The street names in East Central European cities and towns in the pre-industrial period from a comparative perspective
Nazwy ulic w miastach i miasteczkach Europy Środkowo-Wschodniej w okresie przedindustrialnym w perspektywie porównawczej
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2024.041Słowa kluczowe
Street Names, Historical Atlases, Pre-Industrial Cities, Comparative AnalysisAbstrakt
his research explores the realm of pre-industrial street names within East Central European cities, aiming to unveil the historical, linguistic, and socio-cultural dimensions they encapsulate. Through a cross-regional analysis, common archetypes and naming patterns were researched, transcending geographical confines. The study underscores the relevance of historical atlases in facilitating comparative research, shedding light on street names as repositories of narratives. These names, carrying echoes of professions, ethnic origins, and geographical landmarks, serve as windows into urban evolution and societal dynamics. By embracing the complexity of street names, this research emphasizes the importance of studying street names as sources of urban history.
Badanie to zagłębia się w dziedzinę przedindustrialnych nazw ulic w miastach Europy Środkowo-Wschodniej, mając na celu odsłonięcie historycznego, językowego i społeczno-kulturowego wymiaru, który one zawierają. Poprzez analizę międzyregionalną zbadano wspólne archetypy i wzorce nazewnictwa, wykraczające poza granice geograficzne. Badanie podkreśla znaczenie atlasów historycznych w ułatwianiu badań porównawczych, rzucając światło na nazwy ulic jako repozytoria narracji. Nazwy te, niosące echa zawodów, pochodzenia etnicznego i punktów orientacyjnych, służą jako okno na ewolucję miast i dynamikę społeczną. Obejmując złożoność nazw ulic, badania te podkreślają znaczenie studiowania nazw ulic jako źródeł historii miast.
Bibliografia
Archival Sources
Centralʹnij deržavnij ìstoričnij arhìv u mìstì Lʹvovì, f. 52, op. 2, spr. 770. ark. 1. [Центральний державний історичний архів у місті Львові, ф. 52, оп. 2, спр. 770. арк. 1.]
Printed Sources
Atlas Historyczny Miast Polskich , T. I Prusy Królewskie i Warmia, zeszyt 1, Elbląg 1993.
Atlas Historyczny Miast Polskich, Prusy królewskie w drugiej połowie XVI wieku. Część II, komentarz, indeksy, red. T. Paneckiego i M. Słonia, 2021, p. 169.
Atlas Historyczny Miast Polskich, T. I Prusy Królewskie i Warmia, zeszyt 3, Chełmno 1999.
Atlas Historyczny Miast Polskich, T. I Prusy Królewskie i Warmia, zeszyt 8, Toruń 2019.
Atlas Historyczny Miast Polskich, T. II Kujawy, zeszyt 2, Koronowo 2016.
Atlas Historyczny Miast Polskich, T. IV Śląsk, zeszyt 16, Ziębice 2014.
Atlas Historyczny Miast Polskich, T. IV Ślask. Zeszyt 13, Wrocław 2017.
Atlas Historyczny Miast Polskich, T. V Małopolska, zeszyt 4, Bochnia 2016.
Atlas historyczny Polski, T. V Małopolska, zeszyt 1, Kraków 2007.
Atlas historyczny Polski. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI w. Część II - komentarz, indeksy, red. H. Rutkowski, 2008, s. 319 + 13 map.
Atlas ukraïnsʹkih ìstoričnih mìst. – T. 1: L′VÌV / Nauk. red. atlasu M. Kapralʹ; Avtori: M. Dolinsʹka, Û. Diba, T. Grinčišin, U. Ìvanočko, M. Kapralʹ, U. Krištalovič, Û. Lukomsʹkij, Ì. Okončenko, O. Okončenko, V. Petegirič, B. Posacʹkij, A. Felonûk, S. Âmelinecʹ. K: DNVP "Katografìâ”, 2014. – 95 s. 42 karti. [Атлас українських історичних міст. – Т. 1: ЛЬВІВ / Наук. ред. атласу М. Капраль; Автори: М. Долинська, Ю. Диба, Т. Гринчишин, У. Іваночко, М. Капраль, У. Кришталович, Ю. Лукомський, І. Оконченко, О. Оконченко, В. Петегирич, Б. Посацький, А. Фелонюк, С. Ямелинець. К: ДНВП "Катографія”, 2014. – 95 с. + 42 карти.]
Literature
Antkowiak Zygmunt, Ulice i place Wrocławia, Wrocław 1970.
Czaja Roman, Historical Atlas of Polish Towns - between source edition and the cartographic presentation of research on the history of towns,"Studia Geohistorica" 2019, vol. 6, pp. 80-89.
Czaja Roman, Socjotopografia miasta Elbląga w średniowieczu, Toruń 1992.
