Guns, gunpowder and the hole in the wall. Polish letters of king Zygmunt August to the royal governor of Cracow Maciej Błeszyński (1563–1564)
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2015.006Abstract
The subject of the article is the edition of five unknown letters (1563–1564) from Polish king Sigismund II Augustus to the royal governor of Cracow Maciej Błeszyński with the lengthy commentary. The royal governor managed the properties which belonged to the king on the area of Małopolska (Lesser Poland) and Wawel – Polish kings’ residence in Cracow. He also took orders from the king which were not connected with economic administration.
Edited letters were written in the period after loosing Połock (Polotsk) fortress (1563) and concern first and foremost works on extension of the artillery (casting of cannons,
bellfounders’ employment, purchase of gunpowder and raw materials) for Livonian War requirements.
References
- Aleksandrov Dmitrij, Volodichin Dmitrij. 1994. Bor'ba za Polock meždu Litvoj i Rus'ju v XII-XVI vekach. Moskva
- Baronas Darius. 1997. „Apie Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės karinį potencialą artilerijos požiūriu (XVI a. vidurys) ”. Lietuvos istorijos metraštis : 51-75
- Baronas Darius. 1998. „Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės puškoriai Žygimanto Augusto laikais (1548–1572)”. Karo Archyvas 15: 24-50
- Brensztejn Michał. 1924. Zarys dziejów ludwisarstwa w Wielkim Księstwie Litewskim. Wilno: Księgarnia Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego
- Chmiel Adam. 1911. Źródła do historii sztuki i cywilizacji w Polsce t. I. Kraków: Akademia Umiejętności
- Chorążyczewski Waldemar. 2011. Czego wciąż nie wiemy o kancelariach centralnych dawnej Rzeczypospolitej. W Belliculum diplomaticum IV Thorunense. Dyplomatyka staropolska - stan obecny i perspektywy badań, 47-74. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
- Daszyńska-Odolińska Zofia. 1906. Uście Solne przyczynki historyczno-statystyczne do dziejów nadwiślańskiego miasteczka. Studium archiwalne. Kraków: Księgarnia Spółki Wydawniczej Polskiej
- Dembińska Anna. 1939-1946 Walenty Dembiński. W Polski Słownik Biograficzny t. 5, 78-79
- Dziekoński Tadeusz. 1963. Metalurgia miedzi. ołowiu i srebra w Europie środkowej od XV do końca XVIII w. Wrocław: Zakład narodowy imienia Ossolińskich
- Ferenc Marek. 2005. „Uwagi o funkcjonowaniu dworu królów polskich w XVI wieku”. Barok 12(2): 13-40
- Ferenc Marek. 2009. „Listy polskie króla Zygmunta Augusta do Mikołaja Radziwiłła Rudego z lat 1548-1556", "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Prace Historyczne 1304 (136): 149-150
- Ferenc Marek. 2009. Mikołaj Radziwiłł „Rudy” (ok. 1515-1584). Działalność polityczna i wojskowa. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica"
- Ferenc Marek. 2014. Dwór Zygmunta Augusta. Organizacja i ludzie. Oświęcim: Napoleon V
- Filjuškin Aleksander I. , 2005. „Pričiny «Polockogo vzjatija» 1563 g. glazami sovremennikov i potomkov”, Vestnik Sankt-Peterburgskogo universiteta ser 2 (Istorija) 3: 20-31
- Franaszek Antoni. 1981. Działalność wielkorządców krakowskich w XVI wieku. [Biblioteka Wawelska. 5]. Kraków: Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu
- Gąsiorowski Antoni. 1973. „Itineraria ostatnich dwóch Jagiellonów”, Studia Historyczne 16, (2) : 249 - 275
- Gąsiorowski Antoni. 1973. „Podróże panującego w średniowiecznej Polsce”, Czasopismo Prawno-Historyczne 25 (2): 41-68
- Gąsiorowski Antoni. 1992. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII w.. Kórnik: Biblioteka Kórnicka
- Gładysz Andrzej. 2010. Wojskowe osiągnięcia Zygmunta Augusta. Próba oceny. W Sigismundus Augustus Rex. Studia i szkice z dziejów panowania ostatniego Jagiellona [Praedara strips Jagiellonica, t.2], 149-166. Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia
- Gładysz Andrzej. 2011. Wojskowi ulubieńcy Zygmunta Augusta, czyli o królewskich puszkarzach, ich jadłospisie i tajemniczej „skrzynce”. W Servitium et Amicitia. Studia z dziejów kariery i awansu w Polsce Jagiellonów [Praedara strips Jagiellonica, t. 3], 119-143. Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia
- Górski Karol. 1902. Historia artylerii polskiej. Warszawa: Skład Główny w Księgarni E. Wende i S-ka
- Grodzicka Maria. 1960. „Zabytkowe działa spiżowe w zbiorach polskich”, Studia i Materiały do Dziejów Wojskowości 6 (2): 358-414
- Grodziski Stanisław, Dwornicka Irena, Uruszczak Wacław. 2005. Volumina Constitutionum, t II 1550-1609 vol I 1550-1585. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe
- Hajdukiewicz Leszek, Kowalska Halina. 1977. Myszkowski Piotr, W Polski Słownik Biograficzny t. 22, 382-390
- Halecki Oskar. 1920. Dzieje unii jagiellońskiej. t. II: W XVI wieku. Kraków: Fundusz Nestora Bucewicza
- Hebda-Małocha Anna, Małocha Michał. 2007 „Gospodarcza rola Młynówki Królewskiej w Krakowie jej wpływ na obecne zagospodarowanie miasta”. Czasopismo Techniczne. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej 2-Ś: 123-134.
