Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska w życiu publicznym Wiecznego Miasta w świetle awiz i gazet drukowanych
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2022.034Keywords
awizy, gazety, Rzym, Sobiescy, propagandaAbstract
In 1698, Maria Kazimiera d'Arquien Sobieska left the Polish-Lithuanian Commonwealth for a long journey to Rome, which until 1714 was her residence. The stay of the widow of Jan III in the Eternal City and her public image were the subjects of reports in journals.
The work refers to selected source materials to show some aspects of the functioning of the Polish Queen in the world center of Christianity. The paper deals with the ceremonial accompanying the entry of the Queen, the issue of her residence and status in the social hierarchy, contacts with Popes Innocent XII and Clement XI, cardinals forming the circle of the Roman Curia and the aristocracy.
References
Źródła archiwalne
Archivio Apostolico Vaticano, Fondo Albani 193-195
Archivio di Stato di Pesaro, Avvisi e dispacci politici documentazione concernante il Cardinale Annibale Albani di Pesaro, t.1-14 (1704-1715).
British Library, Ms. Add. 8526
Biblioteca Casantense, Avvisi italiani ordinarii e straordinarii dell’anno 1699 (1699).
Biblioteca Casantense w Rzymie, Foglio di Foligno 1699-1714.
Biblioteca Nazionale Centrale Vittorio Emanuele w Rzymie, Avvisi Marescotti, vol. III (1695-1700), sygn. 789.
Biblioteca Nazionale Centrale Vittorio Emanuele w Rzymie, Avvisi Marescotti, vol. IV (1701-1707), sygn. 790.
Biblioteka Kórnicka Polskiej Akademii Nauk w Kórniku, Gazetki pisane 1697-1792, sygn. 1577/1.
Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, Archiwum Sobieskich, sygn. 75.
Nacyanalny Gistaryčny Archiŭ Belarusi w Mińsku, Korespondencja Marii Kazimiery d’Arquien Sobieskiej z lat 1702-1704, f. 695, op. 1, nr 258.
Nacyanalny Gistaryčny Archiŭ Belarusi w Mińsku, Korespondencja Marii Kazimiery d’Arquien Sobieskiej z lat 1702-1704, f. 695, op. 1, nr 272.
Źródła drukowane
- Listy Marii Kazimiery z Archiwum Sobieskich z Oławy, t. 1: Listy do synów z lat 1699–1704, red. A. Leyk, J.J. Sowa, Warszawa 2020.
- Listy Marii Kazimiery z archiwum Sobieskich w Oławie, t. 2: Listy do synów z lat 1697-1704, red. A. Czarniecka, R. Zaborowski, Warszawa 2021.
- Valesio F., Diario di Roma, a cura di G. Scano, G. Gaglia, t. I-II, Roma 1972.
Literatura
- Andretta S., Cerimoniale e diplomazia pontifica nell XVII secolo, w: Cérémonial et rituel à Rome (XVIe-XIXe siècle), Rome 1997, ed. M.A. Visceglia, C. Brice, s. 201-222.
- Armando D., Aristocrazia e vita culturale a Roma alla fine dell Settecento: il caso degli Odescalchi, [w:] Alfieri a Roma. Atti di convegno nazionale, Roma 27-29 novembre 2003, a cura di B. Alfonzetti, N. Belluci, Roma 2006, s. 71-105.
- Bandmann G., Baldachin, Ciborium, w: Lexikon der Christlichen Ikonographie, Herausgegeben, von E. Kirschbaum i in., Freiburg im Breisgau 1970, t. 1, szp. 239240.
- Barberi F., Gli avvisi a stampa nella Roma del Cinquecento, „Strenna dei Romanisti”, 1995, vol. 15, s. 277-281.
- Bellini P., Sede Apostolica e realtà politiche fra l’Evo Medio e l’Epoca Moderna, Torino 2015.
- Bertone Pannini A., Bulgarelli S., Mazzola L., Il giornalismo romano delle origini (sec. XVI-XVII), Roma 1979.
