Dni i noce w zakładzie zamkniętym. Życie codzienne w prowincjonalnym zakładzie dla chorych psychicznie w Darłowie (1841–1900)
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2020.050Słowa kluczowe
wiek XIX, Prusy, Darłowo, zakład zamknięty, życie codzienneAbstrakt
Artykuł traktuje o codzienności mieszkańców prowincjonalnego zakładu dla chorych psychicznie w Darłowie (Rügenwalde) działającego w latach 1841–1900. Treść regulaminów przeznaczonych dla darłowskiego zakładu, a także instrukcji dla personelu, ukazuje tę placówkę jako sprawnie działającą instytucję mającą na celu początkowo izolację, a później leczenie osób dotkniętych chorobami psychicznymi. Codzienność pacjentów została zamknięta w ramach harmonogramu, przewidującego określony czas na posiłek, zajęcia i sen. Chorzy mieli być traktowani z szacunkiem, a przemoc stosowana jedynie w razie konieczności. Pracownicy zakładu mieli ponadto dbać o odpowiedni poziom higieny chorych, o czystość ubrań i przedmiotów codziennego użytku.Bibliografia
Archiwum Państwowe w Szczecinie Związek Samorządowy Prowincji Pomorskiej, sygn. 24, 26, 30.
Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz, Berlin-Dahlem, I. HA Rep. 77, Tit. 2783, Nr. 1, Bd. 1; Bd. 2.
„Amtsblatt der Königl. Regierung zu Cöslin“ No. 17, 1863.
„Amtsblatt der Königl. Regierung zu Cöslin“ No. 29, 1842.
„Amtsblatt der Königlichen Regierung zu Cöslin“, Stück 27, 1872.
„Schlawer Kreisblatt” 1856, Nr. 43.
„Schlawer Kreisblatt” 1858, Nr. 40.
„Schlawer Kreisblatt” 1860, Nr. 42.
„Schlawer Kreisblatt” 1862, Nr. 43.
„Schlawer Kreisblatt” 1866, Nr. 13.
„Schlawer Kreisblatt” 1884, Nr. 23.
„Schlawer Kreisblatt” 1892, Nr. 32.
„Schlawer Kreisblatt” 1893, Nr. 48.
Chlebowska A., Życie codzienne w prowincjonalnych domach pracy przymusowej, „Zapiski Historyczne”, t. 68, 2003, z. 4, s. 31– 68.
Chojecki D. K., Umieralność niemowląt w „polskich” rejencjach Prus na początku XX wieku, „Przeszłość Demograficzna Polski”, t. 37, 2015, nr 3, s. 147– 189.
Chróściak E., Od izolacji do leczenia. Ewolucja stosunku do psychicznie chorych w dziewiętnastowiecznych Prusach na przykładzie funkcjonowania Prowincjonalnego Zakładu dla Chorych Psychicznie w Darłowie (1841–1900), praca magisterska, Uniwersytet Szczeciński 2019.
Czekalski T., Dziewiętnastowieczni mistrzowie sztuki kulinarnej – ewolucja zawodu i czynnik prestiżu, w: Historia naturalna jedzenia. Między antykiem a XIX wiekiem. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska dla upamiętnienie 100-lecia otwarcia Muzeum Wnętrz Mieszczańskich w Domu Uphagena w dniach 3–4 listopada 2011 roku, Gdańsk 2012, s. 365–374.
Foucault M., Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu, przeł. Helena Kęszycka, Warszawa 1987.
Gut P., Dzieje wodociągów i kanalizacji w Szczecinie od XVI wieku do 2015 roku, Szczecin 2015, s. 30–33, 37.
Jedlicki J., Świat zwyrodniały. Lęki i wyroki krytyków nowoczesności, Warszawa 2000.
Kruszewski T., Prowincjonalna opieka nad chorymi psychicznie na Śląsku w XIX i pierwszej połowie XX wieku, Wrocław 2016.
Lindmajer J., ,,Z wybranych zagadnień służby zdrowia w Darłowie w XIX wieku, „Słupskie Studia Historyczne” 2007, nr 13, s. 205–218.
Lindmajer J., Z dziejów gospodarczych Darłowa w pierwszej połowie XIX wieku, „Darłowskie Zeszyty Naukowe”, 1995, nr 6, s. 25–34.
Marcinów M., Historia polskiego szaleństwa. T. 1: Słońce wśród czarnego nieba. Studium melancholii, Gdańsk 2017.
Miller A., Szpital psychiatryczny jako instytucja totalna. Socjologiczne studium przypadku, Warszawa 2013.
Nawrot-Borkowska M., Higiena kobiety na terenie ziem polskich w II połowie XIX i w początkach XX wieku w świetle zapatrywań teoretycznych, „Wiadomości Lekarskie” 2010, nr 2, s. 126–136.
Pietrzak K., Przemoc wobec pacjentów podejrzewanych o symulację choroby w świetle polemik drukowanych w dziewiętnastowiecznym czasopiśmie „Medycyna”, w: Przełom nowożytny w nauce europejskiej i jego kontekst społeczno-kulturowy, red. B. Płonka-Syroka, A. Syroka, Wrocław 2004, 174–182.
Porter R., Szaleństwo. Rys historyczny, przeł. J. Karłowski, Poznań 2003.
Salmi H., Europa XIX wieku. Historia kulturowa, przeł. A. Szurek, Kraków 2010.
Shorter E., Historia psychiatrii. Od zakładu dla obłąkanych po erę Prozacu, przeł. P. Turski, Warszawa 2005.
Stępiński W., Gospodarka rolna, w: Historia Pomorza, T. 4, (1850–1918), cz. I, Ustrój, gospodarka i społeczeństwo, red. S. Salmonowicz, Toruń 2010.
Turek-Kwiatkowska L., Polityka kulturalna państwa pruskiego na Pomorzu Zachodnim w XIX wieku, w: Państwo i społeczeństwo na Pomorzu Zachodnim, red. W. Stępiński, Szczecin 1997, s. 171–182.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Emil Jacek Chróściak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 589
Liczba cytowań: 0
