Środowisko rodzinne Ulricha von Wilamowitza-Moellendorffa na Kujawach i jego więzi z regionem
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2025.026Schlagworte
Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff, ziemiaństwo niemieckie, zabór pruski, tożsamość regionalna, KujawyAbstract
Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff należy do najwybitniejszych niemieckich humanistów przełomu XIX i XX w. Był profesorem filologii klasycznej, twórcą metody historycznej w badaniach filologicznych, doskonałym interpretatorem i tłumaczem antycznej poezji greckiej. Pochodził z Kujaw i od początku swojej działalności naukowej manifestował związek z miejscem urodzenia. Artykuł nakreśla panoramę środowiska rodzinnego oraz jego wpływ na życie regionu i twórczość wybitnego filologa. Próbuje określić siłę i znaczenie afektu do „małej ojczyzny” w życiu Wilamowitza. Podejmuje kwestie tożsamości regionalnej, wpływu polskich korzeni i kultury, przy bezapelacyjnej niemieckiej przynależności narodowej bohatera.
Literaturhinweise
Źródła archiwalne:
Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Oddział w Inowrocławiu, Starostwo Powiatowe Strzelińskie w Strzelnie 1919-1932, sygn. 5-6.
Biblioteka Kórnicka PAN, sygn. 12902, S. Stablewski, „Wspomnienia osobiste osnute na tle 25 siedzib ziemiańskich w Wielkopolsce”, Kalisz-Kraków 1969 (rkps).
Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz Berlin-Dahlem, I. Haupt Abteilung, Repositur 176, Königlisches Heroldsamt, nr VI W 31.
Źródła drukowane i cyfrowe:
Adressbuch des Grundbesitzes im Grossherzogthum Posen dem Areal nach von 500 Morgen aufwärts, Berlin 1872.
Briefwechsel von Ulrich und Ulrike von Wilamowitz-Moellendorff – digital, in collaboration with Christian Gildhoff and Lena-Sophie Margelisch, edited by Julian Köck and Stefan Rebenich, Heidelberg 2022.
Handbuch über den Königlich Preußischen Hof und Staat für das Jahr 1914, Berlin 1913.
Markowice. 4. Juni 1836-1936, [s.l., s.n.]
Literatura:
Armstrong Michael, Buchwald Wolfgang, Calder III William Musgrave, Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff. Bibliography 1867-1990, Hildesheim, München, Zürich 1991.
Biographisches Handbuch für das Preußische Abgeordnetenhaus 1867 – 1918, Düsseldorf 1988.
Calder III William Musgrave, Chronik der Familie des Freiherrn von Wilamowitz-Moellendorff, Quaderni di Storia, Vol. 10: 1979, s. 197-223.
Calder III William Musgrave The Riddle of Wilamowitz’s «Phaidrabild», Greek, Roman and Byzantine Studies, Vol. 20: 1979, No 3, s. 219-236.
Calder III William Musgrave, Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff, An Unpublished Autobiography, Greek, Roman, and Byzantine Studies, Vol. 12: 1971, No. 4, s. 561-577.
Calder III William Musgrave, Brown Maximilian, Dorothea Freifrau Hiller von Gaertringen, geb. von Wilamowitz-Moellendorff, and Hermann von Wilamowitz-Moellendorff on Their Father, Eikasmós, Vol. 6: 1995, s. 297-308.
Danielewicz Jerzy, Znaczenie dorobku naukowego Ulryka von Wilamowitz-Moellendorffa [w:] Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff 1848-1931 z urodzenia Kujawianin, red. W. Appel, Toruń 2023, s. 341-349.
Dräger Paul, An der Geburtsstätte und am Grabe Ulrich von Wilamowitz-Moellendorffs, Gymnasium, Bd. 106, H. 2, 1999, s. 97-151.
Dräger Paul, Eva Sachs und Josefine von Wilamowitz-Moellendorff, Eikasmós, Vol. 10: 1999, s. 335-357.
Dräger Paul, Cujavus origine – Wilamowitz In Markowitz, [w:] Origine Cujavus“. Beitrage zur Tagung des 150. Geburtstags Ulrich von Wilamowitz-Moellendorffs (1848-1931), red. W. Appel, Toruń 1999, s. 7-29.
Galiano Manuel F., Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff y la Filologia clásica de su tiempo, Estudios Clásicos, T. XIII: 1969, Núm. 56, s. 25-57.
Genealogisches Handbuch des Adels, Bd. 12: Genealogisches Handbuch der Adeligen Häuser, Adelige Häuser AB, Bd. II, Glücksburg 1956.
Genealogisches Handbuch des Adels, Bd. 16: Freiherrliche Häuser B, Bd. II, Glückburg 1957.
Genealogisches Handbuch des Adels, Bd. 79: Freiherrliche Häuser B, Bd. VIII, Limburg 1982.