- Boccolini A., Viaggio Politico, viaggio materiale. Monsignor Galeazzo Marescotti nunzio a Varsavia, Viterbo 2015.
- Boiteux M., Le lieux de la fêtes à Roma au XVIIe siècle, w: Les lieux du spectacle dans l’Europe du XVIIe siècle, Tübingen 2006, s. 219-240.
- Boratyński L., Don Livio Odescalchi kadydatem do korony polskiej, „Przegląd Polski”, 1908, t. 42, s. 484-497.
- Bösch F., Media a przemiany historyczne. Od druku do Internetu, tłum. I. Drozdowska-Broering, Warszawa 2021.
- Bullgari T., Gli avvisi a stampa in Roma nel Cinquecento, Roma 1967.
- Burke P., Early Modern Venice as a Center of Information and Communication, w: Venice Reconsidered. The History and Civilization of an Italian City-State (1297-1797), eds. J. Martin, D. Romano, Baltimore 2000, s. 389-419.
- Burke P., Rome as Center of the Information and Communication for the Catholic World 1550-1650, w: From Rome to Eternity: Catholicism and the Arts in Italy, ca. 1550-1650, ed. P.M. Jones, T. Worcester, Boston 2002, s. 253-269.
- Calcaterra F., Corti e cortegiani nella Roma barocca, Roma 2005.
- Caprio F. de, L’accoglienza di Maria Kazimiera Sobieska a Roma e il precedente di Cristina di Svezia, „Eatsern European History Review”, 2020, vol. 3, s. 127-153.
- Caprio F. de, La corte di Maria Casimira fa turista, w: Viaggio e paesaggio, a cura di N. Boccara, G. Platania, Viterbo 2005, s. 195-212.
- Caprio F. de, Maria Casimira Sobieska e una guida antiquaria di Roma, „Studi Romani”, 2013, t. 49, s. 244-269.
- Carandini S., Roma ‘Gran Teatro del Mondo’. Festa e società nel XVII secolo, w: Il Seicento. Documenti e interpretazioni, Roma 1976, s. 5-39.
- Chirico T., L’inedita serenata alla regina Maria Casimira di Polonia: Pietro Ottoboni committente di cantate e serenate (1689-1709), w: La serenata tra Seicento e Settecento. Musica, poesia, scenotecnica. Atti del Convegno Internazionale di studi, Reggio Calabria, 16-17 maggio 2003, a cura di N. Maccavino, vol. 2, Laruffa 2007, s. 397-449.
- Crifò F., L’editoria popolare nella Roma del XVI secolo. Storia e lingua degli avvisi a stampa di Bernardino Beccari alla Minerva, w: Mehrsprachigkeit und Ökonomie, hrsg. T. Ambrosch-Baroua, A. Kropp, J. Müller-Lancé, München 2017, s. 151-160.
- Czarniecka A., Zabiegi Marii Kazimiery o tron dla królewicza Jakuba w czasie Wielkiej Wojny Północnej w świetle korespondencji z Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi w Mińsku (1701-1704), „Studia Wilanowskie”, 2020, t. 27, s. 61-89.
- Doni Garfagnini M., Marcuri e stampa nel Seicento europeo, w: Strumenti e strategie della comunicazione scritta in Europa fra Medioevo ed Età Moderna, a cura di M. Doni Garfagnini, Firenze 2017, s. 123-159.
- Dooley B., International News Flows in the Seventeenth Century: Problems and Prospects, w: News Networks in Early Modern Europe, eds. J. Raymond, N. Moxham, Leiden 2022, s. 158-178.
- Droste H., How Public was the News in Early Modern Times?, w: Handwritten Newspapers. an Alternative Medium during the Early Modern Times amd Modern Period, ed. H. Droste, K. Salmi-Niklander, Helsinki 2019, s. 29-45.
- Etitinghausen H., International Relations: Spanish, Italian, French, English and German Printed Single Event Newsletters Prior to Renaudot’s Gazette, w: Cultural Exchange in Early Modern Europe, eds. F. Bethencourt, F. Egmond, vol. III, Cambridge 2007, s. 261-280.