- Janicki Marek. 2005. Górnicki, Kochanowski, Nidecki – wspólne lektury, wzajemne inspiracje? Kilka uwag o środowisku humanistycznym kancelarii Zygmunta Augusta w Wilnie. W Łukasz Górnicki i jego włoskie inspiracje. Materiały z sesji zorganizowanej przez Komisję Dziejów Odrodzenia i Reformacji przy Komitecie Nauk Historycznych PAN (Warszawa, 28-29 listopada 2003), 65-84. Semper
- Janicki Marek. 2006. Tłumaczenie listu Iwana Groźnego do Zygmunta Augusta i jego rola w agitacji przed sejmem warszawskim 1563 r.. W Kancelaria królewska. Między władzą a społeczeństwem, część druga. Materiały konferencji naukowej, Kraków 14 kwietnia 2004, 73-86. Wydawnictwo DiG
- Januškevič Aleksandr. 2005. „Zahon Polacka moskoŭskim vojskam 1563 g.”. Commentarii Polocenses Historii. Polackija gistaryčnyja zapiski 2: 5-12
- Januškevič Aleksandr. 2007. Vjalikae Knjastva Litoŭskae i Infljanckaja vojna 1558—1570 hh.. Minsk: Manahrafija
- Jaworski Rafał. 2001.„Nieznana korespondencja króla Zygmunta Augusta z Mikołajem Radziwiłłem Rudym i Ostafim Wołłowiczem z lat 1550-1571 ze zbiorów Biblioteki Czartoryskich”, Studia Źródłoznawcze 41: 91-108
- Kaniewska Irena. 1999. Listy króla Zygmunta Augusta do Radziwiłłów. Kraków: Wydawnictwo Literackie
- Konopczyński Władysław. 1948. Chronologia sejmów polskich 1493-1793. Kraków: Akademia Umiejętności
- Kotarski Henryk. 1970. „Wojsko polsko-litewskie podczas wojny inflanckiej 1578-1582 Cz 1”. Studia i Materiały do Dziejów Wojskowości 16 (2): 63–123
- Kutrzeba Stanisław. 1906. „Dawny zarząd Wawelu”, Rocznik Krakowski 8: 69-102
- Lepszy Kazimierz. 1953. Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku. Wrocław: Zakład imienia Ossolińskich
- Leśniak Franciszek. 1996. Wielkorządcy krakowscy XVI-XVIII wieku. Gospodarze zamku wawelskiego i majątku wielkorządowego [Biblioteka Wawelska. 10]. Kraków: Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu
- Lulewicz Henryk. 2002. Gniewów o unię ciąg dalszy. Stosunki polsko-litewskie w latach 1569-1588. Warszawa: Neriton
- Łopatecki Karol. 2007. Ideowa wymowa ozdób armatnich z przełomu XVI i XVII wieku. W Nad społeczeństwem staropolskim: Kultura, instytucje, gospodarka w XVI – XVIII wieku, t. I, 249-270. Ośrodek Badań Europy-Wschodniej Uniwersytet w Białymstoku. Instytut Historii. Zakład Historii Nowożytnej
- Malinowski Mikołaj. 1864. Stanisława Łaskiego Wojewody Sieradzkiego prace naukowe i dyplomatyczne wyd. z rękopisów Muzeum Wileńskiego z przedmową oraz dodatkiem dzieł Jana Tarnowskiego z jedynego egzemplarza Biblioteki Kórnickiej. Wilno: nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego
- Molenda Danuta. 1989. „Eksploatacja rud miedzi i handel miedzią w Polsce w późnym średniowieczu i w początkach nowożytności (do 1795 r.)”. Przegląd Historyczny 80 (4): 801 - 814
- Menckenius Joannes Burchardus. 1703. Sigismundi Augusti (…) epistolae, legationes et response (…). Lipsiae