Dolinsʹka Maryana, Ìstorična topografìâ Lʹvova XIV–XIX st. Lʹvìv 2006. [M. Долинська М. Історична топографія Львова XIV–XIX ст. Львів 2006.]
Handke Kwiryna, Dzieje Warszawy nazwami pisane, Warszawa 2011.
Handke Kwiryna, Nazewnictwo miejskie – świadek epoki i cenny zabytek, «Ochrona Zabytków», 3–4/2004, pp. 115–126.
Janeczek Andrzej, Ulice etniczne w miastach Rusi Czerwonej w XIV-XVI wieku, «Kwartalnik Historii Kultury Materialnej», Tom 47, Numer 1-2 (1999), pp. 131-147.
Kapral Myron, Places of civic sociability in Lviv, Kraków, Toruń, and Gdańsk in premodern period, In: Political Functions of urban spaces and town types through the ages. Making use of the historic towns atlases in Europe, 223-244.
Kapralʹ Myron, Êvropejsʹkij atlas ìstoričnih mìst: koncepcìâ, realìzacìâ j ukraïnsʹkij kontekst, «Ukraïnsʹkij ìstoričnij žurnal», 2014, vol 4, pp. 147-160. [Капраль, Європейський атлас історичних міст: концепція, реалізація й український контекст, «Український історичний журнал», 2014, № 4, с. 147-160.]
Kapralʹ Myron, Vlasniki neruhomosti seredmìstâ Lʹvova 30–40-h rokìv XVI stolìttâ u svìtlì šosovih reêstrìv (socìotopografìčnij aspekt), «Zapiski Naukovogo tovaristva ìmenì Ševčenka 233: Pracì Ìstorično-fìlosofsʹkoï sekcìï», 1997, pp. 158-161. [М. Капраль, Власники нерухомости середмістя Львова 30–40-х років XVI століття у світлі шосових реєстрів (соціотопографічний аспект), «Записки Наукового товариства імені Шевченка 233: Праці Історично-філософської секції», 1997, pp. 158-161.]
Mikulski Krzysztof, Przestrzeń i społeczeństwo Torunia od końca XIV do początku XVIII wieku. Topografia i hodonomastyka Nowego Miasta Torunia w XIV-XVIII, «Zapiski Historyczne», 1999, vol. 62., z. 1, pp. 7-38.
Miszewska Barbara, Informacyjna funkcja zachowanych średniowiecznych nazw ulicy Krakowa, Poznania i Wrocławia, in: Miasta w badaniach geografów, red. P. Trzepacz, J. Więcław-Michniewska, A. Brzos, Kraków 2015, t. 1, pp. 259-275.
Opll Ferdinand, The European Atlas of Historic Towns. Project, Vision, Achievements. https://journals.openedition.org/lerhistoria/1544?lang=en [access date 17.08.2023]
Opll Ferdinand, Topographische Benennungen in der mittelalterlichen Stadt als Spiegel von Raumvorstellungen, in: Cities and their spaces. Concepts and their use in Europe, 2014, pp. 43-63.
Oronowicz-Kida Ewa, Topographical Names in Polish Plateonymy: Scope and Evolution of the Term, «Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska», Sectio FF, Philologiae, Vol. 37, [nr] 1, 2019, pp. 135-148.
Schulz Ferdinand, Die Stadt Kulm im Mittelalter, in: Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins, vol. 23, 1888. https://dlibra.bibliotekaelblaska.pl/Content/49778/Heft23.pdf [access date 17.08.2023]
Semrau Arthur, Beiträge zur Kunde der ältesten Orts-und Flurnamen in der Stadt Elbings und ihrer Freiheit, «Mitteilungen des Coppernicus Vereins fuer Wissenschaft und Kunst zu Thorn», H. 30, 1922.
Simms Anngret., The challenge of comparative urban history for the European Historic Towns Atlas project. In: Political functions of urban spaces and town types through the ages, 2019, pp. 303-321.
Supranowicz Ełzbieta, Nazwy ulic Krakowa. Kraków, 1995.
Szende Katalin and Szilágyi Magdolna, Town Typology in the Context of Historic Towns Atlases: a Target or a Tool?. In: Political functions of urban spaces and town types through the ages, 2019, pp. 267-302.
Tomkowicz Stanislaw, Ulice i place Krakowa w ciągu dziejów: ich nazwy i zmiany postaci. Kraków, 1926.
Tyszka Przemysław, Obraz przestrzeni miejskiej Krakowa XIV-XV wieku w świadomości jego mieszkańców, Lublin 2001.
Wyrobisz Andrzej, Nazwy ulic, placów i dzielnic w miastach polskich: nośniki informacji – żródła historyczne – zabytki kultury, «Przęgląd Historyczny», Warszawa, 1999. T. 90. Zesz. 4, pp. 511-523.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Orysia Vira
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 21
Liczba cytowań: 0