- Fokciński H., „Avvisi” come fonte di notizie sul contributo dei Polacchci nell liberazione di Vienna nel diario di Carlo Cartari „EstEuropeo”, 1986, t. 2, s. 197-205
- Gialdroni T., Spigolature romane: la musica a Roma attraverso avvisi e dispacci del Fondo Albani dell'Archivio di Stato di Pesaro (1711), „Analecta musicologica”, 2005, t. 36, s. 371-401.
- Gierowski J.A., Kandydatura Sobieskich do tronu polskiego w czasie wielkiej wojny północnej, „Śląski Kwartalnik Historyczny. Sobótka”, 1980, R. 35, z. 2, s. 369-382.
- Griffin T., The Avvisi di Roma in Munich as a source of Music History, https://www.academia.edu/10443331/The_Avvisi_di_Roma_in_Munich_as_a_source_for_Music_History [dostęp: 27.02.2022].
- Haffemayer, S. L’information dans la France du XVIIe siècle. La Gazette de Renaudot de 1647 à 1663, Paris 2002.
- Hibbert Ch., Rome. The Biography of a City, London 1985.
- Hillgärtner J., Newspapers and Authorities in Seventeenth-Century Germany, w: Print and Power in Early Modern Europe (1500–1800), eds. N. Lamal, J. Cumby, H.J. Helmers, Leiden 2021, s. 134-147.
- Holmes W.C., La Statira by Pitero Ottoboni and Alessandro Scarlatti: Te Textual Sources with the Documnetary Postscript, New York 1983.
- Hunt J.M., The Ceremonial Possession of a City: Ambassadors and their Carriages in Early Modern Rome, „Royal Studies Journal”, 2016, t. 3, nr 2, s. 69-88.
- I Sobieski a Roma. La famiglia reale polacca nella Città Eterna, red. J.A. Chrościcki, Z. Flisowska, P. Migasiewicz, Varsavia 2018.
- Infelise M., From Merchants’ Letters to Handwritten Political Avvisi: Notes on the Origins of Public Information, w: Cultural Exchange in Early Modern Europe, eds. F. Bethencourt, F. Egmond, vol. III, Cambridge 2007, s. 33-52.
- Infelise M., Le guerra, le nuove, i curiosi. I giornali militari negli anni della lega contra il Turco (1683-1690), w: I Farnese. Corti, guerra e nobilità in Antico Regime, ed. A. Bilotto, P. del Negro, C. Mozzarelli, Roma 1977, s. 321-348.
- Infelise M., News Networks Between Italy and Europe, w: The Dissemination of News and the Emergence of Contemporaneity in Early Modern Europe, ed. B. Dooley, Farnham 2010, s. 51-67.
- Infelise M., Prima dei giornali. Alle orgini della publica, Bari 2002.
- Infelise M., Roman Avvisi: Information and Politics in the Seventeenth Century, w: Court and Politics in Papal Rome, 1492-1700, ed. G. Signorotto, M.A. Visceglia, Cambridge 2002, s. 212-228.
- Keenan Ch.R., English News in Papal Rome: Cross-Confessional Information Exchange in Reformation Europe, „Journal of Early Modern History”, 2019, vol. 23, s. 350-366.
- Kieven E., Schlimme H., Der Palazzo Zuccari: Bau, Geschichte, Funktionen, w: 100. Jahre Biblioteca Hertziana, vol. 2, Der Palazzo Zuccari und die Institutsgebäude 1590-2013, a cura di E. Kieven, München 2013, s. 72-137.
- Kieven E., La regina Maria Casimira Sobieska e il Palazzo Zuccari, w: I Sobieski a Roma. La famiglia reale
- Kodzik J., Ceremoniał a precedencja. Miejsce Rzeczpospolitej wśród mocarstw europejskich według „Europäisches Hof-Ceremoniel” autorstwa Gottfrieda Stieve, w: Ab Occidente referunt...Zachód doby nowożytnej w badaniach historyków polskich, red. M. Markiewicz, K. Kuras, R. Niedziela, Kraków 2018, s. 73-87.