Harnier von Alexander, Die Annalen des Alexander von Harnier. Wierzbiczany im ehem. Fürstentum Kujawien, Wielkopolska, Norderstedt 2011.
Heydebreck von Claus, Markowitz. Beiträge zur Geschichte eines kujawischen Dorfes, Posen 1917.
Hutten-Czapski Bohdan, Sześćdziesiąt lat życia politycznego i towarzyskiego, t. 1-2, Warszawa 1936.
Kardaś Tomasz, „Origine Cujavus“, czyli Enno Friedrich Wichard Ulryk von Wilamowitz-Moellendorff (Markowice 22 grudnia 1848 - Berlin 25 września 1931), Poznań 2024.
Lehmann Gustaf, Die Ritter des Ordens pour le mérite, Bd 1: 1740-1811, Berlin 1913.
Łaszkiewicz Tomasz, Pamięć historyczna kujawskiego rodu von Wilamowitz-Moellendorff, [w:] Nad Bałtykiem. W kręgu polityki, gospodarki, problemów narodowościowych i społecznych w XIX i XX wieku, red. Z. Karpus, J. Kłaczkow, M. Wołos, Toruń 2005, s. 101-112.
Łaszkiewicz Tomasz, Ulryk von Wilamowitz-Moellendorff – światowej sławy filolog z Kujaw, [w:] Kujawsko-pomorskie rodowody wybitnych uczonych, red. Z. Biegański, W. Jastrzębski, Bydgoszcz 2007, s. 53-60.
Łaszkiewicz Tomasz, Ziemiaństwo na Pomorzu w okresie dwudziestolecia międzywojennego – w perspektywie codzienności, Inowrocław-Toruń 2013.
Łaszkiewicz Tomasz, Ziemiaństwo niemieckie na Kujawach Zachodnich w okresie międzywojennym, Ziemia Kujawska t.15: 2002, s. 47-90.
Mikołajczak Edmund, In der Heimat des Wilamowitzens gestern und heute, [w:] „Origine Cujavus“. Beiträge zur Tagung des 150. Geburtstags Ulrich von Wilamowitz-Moellendorffs (1848-1931), hrsg. von W. Appel, Toruń 1999, s. 35-46.
Mikołajaczak Edmund, Hugo von Wilamowitz-Moellendorff, [w:] Inowrocławski słownik biograficzny, t. 1, red. E. Mikołajczak, Inowrocław 1991, s. 93-95.
Mikołajczak Edmund, O pamięć historyczną bez negatywnych emocji – dobrzy sąsiedzi czy wrogowie?, Wiadomości Historyczne, 2017, nr 1, s. 22-25.
Mikulski Krzysztof, Die Herkunft des Wappens und der Familie Wilamowitz im Lichte der polnischen genealogischen und heraldischen Forschungen, [w:] „Origine Cujavus“. Beiträge zur Tagung des 150. Geburtstags Ulrich von Wilamowitz-Moellendorffs (1848-1931), hrsg. von W. Appel, Toruń 1999, s. 55-62.
Plezia Marian, Ulryk von Wilamowitz-Moellendorff, [w:] Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff 1848-1931 z urodzenia Kujawianin. red. W. Appel, Toruń 2023, s. 317-339.
Roy von Joachim, Ursprung und Wappen der Grafen, Freiherren und Herren v. Wilamowitz-Moellendorff, Genealogie, 1996: Bd. XXIII, Heft 11/12, s. 357-362.
Schlichting-Bukowiec von Helene Freifrau, Chronik von Wierzbiczany, Bd. 2, Norderstedt 2012.
Schlichting-Bukowiec von Helene Freifrau, Kujawische Geschichten, Norderstedt 2010.
Sech Jacek, Pamięć o Wilamowitzu na strzelneńskiej ziemi, [w:] Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff 1848-1931 z urodzenia Kujawianin, s. 351-365.
Threde Walter, Bonin von Thora, Johanniter im Spannungsfeld an Weichsel und Warthe, Neuried 1998.
Tibiletti Antonio: Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff. „Der deutsche Kujawiak“, Nordhausen 2016 (Studia Classica et Mediaevalia 11).
Trzaskowski Paweł, Hejt w komentarzach internetowych, Kraków 2023
Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff 1848-1931 z urodzenia Kujawianin, red. W. Appel, Toruń 2023.
Wilamowitz-Moellendorff von Ulrich, Erinnerungen 1848-1914, Leipzig 1928.
Wilamowitz-Moellendorff von Ulrich, Zukunftsphilologie! Eine Erwidrung auf Friedrich Nietzsches „Geburt der Tragödie“, Berlin 1872.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Copyright (c) 2025 Tomasz Łaszkiewicz
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
Stats
Number of views and downloads: 99
Number of citations: 0
