Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Français (France)
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym

Portugalska Rewolucja Goździków w 1974 roku. Przyczyny-przebieg-następstwa
  • Strona domowa
  • /
  • Portugalska Rewolucja Goździków w 1974 roku. Przyczyny-przebieg-następstwa
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 59 Nr 3 (2021) /
  4. Artykuły

Portugalska Rewolucja Goździków w 1974 roku. Przyczyny-przebieg-następstwa

Autor

  • Krzysztof Kubiak Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach https://orcid.org/0000-0002-9623-923X

DOI:

https://doi.org/10.12775/KLIO.202.027

Słowa kluczowe

Portugalia, Nowe Państwo, Rewolucja Goździków

Abstrakt

Streszczenie

 

25 kwietnia 1974 w Lizbonie rozpoczął się wojskowy zamach stanu wymierzony w autorytarne państwo. Odniósł błyskawiczny sukces. Przejęcie władzy przez wojsko rozpoczęło ciąg niezwykle turbulentnych wydarzeń o kluczowym znaczeniu dla przyszłości państwa. Za zakończenie owego okresu uznać można 25 listopada 1975 roku.  Wtedy to również wojsko udaremniło kolejną próbę zamachu organizowaną przez oficerów o radykalnie lewicowych poglądach. Celem artykułu jest dokonanie rekonstrukcji przyczyn, które doprowadziły do zamachu oraz omówienie przebiegu wydarzeń między kwietniem 1974 roku a listopadem roku następnego. Okres ten określany jest w artykule mianem Rewolucji goździków. Autor posłużył się metodą studium przypadku, w wariancie ukierunkowanym nie tylko na opis, ale również na zaprezentowanie kontekstu badanego zjawiska. Podłużono się opracowaniami w języku portugalskimi angielskim, a także wyborem portugalskich dokumentów i aktów prawnych.

 

Abstract

On April 25 1974 the military coup d'état aimed at the authoritarian state started in Lisboan. The rebels achieved an instant success. The takeover of power by the military started a series of extremely turbulent events of key importance for the future of the state. The end of this period can be considered November 25 1975. It was also then that the military foiled another attempted conducted by officers with radical leftist views. The aim of the article is to reconstruct the causes that led to the coup d'état in April 1974, to discuss the course of events between April 1974 and November of the following year. The period is referred to in this article as the Revolution cloves. The paper presents the consequences of these events for the further history of the Portugal. The author used the case study method in a variant aimed not only at description but also at presenting the context of the phenomenon under study. The studies in Portuguese and English, as well as the selection of Portuguese documents and legal acts, were extended.

 

 

Bibliografia

Bibliografia:

Dokumenty:

Acordo entre o Estado Português e a Frente Nacional de Libertação de Angola - "FNLA", o Movimento Popular de Libertação de Angola - "MPLA" e a União Nacional para a Independência Total de Angola - "UNITA", dostęp: http://casacomum.org/cc/visualizador.php?pasta=11007.001#!28, 01.08.2020.

Acordo Entre o Governo Português e o Partido Africano da Independência da Guiné e Cabo Verde, http://www1.ci.uc.pt/cd25a/wikka.php?wakka=descon05, dostęp: 31.07.2020.

Constituição, Diário do Govêrno, Têrça-feira 11 de Abril do 1933.

Decreto-lei 409/73, de 20 de Agosto, https://dre.tretas.org/dre/231133/decreto-lei-409-73-de-20-de-agosto, dostęp: 27.06.2020.

Decreto-Lei n.º 353/73 de 13 de Julho, https://dre.pt/web/guest/pesquisa/-/search/421424/details/maximized?filterEnd=1973-12-31&filterStart=1973-01-01&q=1973&perPage=50&fqs=1973, dostęp: 17.06.2020.

Lei n.º 7/74, https://dre.pt/application/conteudo/279272, dostęp: 31.07.2020.

O Acordo do Alvor, http://cedis.fd.unl.pt/wp-content/uploads/2016/01/ACORDO-ALVOR.pdf, dostęp: 01.08.2020.

Opracowania zwarte, artykuły, netografia

Freire D, Estêvão Ferreira N., Construção do sistema corporativo em Portugal (1933-1974), https://repositorio.ucp.pt/bitstream/10400.14/26719/1/13.%20ConstruçãoSistemaCorporativo.pdf, dostęp: 30.07.2020.

Alfonso A., Matos Gomes C. de, Guerra Colonial, Lisboa 2000.

Bigotte Chorão L., Crise Política e Política do Direito O Caso da Ditadura Militar (Dissertação de doutoramento), Faculdade de Letras da Universidade de Coimbra Coimbra, Coimbra 2011.

Bridgland F., Joanas Savimbi. A key to Africa, Edinburgh 1986.