- Kodzik J., Ceremoniał polskiego dworu królewskiego w XVII wieku z perspektywy niemieckich uczonych, Warszawa 2015.
- Komaszyński M., Die Beziehungen zwischen den Höfen der Wittelsbacher und dem von Sobieski in der zweiten Hälfte des XVII. Jahrhunderts. „Zeitschrift für bayerische Landesgeschichte“,1983, Bd. 46, H. 2, s. 313-327.
- Komaszyński M., Die politische Rolle der bayerischen Kurfürstin Theresia Kunigunde, „Zeitschrift für bayerische Landesgeschichte“,1982, Bd. 45, H. 3, s. 555-573.
- Komaszyński M., Il viaggio trionfale di una regina di Polonia in Italia, w: Viaggiatori polacchi in Italia, red. E. Kanceff, R. Lewanski, Genève 1988, s. 153-163.
- Komaszyński M., Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska królowa Polski (1641-1716), Kraków 1983.
- Komaszyński M., Teresa Kunegunda Sobieska, Warszawa 1982.
- Kopiec J., Dyplomacja papieska wobec sporu o tron polski w latach 1704-1709, „Nasza Przeszłość”, 1997, t. 88, s. 203-225.
- Kopiec J., J. Kopiec, Geopolityczna wizja Europy papieża Klemensa XI (1700–1721), w: Sztuka roztropności. Dyplomacja Stolicy Apostolskiej wobec Rzeczypospolitej, Europy i świata w epoce nowożytnej i XX wieku, red. K. Ożóg, R. Skowron, Kraków 2020, s. 163-175
- Kopiec J., Między Altransztadem a Połtawą. Stolica Apostolska wobec obsady tronu polskiego w latach 1706-1709, Opole 1997.
- Kowalczyk M.E., Zainteresowanie osobą papieża w polskim piśmiennictwie podróżniczym XVIII wieku, w: Między Lwowem a Wrocławiem. Księga jubileuszowa Profesora Krystyna Matwijowskiego , red. B. Rok, J. Maroń, Toruń 2006, s. 449-462.
- Kucharski A., Gazetowy serwis informacyjny Elżbiety i Adama Sieniawskich: treści i twórcy, [w:] Działalność Elżbiety Sieniawskiej: polityka, gospodarka, kultura, red. B. Popiołek, Warszawa 2020, s. 257-278;
- Kucharski A., Życie prywatne magnaterii polskiej w przekazach gazet rękopiśmiennych z epoki stanisławowskiej (1764-1795): typologia doniesień prasowych, [w:] Honestas et turpitudo: magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, red. E. Dubas-Urwanowicz, M. Kupczewska, K. Łopatecki, J. Urwanowicz, Białystok 2019, s. 665-684.
- La Festa a Roma. Dal Rinasicimento al 1870, a cura di M. Fagiolo, t. I, Roma 1997.
- Lankau J., Prasa staropolska na tle rozwoju prasy w Europie 1513-1729, Kraków 1960.
- Laving I., The Baldacchino. Borromini vs Bernini: Did Borromini forget himself, [w:] Visible spirit. The art of Gianlorenzo Bernini, vol. II, London 2009, s. 1336-1385.
- Libiszowska Z., Ród Sobieskich w Europie, „Śląski Kwartalnik Historyczny. Sobótka”, 1980, R. 35, z. 2, s. 356-357.
- Loret M., Życie polskie w Rzymie w XVIII wieku, Roma 1930.
- Łojek J., Początki prasy periodycznej w Polsce, [w:] Prasa polska w latach 1661-1864, red. J. Łojek, Warszawa 1976.
- Markuszewska A., Festa i muzyka na dworze Marii Kazimiery Sobieskiej w Rzymie (1699-1714), Warszawa 2012.
