Zastępstwo sądowe w późnośredniowiecznej Starej Warszawie
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2024.014Słowa kluczowe
kredyt, zastępstwo sądowe, historia społeczno-gospodarcza, historia prawaAbstrakt
Sprawy związane z działalnością zastępców sądowych są jedną z najliczniejszych grup zapisów obecnych w późnośredniowiecznych księgach miejskich. Jest to materiał atrakcyjny w kontekście kwantytatywnych badań z obszaru historii społeczno-gospodarczej i prawnej. Analizy materiału źródłowego z akt Starej Warszawy z lat 1427–1527 wykazały powszechną znajomość mechanizmu zastępstwa sądowego, wykorzystywanego przede wszystkim w egzekucji niespłaconych długów. Oprócz osób regularnie występujących przez wiele lat z częstotliwością kilku wpisów rocznie, 70% odnotowanych pełnomocników pojawiło się tylko jednokrotnie. Dowodzi to, że przy wyznaczaniu zastępcy kluczowe było zaufanie między stronami.
Bibliografia
Źródła archiwalne / Archival Sources
Archiwum Główne Akt Dawnych, Nowa Warszawa, sygn. 1, 133.
Archiwum Główne Akt Dawnych, Stara Warszawa, sygn. 527–530.
Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa – Ekonomiczne, sygn. 1223.
Archiwum Główne Akt Dawnych, Zbiór Dokumentów Pergaminowych, sygn. 1539.
Źródła drukowane / Printed Sources
Album civium Civitatis Antiquae Varsoviae: księga przyjęć do prawa miejskiego Starej Warszawy, 1508–1586, oprac. A. Bartoszewicz, Warszawa 2000.
Katalog testamentów mieszczan warszawskich od XV do końca XVII wieku, oprac. A. Bartoszewicz, A. Karpiński, K. Warda, Warszawa 2010.
Koczorowska-Pielińska Ewa, Przyjęcie do prawa miejskiego Nowej Warszawy w latach 1477–1525, „Rocznik Warszawski” 1969, r. 9, s. 261–295.
Księga ławnicza miasta Nowej Warszawy, t. 1: 1416–1485, wyd. A. Wolff, Wrocław 1960.
Księga radziecka miasta Starej Warszawy, t. 1: (1447–1527), wyd. A. Wolff, Wrocław–Warszawa–Kraków 1963.
Księga skarbowa Janusza II księcia mazowieckiego z lat 1477–1490, wyd. J. Senkowski, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1959, t. 7, z. 3 – zeszyt dodatkowy.
Księgi ławnicze miasta Starej Warszawy z XV w., t. 1: Księga nr 525 z lat 1427–1453, wyd. S. Ehrenkreutz, Warszawa 1916.
Księgi ławnicze Starej Warszawy z lat 1453–1535, red. A. Bartoszewicz, Warszawa 2020.
Metryka Koronna nr 8, oprac. A. Salina, I. Stembrowicz [wersja zdigitalizowana: http://www.agad.gov.pl/MK_3/MK8_Salina_Stembrowicz.pdf , dostęp: 26.11.2023].
Literatura / Literature
Bartoszewicz Agnieszka, Inclusion and exclusion. Intercultural relationships in Old Warsaw in the fifteenth and sixteenth centuries in light of the municipal registers, w: Networking in Late Medieval Central Europe. Friends, Families, Foes, ed. B. Możejko, A. Orłowska, L. Carr-Riegel, Londyn 2023, s. 64–76.
Bartoszewicz Agnieszka, Kultura prawna w późnośredniowiecznej i wczesnonowożytnej Warszawie, „Przegląd Historyczny” 2020, t. 111, z. 4, s. 745–767.
Bartoszewicz Agnieszka, Piśmienność mieszczańska w późnośredniowiecznej Polsce, Warszawa 2012.
Biskup Marian, Z problematyki handlu polsko-gdańskiego drugiej połowy XV wieku, „Przegląd Historyczny” 1954, t. 45, z. 2–3, s. 390–407.
Bogucka Maria, Mieszczaństwo Warszawy w XVI i w pierwszej połowie XVII w., w: Społeczeństwo Warszawy w rozwoju historycznym, red. J. Kazimierski, Warszawa 1977, s. 393–421.
Koczorowska-Pielińska Ewa, Liczebność i specjalizacja rzemiosła w Starej i Nowej Warszawie w latach 1417–1526, „Rocznik Warszawski” 1972, r. 11, s. 5–22.
Koczorowska-Pielińska Ewa, Rzemiosło warszawskie w XV wieku, „Rocznik Warszawski” 1966, r. 7, s. 80–83.
Łozowski Piotr, Kredyt i dom. Rynki obrotu pieniężnego i nieruchomościami w Warszawie okresu XV i początków XVI wieku, Białystok 2020.
Łozowski Piotr, Rodzina w Starej i Nowej Warszawie w XV i początkach XVI wieku, Białystok 2021.
Padgett John F., Ansell Christopher K., Robust Action and the Rise of the Medici, 1400–1434, "American Journal of Sociology" 1993, t. 98, z. 6, s. 1259–1319.
Rafacz Józef, Zastępcy stron w dawnym procesie polskim, Kraków 1923.
Rymaszewski Zygfryd, Woźny sądowy. Z badań nad organizacją sądów prawa polskiego w średniowieczu, Warszawa 2008.
Sędek Marek, Czy uprawnienia majątkowe kobiet w Starej Warszawie odpowiadały zasadom prawa chełmińskiego, w: Warszawa średniowieczna, z. 1, red. A. Gieysztor, Warszawa 1972, s. 135–147.
Sowina Urszula, Wdowy i sieroty w świetle prawa w miastach Korony w późnym średniowieczu i wczesnej nowożytności, w: Od narodzin do wieku dojrzałego. Dzieci i młodzież w Polsce, cz. 1: Od średniowiecza do wieku XVIII, red. M. Dąbrowska, A. Klonder, Warszawa 2002, s. 15–27.
Strzembosz Tomasz., Tumult warszawski 1525 roku, Warszawa 1959.
Szacherska Stella M., Wójtowie dziedziczni Starej Warszawy w XV i XVI wieku, w: Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 1, red. S. K. Kuczyński, Warszawa 1981, s. 291–346.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Piotr Łozowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 171
Liczba cytowań: 0
