Transition of Polish countryside in the years 1918–1989
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2020.043Słowa kluczowe
rural history, State Agricular Farm (Pl. PGR), economic historyAbstrakt
In the pre-war period problems of the Polish countryside were fragmentation and overpopulation. In spite of the land reform, the farms were mainly smaller than 5 hectares and the peasants practiced the extensive farming. Only some bigger farms, mainly in Western and Middle Poland, were modern. The Great Depression led to agricultural goods prices drop by 66%, which lasted until 1945. The Polish countryside during World War II suffered enormous material and demographic losses. After the end of the war the radical land reform was introduced, which deepened agricultural fragmentation. Some part of the land remained in the government’s possession and was transformed into State Agricultural Farm (Pl. Państwowe Gospodarstwo Rolne, PGR) The area taken up by those farms was extended systematically, particularly in the western and northern parts of Poland. In 1948 the government started to collectivize the countryside. Farmers were forced with restrain and repression to join the cooperative farms. After 1956 most cooperative farms fell apart and the policy became less strict, e.g. by reducing compulsory deliveries. The deepening depression of the 1970s led to the drop in prices and the collapse in the agricultural industry, which caused the breakdown of food supply. The bad condition of agriculture lasted until the last days of the People’s Republic of Poland.
The paper was originally published as Przemiany polskiej wsi w latach 1918–1989, “Klio” 2013, vol. 26 (3), pp. 55–80; DOI: http://dx.doi.org/10.12775/KLIO.2013.033.
Bibliografia
Batowski M., Gospodarka socjalistyczna w Polsce. Geneza – rozwój – upadek, Warszawa 2009.
Bukraba-Rylska I., Socjologia wsi polskiej, Warszawa 2008.
Duda H., Państwowe Nieruchomości Ziemskie w Opolu (1946–1949). Zarys monograficzny, Opole 2006.
Dziurzyński P., Osadnictwo rolne na Ziemiach Odzyskanych, Warszawa 1983,
Dzun W., Państwowe gospodarstwa rolne w procesie przemian systemowych w Polsce, Warszawa 2005.
Ihnatowicz, Mączak A., Zientara B., Żarnowski J., Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa 1988.
Jankowiak S., Przemiany w rolnictwie w europejskich krajach socjalistycznych w okresie powojennym (do końca lat 1950.), [w:] „Zboże państwu”. Rolnictwo i wieś w plakacie propagandowym Europy Środkowo-Wschodniej z lat 1950. Katalog wystawy czasowej w Muzeum Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie, Szreniawa 2010.
Jankowiak S., Wielkopolski kułak wrogiem państwa socjalistycznego, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2002, nr 1.
Jarosz D., Polityka władz komunistycznych w Polsce w latach 1948–1956 a chłopi, Warszawa 1998.
Kaliński J., Historia gospodarcza Polski Ludowej, Białystok 2005.
Kaliński J., Z. Landau Z., Gospodarka Polski w XX wieku, Warszawa 2003.
Kersten K., U podstaw kształtowania się nowej struktury agrarnej ziem zachodnich (1945–1947), „Polska Ludowa. Materiały i Studia” 1962, t. 1.,
Kostrowicka I., ZLandau Z., Tomaszewski J., Historia gospodarcza Polski XIX i XX wieku, Warszawa 1984.
Kozłowski K., Materiały archiwalne do „wydarzeń gryfickich” z 1951 r., 1992.
Kozłowski K., Między racją stanu a stalinizmem. Pierwsze dziesięć lat władzy politycznej na Pomorzu Zachodnim 1945–1955, Warszawa–Szczecin 2000.
Łach S., Przekształcenia ustrojowo-gospodarcze w rolnictwie ziem zachodnich i północnych w latach 1945–1949 (studium historyczne), Słupsk 1993.
Machałek M., Przemiany wsi zachodniopomorskiej, Szczecin 2012.
Maringe W., E. Englicht E., Państwowe Gospodarstwa Rolne (zarys rozwoju w kolejnych okresach), „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej” 1959, nr 4 (34).
Mędrzecki W., Chłopi, [w:] Społeczeństwo polskie w XX wieku, red. J. Żarnowski, Warszawa 2003.
Mieszczankowski M., Struktura agrarna Polski międzywojennej, Warszawa 1960.
Nadolski M., Komuniści wobec chłopów w Polsce 1941–1956. Mity i rzeczywistość, Warszawa 1993.,
Rogala W., Działalność Państwowych Nieruchomości Ziemskich (1946–1949), „Rocznik Muzeum Rolnictwa w Szreniawie” 1972, nr 5.
Skodlarski J., Zarys historii gospodarczej Polski, Warszawa 2007.
Słabek H., Dzieje polskiej reformy rolnej 1944–1948, Warszawa 1972.
Stanielewicz J., Kolonizacja wewnętrzna na Pomorzu Zachodnim w dwudziestoleciu międzywojennym – próba ratowania czy rozkładu wielkiej własności?, [w:] Szlachta i ziemiaństwo polskie oraz niemieckie w Prusach i Niemczech w XVIII–XX w., red. W. Stępiński, Szczecin 1996.
Styk J., Aktualne kierunki badań nad historią polskiej wsi do 1939 roku. Rekonesans bibliograficzny, [w:] Wieś jako przedmiot badań naukowych na początku XXI wieku, red. Halamska M., Warszawa 2011.
Winiewska R., Obciążenia podatkowe gospodarstw chłopskich w Polsce w latach 1945–1955, Warszawa 1961.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Małgorzata Machałek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 342
Liczba cytowań: 0