Wincenty Zakrzewski o roli Kościoła w dziejach Polski
DOI:
https://doi.org/10.12775/KlioPL.2021.05Słowa kluczowe
Wincenty Zakrzewski, historia Kościoła, polska historiografia XIX w.Abstrakt
Przedmiotem analizy jest obraz dziejów Kościoła w pracach historycznych Wincentego Zakrzewskiego (1844–1918). Ten wnikliwy badacz dziejów XVI stulecia wiele miejsca w swych rozważaniach poświęcał roli polskiego duchowieństwa w dziejach Polski. W polu jego zainteresowań naukowych znajdowały się również stosunki państwa polskiego ze Stolicą Apostolską. Zapatrywania historyka krakowskiego zostały ukazane na tle ówczesnej myśli historycznej.
Bibliografia
Źródła drukowane
M. Bobrzyński, Dzieje Polski w zarysie, Warszawa 1974 (repr. wyd. 1)
W. Chotkowski, Przyczyny i początki reformacyi w Polsce. Z powodu „Dziejów reformacji” ks. dr. Bukowskiego, Poznań 1883
Stanislai Hosii S. R. E. Cardinalis Maioris Poenitentiarii Episcopi Varmiensis (1504-1579) et quae ad cum scripae sunt Epistolae tum etiam eius Orationes legationes, t. 1: 1525–1550, Cracoviae 1879, t. 2: 1551–1558, cz. 1–2, wyd. F. Hipler, V. Zakrzewski, Cracoviae 1886–1888
J. Szujski, Charakterystyka Zygmunta Augusta, w: Opowiadania i roztrząsania, t. 2, Kraków 1872, s. 115–131
J. Szujski, Dzieje Polski podług ostatnich badań spisane, t. 1–4, Lwów 1862–1866
J. Szujski, Historyi polskiej treściwie opowiedziane ksiąg dwanaście, Warszawa 1880
J. Szujski, Odrodzenie i reformacja w Polsce, Kraków 1881
W. Zakrzewski, Adolf Pawiński 1840–1896. Zarys dziejów żywota i pracy, Petersburg 1897
W. Zakrzewski, Historya powszechna na klasy wyższe szkół średnich, t. 2: Historya wieków średnich, wyd. 8, Kraków 1918
W. Zakrzewski, Historya powszechna na klasy wyższe szkół średnich, t. 3: Historya nowożytna, wyd. 3, Kraków 1905
W. Zakrzewski, O historyi Kościoła w Polsce. Przegląd najnowszych prac w tym przedmiocie, „Niwa” 13, 1884, nr 229, s. 161–173, 272–299, 349–366
W. Zakrzewski, Po ucieczce Henryka IV. Dzieje bezkrólewia 1574–1575, Oświęcim 2015 (repr.)
W. Zakrzewski, Powstanie i wzrost reformacyi w Polsce 1520–1572, Lipsk 1870
W. Zakrzewski, Projekt Prymasa Łaskiego z r. 1516 przeniesienia z Prus do Włoch Zakonu niemieckiego, „Kwartalnik Historyczny” 23, 1909, s. 154–160
W. Zakrzewski, Rodzina Łaskich w XVI wieku, „Ateneum” 2, 1882, nr 2, s. 195–216, 490–524
W. Zakrzewski, Stefan Batory. Przegląd historyi jego panowania i program dalszych nad nią badań, Kraków 1887
W. Zakrzewski, Stosunki Stolicy Apostolskiej z Iwanem Groźnym carem i W. Księciem Moskiewskim, Kraków 1872
W. Zakrzewski, Xawery Liske, Kraków 1891
W. Z[akrzewski], rec.: Dr Bronisław Dembiński, Studia nad pontyfikatem Piusa IV, Kraków 1886, „Kwartalnik Historyczny” 1887, s. 338–339
W. Z[akrzewski], rec.: N. Karejew, Oczerk istorii reformacjonnawo dużżenia i katoliczeskoj reakcii w Polsze, Moskwa 1886, „Kwartalnik Historyczny” 1887, s. 334–337
W. Z[akrzewski], rec.: Naczała katoliczeskoj reakcji w Polsce. Recz ekstraordinarnawo profesora Fjedora Wierżbowskawo, Warszawa 1887, „Kwartalnik Historyczny” 1888, s. 657
W. Z[a]k[rzewski], rec.: X Melchior Buliński, Historia kościoła polskiego, t. I, II, III, Kraków, „Przegląd Krytyczny” 1874, nr 2, s. 38–41
Opracowania
J. Adamus, Monarchizm i republikanizm w syntezie dziejów Polski, Łódź 1961
M. i H. Baryczowie, Listy Wincentego Zakrzewskiego do Edmunda Długopolskiego, „Rocznik Biblioteki PAN w Krakowie” 24, 1978/1979, s. 125–159
L. Boratyński, Wincenty Zakrzewski, „Kwartalnik Historyczny” 32, 1918, s. 393–407
Chrześcijaństwo w Polsce. Zarys przemian 966–1979, red. J. Kłoczowski, Lublin 1992
B. Dembiński, Wincenty Zakrzewski, „Przegląd Historyczny” 21, 1917/1918, s. 435–437
J. Dużyk, Ekspedycja Rzymska Akademii Umiejętności (W setną rocznicę powstania), „Studia Historyczne” 1986, nr 2, s. 213–227
J. Fijałek, Historiografja kościelna w Polsce dawniej i dzisiaj, w: Pamiętnik IV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 6–8 grudnia 1925. I. Referaty, Lwów 1925, s. 1–8