- Markuszewska A., Muzyka ku chwale Jana III na rzymskim dworze Marii Kazimiery Sobieskiej, w: Primus inter pares. Pierwszy pośród równych czyli opowieść o królu Janie III Sobieskim, red. D. Walawender-Musz, Warszawa 2013, s. 187-191.
- Markuszewska A., Rzym i teatr operowy królowej Marii Kazimiery Sobieskiej (1699–1714), „Barok. Historia–Literatura–Sztuka”, 2003, t. 10(20), nr 2, s. 121-140.
- Markuszewska A., Z repertuaru prywatnego teatru królowej Marysieńki w rzymskim Palazzo Zuccari: dramma per musica „Tolomeo et Alessandro” Domenica Scarlattiego (1685–1757), „Muzyka” 2005, nr 3, s. 29-55.
- Martyn G., Divine Legitimation of Judical Power and Its Iconographical impact in Western Culture, „Humanities and Rights Global Network Journal”, 2019, vol. 1, nr 1, s. 230-271.
- Maliszewski K., Agencja informacyjna Jana Jakuba Rubinkowskiego. Ze studiów nad dziejami komunikacji społecznej w XVIII wieku, “Zapiski Historyczne”, 1983, t. 48, s. 49-69
- Maliszewski K., Obraz świata i Rzeczypospolitej w polskich gazetach rękopiśmiennych z okresu późnego baroku. Studium z dziejów kształtowania się i rozpowszechniania sarmackich stereotypów wiedzy i informacji o „Theatrum mundi”, Toruń 1990.
- Maliszewski K., Komunikacja społeczna w kulturze staropolskiej. Studia z dziejów kształtowania się form i treści społecznego przekazu w Rzeczypospolitej szlacheckiej, Toruń 2001.
- Migasiewicz P., La regina di Polonia, signora di vita essemplare «der romaufenthalt der Königinwitwe Marie Casimire Sobieska (1699–1714) und seine künstlerischen Folgen, w: Frauen und Päpste. Zur zur Konstruktion von Weiblichkeit in Kunst und urbanistik des römischen seicento, hrsg. E. Leuschner, I. Wenderholm, Hamburg 2017, s. 221-239.
- Nussdorfer L., Print and Pageantry in Baroque Rome, „The Sixteenth Century Journal”, 1998, vol. 29, nr 2, s. 439-464.
- Osiecka-Samsonowicz H., Polskie uroczystości w barokowym Rzymie 1587-1696, Warszawa 2012.
- Pellegrini M., Corte di Roma e aristocrazie italiane in età moderna. Per una lettura storico-sociale detta curia romana, „Rivista di storia e letteratura religiosa”, 1994, t. 30, nr 3, s. 543-602.
- Petitjean J., The Papal Network: How the Roman Curia Was Informed about South-Eastern Europe, the Ottoman Empire and the Mediterranean (1645–1669), [w:] News Networks in Early Modern Europe, eds. J. Raymond, N. Moxham, Leiden 2022, s. 178-193.
- Petrucci A., Marescotti Galeazzo, [w:] Dizionario biografico degli italiani, 2008, vol. 70.
- Pietrzak J., L’ingresso di Maria Casimira d’Arquien Sobieska a Roma nel 1699 e la sua cornice cerimoniale, w: I Sobieski a Roma. La famiglia reale polacca nella Città Eterna, red. J.A. Chrościcki, Z. Flisowska, P. Migasiewicz, Varsavia 2018, s. 70-88.
- Pirożyński J., Z dziejów obiegu informacji w Europie XVI wieku. Nowiny z Polski w kolekcji Jana Jakuba Wicka w Zurychu z lat 1560-1578, Kraków 1995.
- Pizzo M., Italia e Europa nelle carte Odescalchi: una ipotesi di percorso, w: L’Europa di Giovanni Sobieski. Cultura, Politica, Mercatura e Società, a cura di G. Platania, Viterbo 2005, s. 37-55.
- Platania G., Corrispondenza di Maria Kazimiera Sobieska regina di Polonia, con Carlo Barberini prottetore del regno (1681-1699) e ile soggiorno romano di una famiglia polacca in esilio, Viterbo 2016.
