The contribution of sociologists to the output of Polish cultural history of the interwar period (selected examples)

Authors

DOI:

https://doi.org/10.12775/KlioPL.2022.07

Keywords

history of culture, history of historiography, interwar period, Jan Stanisław Bystroń, Stefan Czarnowski

Abstract

The article characterises the achievements and specificities of research into the Polish cultural history of the interwar period. It outlines the difference in exploring cultural history between sociologists and historians. The text is structured into two parts – the introductory first and the main one, presenting the contribution of Polish sociologists to the reflection on the history of culture.

Author Biography

Jolanta Kolbuszewska, Uniwersytet Łódzki

Jolanta Kolbuszewska – dr hab., prof. nadzw. w Katedrze Historii Historiografii i Nauk Pomocniczych Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół polskiej historiografii i myśli historycznej XIX i pierwszej połowy XX w. Podejmuje także zagadnienia z zakresu biografistyki, źródłoznawstwa oraz historii kultury i codzienności. Śledzi kariery naukowe polskich historyczek, ich drogę do samodzielności naukowej oraz wpływ na oblicze refleksji historycznej. Autorka książek: Mutacja modernistyczna historiografii w polskiej (przełom XIX i XX wieku), Łódź 2005; Tadeusz Korzon (1839–1918). Między codziennością, nauką a służbą narodowi, Łódź 2011; Kobiety w drodze na naukowy Olimp… Akademicki awans polskich historyczek (od schyłku XIX wieku po rok 1989), Łódź 2020; Kobiety na naukowym Olimpie? Łódzkie adeptki Klio w latach 1945–1989, Łódź 2021.

References

S. Bednarek, Pojmowanie kultury i jej historii we współczesnych syntezach dziejów kultury polskiej, Wrocław 1995

A. Brückner, Dawne życie polskie, „Wiadomości Literackie” 1935, nr 8, s. 6

P. Burke, Historia kulturowa. Wprowadzenie, tłum. J. Hunia, Kraków 2012 (wyd. oryg.: 2004)

J.S. Bystroń, Dzieje obyczajów w dawnej Polsce: wiek XVI–XVIII, Warszawa 1932

J. Chałasiński, Jan Stanisław Bystroń: historyk kultury, etnografii, socjolog 1892–1964, „Przegląd Socjologiczny” 28, 1976, s. 205–216

J. Chodak, Jan Bystroń jako prekursor socjologii historycznej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 24, 1999, nr 2, s. 33–50

S. Czarnowski, Dzieła, t. 5, oprac. N. Assorodobraj, S. Ossowski, Warszawa 1956

S. Czarnowski, Kultura, oprac. N. Assorodobraj, wyd. 4, Warszawa 1958

J. Draus, Stanisław Kot – historyk kultury i wychowania, „Roczniki Nauk Społecznych” 24, 1996, nr 2, s. 335–355

Encyklopedia kultury polskiej, t. 1: Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze, Wrocław 1991

M. Handelsman, Stefan Czarnowski. Przemówienie wygłoszone nad grobem prof. Stefana Czarnowskiego dnia 31 grudnia 1937 r., „Wiadomości Literackie” 1938, nr 5, s. 5

K. Hartleb, Łempicki S., Historia kultury, „Kwartalnik Historyczny” 51, 1937, nr 1–2, s. 435–463 (odb., s. 1–21)

A. Kłoskowska, Rozwój koncepcji kultury w socjologii polskiej, „Przegląd Socjologiczny” 22, 1968, nr 2, s. 194–216.

J. Kolbuszewska, Historia kultury, w: Historia w Uniwersytecie Lwowskim. Badania i nauczanie (do 1939 roku), red. J. Maternicki, J. Pisulińska, L. Zaszkilniak, Rzeszów 2016, s. 479–506

J. Kolbuszewska, Mutacja modernistyczna w historiografii polskiej (przełom XIX i XX wieku), Łódź 2005

S. Kot, Kultura staropolska, Kraków 1932

S. Krzemień-Ojak, Jan Stanisław Bystroń (1882–1964), w: Autorytety polskiej humanistyki, Warszawa 2007, s. 209–223

Kultura Polski (wypisy źródłowe), oprac. K. Hartleb, M. Gawlik, Lwów–Warszawa–Kraków 1925

S. Łempicki, Formy historycznego ujęcia zjawisk kultury, w: Pamiętnik IV. Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 6–8 grudnia 1925, t. 1: Referaty, Lwów 1925, s. 1–9

W. Marmon, Krakowskie środowisko historyczne w latach 1918–1939, Kraków 1995

J. Maternicki, Historiografia polska XX wieku, cz. 1: Lata 1900–1918, Wrocław–Warszawa–Kraków 1982

J. Maternicki, Warszawskie środowisko historyczne w okresie II Rzeczypospolitej, Rzeszów 1999

Z. Opacki, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 1919–1939, Gdańsk 2021

S. Ossowski, Stefan Czarnowski (1879–1937), „Przegląd Filozoficzny” 1938, nr 3, s. 301–304

J. Pisulińska, Lwowskie środowisko historyczne w okresie międzywojennym (1918–1939), Rzeszów 2012

W. Podlacha, Historia sztuki a historia kultury w: Pamiętnik IV. Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 6–8 grudnia 1925, t. 1: Referaty, Lwów 1925, s. 1–13.

J. Ptaśnik, W sprawie kilku postulatów w polskiej historii kultury, w: Pamiętnik IV. Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 6–8 grudnia 1925, t. 1: Referaty, Lwów 1925, s. 1–10.

G. Reszka, Z problematyki teorii kultury u Jana Stanisława Bystronia, https://rep.up.krakow.pl/ xmlui/bitstream/handle/11716/7713/RND161--09--Z-problematyki--Reszka.pdf?sequence-=1&isAllowed=y, s. 138–150 (13 III 2022)

J. Rutkowski, Historia kultury i próba systematyzacji jej zagadnień, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1959, nr 1, s. 3–20

T.P. Rutkowski, Stanisław Kot 1885–1975. Między nauką a polityką, Warszawa 2012

Stefan Czarnowski z perspektywy siedemdziesięciolecia, red. M. Jabłonowski, Warszawa 2008

J. Szacki, Historia myśli socjologicznej, wyd. nowe, Warszawa 2012

Z. Zmigryder-Konopka, Wspomnienie o Stefanie Czarnowskim, „Szkoły Wyższe” 1938, nr 1, s. 2–6

Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej

Downloads

Published

2023-06-02

How to Cite

1.
KOLBUSZEWSKA, Jolanta. The contribution of sociologists to the output of Polish cultural history of the interwar period (selected examples). Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej. Online. 2 June 2023. No. 14, pp. 151-166. [Accessed 21 December 2025]. DOI 10.12775/KlioPL.2022.07.

Issue

No. 14 (2022)

Section

Artykuły

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 357
Number of citations: 0