Caetano M, Depoimento, Rio de Janeiro 1974.

Cann J. P., Counterintergency in Africa. The Portugese Way of War 1961-1974, St. Petersburg 2005.

Carvalho, O. S., Alvorada em Abril, Lisboa 1977.

Cerezales D. P., Um caso de violência política: o «Verão quente» de 1975, Análise Social, vol. XXXVII (165).

Colonialismo em São Tomé e Príncipe: hierarquização, classificação e segregação da vida social, Anuário Antropológico (wersja sieciowa), https://journals.openedition.org/aa/1411, dostęp: 01,08.2020.

Correira Bernardo M., Santarém. Uma Cidade que faz História. 25 de Abril de 1974, Santerem 2015.

Durán Muñoz R., A crise económica e as transições para a democracia, A crise económica e as transições para a democracia: Espanha e Portugal em perspectiva comparada, Análise Social, 1997, vol. XXXII (141).

Khadiagala G. M, Negotiating Angola’s Independence Transition: The Alvor Accords, International Negotiation, 2005 nr 10.

Levantamento militar nas Caldas da Rainha, https://ensina.rtp.pt/artigo/levantamento-militar-nas-caldas-da-rainha/, dostęp: 28.07.2020.

Manuel P. C., Uncertain Outcome: The Politics of the Portuguese Transition to Democracy, Lanham 1995.

Maretelo D., 25 de Abril, Do Golpe Militar à Revoluàção na Forma Tentada, Lisboa 2020.

Meneses F. de, Salazar: A Political Biography, New York, 2009.

O Movimento, as Forças Armadas e a Nação, http://casacomum.org/cc/visualizador?pasta=04791.001, dostęp: 28.07.2020.

Olivas Osuna J. J., The deep roots of the Carnation Revolution: 150 years of military interventionism in Portugal, Portuguese Journal of Social Science, 204 nr 2 (13).

Oliveira Marques A. H. de, Historia Portugalii, Warszawa 1987.

Paço S. do, Salazar, Lisboa 2010.

Real M. L., A descolonização em Tomor-Laste” as eleiçõex de 1975, [w:] Timor-Laste. Colonialisms. Descolonização. Lusutopia (red. R. Greça Feijó), Porto 2016.

Reis Santos J., Self-fashoning of Conservative Revolutionary: Salazars’s International Corporatism and the International Network of 1930s [w:] Authoritarianism and Corporatism in Europe and Latin America: Crossing Borders (red. A. Costa Pinto, F. Finchelstein, Abingdon 2019 (edycja epub, bez paginacji),

Robinson R. A. H., The influence of overseas issues in Portugal’s transition to democracy, [w:] The Last Empire: Thirty Years of Portuguese Decolonization (red. S. Lloyd – Jones, A. Costa Pinto), Bristol, Portland 2003.

Rozmowa z Davidem Martelo, uczestnikiem rewolucji goździków przeprowadzona przez Krzysztof Kubiaka

i Tadeusza Zawadzkiego, Polityka, 23 kwietnia 2019.

Santos A. dos, Congresso dos Combatentes do Ultramar, Porto, 1 a 3 de Junho de 1973, http://ultramar.terraweb.biz/Livros/AbreudosSantos/o_I_Congresso_dos_Combatentes_do_Ultramar.pdf, dostęp: 28.07.2020.

Saraiva J. H., Krótka historia Portugalii, Kraków 2000, s. 383.

Spinola A. de, Portugal e o futuro. Análise da conjuntura nacional, Lisboa 1974.

Tomé M., Uma Aventura das Caldas, https://www.esquerda.net/artigo/uma-aventura-das-caldas/31762, dostęp: 27.07.2020.

Um novo partido nas ilhas do Atlântico, Vida Mundial, 1976 n. 1892 (z 17.06.1976).

Varela R., “One, two, three MFA”: the rise and fall of Portugal’s Armed Forces Movement (MFA), Revista Brasileira de História, 2012 v. 32, nº 63.

Varela R., História do Pova na Revolução Portyguesa 1974-1975, Lisboa 2014.

Waals W. S van der, Portugal’s war in Angola, 1961-1974, Pretoria 2011.

Wituch T., Historia Portugali w XX wieku, Pułtusk 2000.

Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2021-03-29

Jak cytować

1.
KUBIAK, Krzysztof. Portugalska Rewolucja Goździków w 1974 roku. Przyczyny-przebieg-następstwa. Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym [online]. 29 marzec 2021, T. 59, nr 3, s. 193–222. [udostępniono 4.7.2025]. DOI 10.12775/KLIO.202.027.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 59 Nr 3 (2021)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2021 Krzysztof Kubiak

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1141
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Portugalia, Nowe Państwo, Rewolucja Goździków
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa