej, „Sensus Historiae” 2013, nr 4, s. 173–190
L. Żyliński, Mitteleuropa (Europa Środkowa) i Międzymorze, w: Polsko-niemieckie miejsca pamięci, s. 3, red. R. Traba, H.H. Hahn, Warszawa 2012, s. 93–106
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 623
Number of citations: 0