Szlacheckie aspiracje. Opieka finansowa nad obiektami sakralnymi świetle testamentów kobiet ze średniej szlachty, oblatowanych w krakowskich księgach grodzkich z XVIII wieku
DOI :
https://doi.org/10.12775/KLIO.2018.005Mots-clés
szlachta, patronat, testamenty, czasy saskie, kościółRésumé
W oparciu o zapisy testamentowe możliwe jest przybliżenie zakresu dyspozycji finansowych kobiet pochodzących z kręgu średniej szlachty. W artykule scharakteryzowano kulturowy kontekst tego rodzaju zapisów i określono skalę ich oddziaływania, ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia dla zakonów i parafii. Badania oparte zostały na zapisach z ksiąg grodzkich z terenu województwa krakowskiego z XVIII wieku.Références
Aleksandrowicz-Szmulikowska M., Radziwiłłówny w świetle swoich testamentów. Przyczynek do badań mentalności magnackiej XVI-XVII wieku, Warszawa 1995;
Follprecht K., Zmiany własności nieruchomości w Krakowie związane z kasatami klasztorów przełomu XVIII i XIX wieku, Hereditas Monasteriorum, vol. 5, r. 2014, s. 27-41.
Górecka K., Pobożne matrony i cnotliwe panny. Epitafia jako źródło wiedzy o kobiecie w epoce nowożytnej, Warszawa 2006, s. 102-113.
Hickson S. A., Women, Art and Architectural Patronage in Renaissance Mantua: Matrons, Mystics and Monasteries. Women and Gender in the Early Modern World, Farnham–Burlington 2012
Jakuboszczak A., Panny i wdowy- w poszukiwaniu własnej przestrzeni. Losy osiemnastowiecznych szlachcianek z kręgu rodzin Działyńskich [w:] Kobieta i mężczyzna, jedna przestrzeń-dwa światy, red. B. Popiołek, A. Chłosta-Sikorska, M. Gadocha, Kraków 2015.
Kettering S., The Historical Development of Political Clientelism, „Journal of Interdisciplinary History” 1988, nr 18/3, s. 419–447.
Kicińska U., Rola wdowy w rodzinie i społeczeństwie staropolskim na podstawie polskich drukowanych oracji pogrzebowych XVII wieku, „Sensus Historiae”, vol. XII, r. 2013/2014, s. 135-148.
Kizik E., Zabezpieczenie finansowe wdów w Gdańsku w XVII- XVIII wieku, KHKM, r. 2010, nr 58, s. 87-100.
Kuchta J., Pozycja majątkowa wdów z rodów szlacheckich w XVII-XVIII wieku, [w:] Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, pod red. C. Kukli, Warszawa 2008, s. 261-269.
Lesiak A., Kobiety z rodu Radziwiłłów w świetle inwentarzy i testamentów (XVI-XVIII w.), [w:] Administracja i życie codzienne w dobrach Radziwiłłów XVI-XVIII wieku, pod red. U. Augustyniak, Warszawa 2009, s. 113-194.
Makiłło D., „Dwór” i „patronat”. Dwa historyczno-socjologiczne pojęcia w histo¬ryczno-prawnym naświetleniu [w:] Patron i dwór. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, red. E. Dubas-Urwanowicz, J. Urwanowicz, Warszawa 2006, s. 179–186.
Maliszewski K., Relacja poczmistrza toruńskiego Jakuba Kazimierza Rubinkowskiego z „królową bez korony i pierwszą damą Rzeczypospolitej” Elżbietą Sieniawską w latach 1716–1728 [w:] Gospodarka, społeczeństwo, kultura w dziejach nowożytnych. Studia ofiarowane Pani Profesor Marii Boguckiej, red. A. Karpiński, E. Opaliński, T. Wiślicz, Warszawa 2010, s. 122–127
Mikuła M., Zakres przedmiotowy spadkobrania testamentowego w statutach litewskich, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa”, t. 3, r. 2011, s. 131-143.