A.F. Grabski, Metodologiczne problemy tzw. krakowskiej szkoły historycznej, w: tenże, Orientacje polskiej myśli historycznej, Warszawa 1972, s. 301–340
M. Hoszowska, „Polityka historyczna” stańczyków, w: Historia, mentalność, tożsamość. Miejsce i rola historii oraz historyków w życiu narodu polskiego i ukraińskiego w XIX i XX w., red. J. Pisulińska, P. Sierżęga, L. Zaszkilniak, Rzeszów 2008, s. 203–217
A. Kawalec, U początków modernizacji studium historycznego na Uniwersytecie Jagiellońskim. Starania Ksawerego Liskego i Wincentego Zakrzewskiego o Katedrę Historii Powszechnej na UJ, „Kwartalnik Historyczny” 2020, nr 3, s. 571–598
Kronika Uniwersytetu Jagiellońskiego 1864–1887, Kraków 1887
W. Łazuga, Michał Bobrzyński. Myśl historyczna a działalność polityczna, Warszawa 1982
J. Maternicki, Historiografia polska XX wieku, cz. 1, Warszawa–Wrocław 1982
J. Maternicki, Józef Szujski wobec tzw. idei jagiellońskiej, w: tenże, Historiografia i kultura historyczna. Studia i szkice, Warszawa 1990, s. 92–123
J. Maternicki, Michał Bobrzyński wobec tzw. idei jagiellońskiej. Ewolucja poglądów i jej uwarunkowania, w: tenże, Kultura historyczna dawna i współczesna. Studia i szkice, Warszawa 1979, s. 144–160
J. Maternicki, Walerian Kalinka (1826–1886) i jego badania nad epoką porozbiorową, Rzeszów 2013
J. Maternicki, Zmierzch szkoły krakowskiej i opozycja historyków warszawskich, „Przegląd Humanistyczny” 20, 1976, nr 2, s. 15–28, nr 3, s. 17–42
S. Michalak, Józef Szujski 1835–1883. Światopogląd i działanie, Łódź 1987
J. Pisulińska, Polska XVI wieku w pracach historycznych Wincentego Zakrzewskiego, w: Wspólne dziedzictwo. Rzeczpospolita Obojga Narodów w polskiej, litewskiej i ukraińskiej historiografii XIX–XXI wieku, red. M. Hoszowska, J. Pisulińska, P. Sierżęga, L. Zaszkilniak, Rzeszów 2019, s. 130–140
D. Rederowa, Formy współpracy Polskiej Akademii Umiejętności z zagranicą (1873–1952), „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej”, seria A, 1966, nr 10, s. 77–136
D. Rederowa, Ze studiów nad kontaktami Akademii Umiejętności z nauką obcą. Ekspedycja Rzymska (1886–1918), „Rocznik Biblioteki PAN w Krakowie” 1958–1960, s. 191–256
M.H. Serejski, Naród a państwo w polskiej myśli historycznej, Warszawa 1977
A. Skrzypek, „Przegląd Krytyczny” 1874–1877, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 8, 1969, nr 1, s. 30–41
H.M. Słoczyński, Fundamentalne idee koncepcji dziejów Polski Józefa Szujskiego, w: Katedra Historii Polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, odniesienia, interpretacje, pamięć, red. K.K. Daszyk, T. Kargol, Kraków 2019, s. 37–84
Spór o historyczną szkołę krakowską, red. C. Bobińska, J. Wyrozumski, Kraków 1972
K. Stachowska, Z listów Wincentego Zakrzewskiego do Ludwika Boratyńskiego, „Roczniki Biblioteki PAN w Krakowie” 1976, s. 179–266
M. Stynia, Uniwersytet Jagielloński w latach 1871–1914. Modernizacja procesu nauczania, Kraków 2014
S. Szczur, Wincenty Zakrzewski (1844–1918), w: Uniwersytet Jagielloński. Złota księga Wydziału Historycznego, red. J. Dybiec, Kraków 2000, s. 79–85
J. Umiński, Historiografia kościelna.(Stan badań i ważniejsze postulaty), „Kwartalnik Historyczny” 1937, s. 327–337
A. Wierzbicki, Europa w polskiej myśli historycznej i politycznej XIX i XX wieku, Warszawa 2009
A. Wierzbicki, Spory o polską duszę. Z zagadnień charakterologii narodowej w historiografii polskiej XIX i XX wieku, Warszawa 2010
A. Wierzbicki, Wschód – Zachód w koncepcjach dziejów Polski, Warszawa 1984
S. Zieliński, Zgoda czy ustępstwo? Oblicza tolerancji religijnej w historiografii polskiej XIX w. Joachim Lelewel i Józef Szujski, w: Wspólne dziedzictwo. Rzeczpospolita Obojga Narodów w polskiej i ukraińskiej myśli historycznej XIX i XX w., red. V. Telvak, L. Lazurko, P. Sierżega, Cherson 2019, s. 105–116
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 309
Liczba cytowań: 0