- Platania G., Gli ultimi Sobieski e Roma. Fasti e miserie di una famiglia reale polacca tra Sei e Settecento (1699-1715), Roma 1989.
- Platania G., Il Baltico attraverso gli inediti Avvisi Marescotti di Polonia conservati in Vaticano (1700-1704), Roma 1992.
- Platania G., Il viaggio politico di Maria Casimira Sobieska, w: Donne in viaggio, a cura di M.L. Silvestre, A. Valerio, Bari 1999, s. 130-142.
- Platania G., L’inedita corrispondenza di Jan III Sobieski e Carlo Barberini, cardinale protettore di regno, „Studia Wilanowskie”, 2015, t. 22, s. 99-119.
- Platania G., La candidatura di Livio Odescalchi al. trono di Polonia e „l’acquisito” del Ducato di Sirmio, w: Scritti minori. Saggi di storia sobiesciana, Viterbo 2022, s. 285-323.
- Platania G., Le donne di Casa Sobieski nella Roma del Sei-Settecento, w: Donne al potere, donne di potere, Viterbo 2009, s. 147-218.
- Platania G., Maria Casimira Sobieska a Roma. Alcuni episodi dell soggiorno romano di una regina di Polonia, w: Effeto Roma. Il viaggio, a cura di V. de Caprio, Roma 1997, s. 8-48.
- Platania G., Polonia e curia romana. Corrispondenza tra Giovanni III Sobieski, re di Polonia con Carlo Barberini protettore del regno (1681-1696), Viterbo 2011.
- Platania G., Una pagina inedita del soggiorno romano di Maria Casimira Sobieska, “Studia Italo-Polonica. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, 1987, z. 3, s. 81-113.
- Platania G., Viaggiatrici e cerimoniale pontificio. Regine in viaggio negli Stati del Papa, w: Immagini di donne in viaggio per l'Italia, a cura di F. De Caprio, Viterbo 2011, s. 49-97.
- Platania G., Viaggio a Roma sede d’esilio. Sovrane alla conquista di Roma, (secoli XVII-XVIII), Roma 2002.
- Platania G., Viaggio ed esilio delle donne di casa Sobieski nella Roma del Sei-Settecento, „Studia Italo-Polonica”, 2000, t. 6, s. 103-132.
- Platania G., Viaggio in Italia di una dama polacca: Maria Casimira Sobieska, w: Viaggiatori polacchi in Italia, red. E. Kanceff, R. Lewanski, Genève 1988, s. 165-181.
- Popiołek B., Między prawdą a plotką. Prasa rękopiśmienna epoki saskiej jako źródło do historii mentalności, w: Sic erat in fatis. Studia i szkice historyczne dedykowane Profesorowi Bogdanowi Rokowi, red. E. Kościk, R. Żerlik, F. Wolański, t. 2, Toruń 2012, s. 295-309.
- Popiołek B., Teatr wojenny w gazetach czasów saskich, „Rocznik Historii Prasy Polskiej”, 2014, t. 17, z. 3, s. 6-20.
- Popiołek B., Tematyka węgierska w polskich gazetach rękopiśmiennych z przełomu XVII i XVIII wieku, „Annales Academiae Pedagogicae Cracoviensis”. Studia Historica, 2001, z. 1, s. 19-32.
- Popiołek B., Z kraju i ze świata. Krakowskie nowiny rękopiśmienne z 1729 r. jako źródło do historii mentalności społeczeństwa w czasach saskich, „Rocznik Historii Prasy Polskiej”, 2012, t. 15, z. 1, s. 23-39.
- Power and Religion Baroqie Rome. Barberini Cultural Policies, by P. Rietbergen, Leiden-Boston 2006.
- Prodi P., La sovrano pontifice, Bologna 1982.
- Prodi P., Lo sviluppo dell’assolutismo nello Stato Pontifico, Bologna 1968.