Pakoca M., Zapisy i zalecenia wobec żon w testamentach Pawła Karola Sanguszki (1680-1750) i jego syna Hieronima Janusza (1743-1812), Saeculum Christianum, t. XXI, r. 2014, s. 179-192.
Pielas J., Wdowa-matka a kwestie majątkowe w rodzinach szlachty koronnej w XVII wieku, [w:] Społeczeństwo staropolskie. Seria Nova, t. 3, red. A. Karpiński, Warszawa 2011, s. 171-193.
Popiołek B., Na ratunek duszy mojej – pobożne fundacje w świetle testamentów staropolskich XVII– –XVIII w. [w:] Fundator i mecenas. Magnateria Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku, red. E. Dubas-Urwanowicz, J. Urwanowicz, Białystok 2011, s. 43–60.
Popiołek B., „Za wszelkie świadczone mnie łaski i dobroczynności”. Testament Katarzyny Drużbackiej z 1772 roku, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis” 2009, Studia Historica VIII, s. 209–218.
Popiołek B., Dobrodziejki i klienci. O patronacie kobiecym w XVIII w. [w:] Patron i dwór. Magnateria Rzeczypospolitej XVI–XVIII w., red. E. Dubas-Urwanowicz, J. Urwanowicz, Warszawa 2006, s. 385–395 .
Popiołek B., Kobiecy świat w czasach Augusta II. Studia nad mentalnością kobiet z kręgów szlacheckich, Kraków 2003.
Popiołek B., Marianna z Bremerów Ossolińska (zm. 1688),chorążyna nurska, jako testatorka, „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego”, t. V, r. 2013 (2014), s. 231-265.
Popiołek B., Przyjaciel domowy, Żona moja najmilsza…” – wizerunek kobiety w świetle staropolskich testamentów z XVII i XVIII wieku, [w:] Kobieta epok dawnych w literaturze, kulturze i społeczeństwie, red. I. Maciejowska, K. Stasiewicz, Olsztyn 2008, s. 282-293.
Popiołek B., Woli mojej ostatniej testament ten… Testamenty staropolskie jako źródło do historii mentalności XVII-XVIII wieku, Kraków 2009
Słaby A., Rządzicha oleszycka. Dwór Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej jako przykład patronatu kobiecego w czasach saskich, Kraków 2014
Sowina U., Wdowy i sieroty w świetle prawa w miastach Korony w późnym średniowieczu i wczesnej nowożytności, [w:] Od narodzin do wieku dojrzałego. Dzieci i młodzież w Polsce, część 1. od średniowiecza do wieku XVIII, pod red. M. Dąbrowskiej i A. Klondera, Warszawa 2002, s. 15-28.
Stephenson B. M., The Power and Patronage of Marguerite De Navarre. Women and Gender in the Early Modern World, Aldershot–Burlington 2004
Testamenty z ksiąg grodzkich wielkopolskich z lat 1631–1655, wyd. P. Klint, „Źródła Dziejowe”, t. 27, red. M. Górny, Wrocław 2008
Testamenty z ksiąg grodzkich wielkopolskich z lat 1657– 1680, wyd. P. Klint, „Źródła Dziejowe”, t. 28, red. M. Górny, Wrocław 2011
Wilczek-Karczewska M., Konflikty rodzinne na tle majątkowym w świetle wielkopolskich inwentarzy i testamentów z XVII wieku. Zarys problematyki, [w:] Społeczeństwo staropolskie. Seria nowa, t. 3, red. A. Karpiński, Warszawa 2011, s. 149-169
Women and Art in Early Modern Europe: Patrons, Collectors, and Connoisseurs, edt. by C. Lawrence, Pennsylvania 1997.
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
(c) Tous droits réservés Anna Penkała 2018
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas de Modification 4.0 International.
Stats
Number of views and downloads: 542
Number of citations: 0