- Nagielski Mirosław. 2012. Przebieg granicy wschodniej Wielkiego Księstwa Litewskiego z Moskwą w XVI-XVII wieku ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia strategicznego Bramy Smoleńskiej. W Od armii komputowej do narodowej 4, 27-64. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
- Nowak Tadeusz M. 1955. Polska sztuka wojenna w czasach Odrodzenia. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej
- Nowak Tadeusz M. 1976. „Rysunki dział zdobytych przez Szwedów w Polsce w XVII i na początku XVIII w.”. Studia i Materiały do Dziejów Wojskowości 20: 285-333
- Nowak Tadeusz M. 1981. „Wpływ rozwoju nauki i techniki na wojskowość polską XVI-XVII w.”. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki. 26 (1): 39-56
- Nowak Tadeusz M. 1984. „Problematyka dziejów i główne etapy rozwoju dawnej artylerii polskiej”, Studia i Materiały do Dziejów Wojskowości 27: 225-254
- Nowak Tadeusz M. 1993. Zagadnienie produkcji dział w Polsce w XVI-XVIII wieku jako problem badawczy. W Pax et bellum, 155-156. Wydawnictwo Naukowe UAM
- Nowak-Dłużewski Jan. 1969. Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Pierwsi królowie elekcyjni. Warszawa: Wydawnictwo Pax
- Pianowski Zbigniew. 1991. Wawel obronny. Zarys przemian fortyfikacji grodu i zamku krakowskiego w IX-XIX [Biblioteka Wawelska. 8]. Kraków: Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu
- Piaskowski Jerzy. 1981. Technologia dawnych odlewów artystycznych. Kraków: Wydawnictwo WIO
- Piech Zenon. 2003. Monety, pieczęcie i herby w systemie symboli władzy Jagiellonów, Warszawa: Wydawnictwo DiG
- Plewczyński Marek. 2005. „Koalicje antymoskiewskie Jagiellonów w XVI w. ”. Wschodni Rocznik Humanistyczny 2: 83-94
- Plewczyński Marek. 2012. Wojny i wojskowość polska w XVI w. t2 Lata 1549-1575. Zabrze: Wydawnictwo Inforteditions
-Pociecha Władysław. 1939-1946. Decjusz Jost Ludwik. W Polski Słownik Biograficzny t. 5, 45-46
- redakcja. 1984-1985. Praÿetfuess Hiob W Polski Słownik Biograficzny t. 28, s. 367-368
- Stefańska Zofia. 1959. „Próba ustalenia typów i nazw dział artylerii polskiej XVI i XVII wieku”. Muzealnictwo wojskowe 1: 215-237
- Szymański Józef . 2001. Nauki pomocnicze historii. Warszawa: PWN
- Tomczak Andrzej. 1963. Walenty Dembiński, kanclerz egzekucji, ok. 1504-1584. Toruń: PWN
- Urban Wacław. 1976. Stanisława Morski z Morska, W Polski Słownik Biograficzny t. 21, 789-791
- Wrede Marek. 1989.”Badania Kazimierza Skórkiewicza nad przebudową jagiellońską Zamku Królewskiego”. Kronika Zamkowa 2(20): 3-21
- Wrede Marek. 1991. „Chronologia budowy Nowego Domu Królewskiego”. Kronika Zamkowa 1(23): 70-79
- Wrede Marek. 1993. „Jurek Szwarc, nadworny stolarz Zygmunta Augusta i jego prace”. Rocznik Warszawski 23: 211-229
- Vitkauskienė Rūta Birutė. 2006. „Ogrody barokowe Kiszków i Radziwiłłów w Wilnie na Puszkarni” Barok 13 (1): 133-154
- Żelewski Roman. 1959-1960. Górecki Maciej. W Polski Słownik Biograficzny t. 8, 399
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 671
Number of citations: 0