- Rawson R.R., Suffering and Supplication as Emblems of Power in Music Relating to the 1683 Ottoman Siege of Vienna, w: Music and Power in the Baroque Era, ed. R. Rusch, Turnhout 2018, s. 221-236.
- Roszkowska W., Maria Casimira Sobieska a Roma, w: Polonia e Italia. Rapporti, storici, scientifici e culturali, Roma 1977, s. 43-46.
- Roszkowska W., Polskie dzieje Palazzo Zuccari i Villa Torres-Malta w Rzymie, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki: teoria i historia”, 1964, t. 9, nr 2, s. 139-153.
- Sartori O., Notizie di interesse musicale in un antico periodico a stampa: il „Foglio di Foligno”, „Esercizi, Musica e Spettacolo”, 1997-1998, t. VII-VIII, s. 87-119.
- Scano G., Visite, incontri e cortesi tra una pontefice e una regina, „Strenna dei Romanisti”, 1964, t. 25, s. 451-455.
- Schatz K., Prymat papieski od początków do współczesności, tłum. E. Marszał, J. Zakrzewski, Kraków 2004.
- Serafini I., La Memoria di Maria Casimira Sobieski nei Musei Capitolini. Una storia lunga due secoli, „Atti dell’Accademia Polacca”, 2020, vol. 8, s. 117-189.
- Sileoni M.L., Lettere italiane e latine di Jan III Sobieski a Carlo Barberini, cardinale protettore del regno, w: La cultura latina, italiana, francese nell’Europa centro-orientale, a cura di G. Platania, Viterbo 2004, s. 299-317
- Skrzypietz A., Jakub Sobieski, Poznań 2015.
- Skrzypietz A., Królewicz Jakub Sobieski i jego kontakty z dworami europejskimi do wybuchu wielkiej wojny północnej, „Wieki Stare Nowe”, 2012, t. 4 s. 20-43.
- Skrzypietz A., Królewscy synowie – Jakub, Aleksander i Konstanty Sobiescy, Katowice 2011.
- Skrzypietz A., Propagandowe wykorzystanie wiktorii wiedeńskiej w polityce dynastycznej Sobieskich, w: Między Barokiem a Oświeceniem: wielkie bitwy, red. S. Achremczyk, Olsztyn 2010, s. 189-209.
- Sofri G., Albani Annibale, [w:] Dizionario Biografico degli Italiani, 1960, vol. 1.
- Spangnoletti A., Principi romani e Spagnia nell’età barocca, Milano 1996.
- Staffieri G., Colligate Fragmente. La vita musicale romana negli Avvisi Marescotti (1683-1707), Roma 1990.
- Staszewski J., Stosunki Augusta II z Kurią Rzymską w latach 1704–1706 (Misja rzymska), Toruń 1965.
- Śladowska M., Polityka Augusta II wobec Kościoła katolickiego w Polsce oraz relacje z Kurią Rzymską w świetle korespondencji króla z kardynałem Annibalem Albanim w latach 1716–1723, „Kronika Zamkowa” 2009, t. 1-2 (57-58), s. 109-142.
- Tozzi S., Feste barocche per inciso: immagini della festa a Roma nelle stampe del Seicento, Roma 2015.
- Tusor P., Gli agenti dei prelati ungheresi a Roma nel Seicento, „Quellen und Forschungen aus Italianischen archiven und Bibliotheken”, 2012, vol. 92, s. 359-380.
- Verneret H., Marie de La Grange d'Arquien (1641-1716). Une nivernaise règne sur Varsovie et Rome, Paris 1997.
- Vincenti G., The Exiled Queen Maria Casimira Sobieska in Rome, w: Gender, Culture and Politics. Advances in Gender and Cultural Research in Business and Economics, publ. P. Paolini, R. Lombardi, Rome, 2018, s. 3-11.
- Visceglia M.A., Factions in the Sacred College in the sixteenth and seventeenth centuries, [w:] Pope and politics..., s. 99-132.
- Visceglia M.A., The International Policy of Papacy, w: Papato e politica internazionale nella prima età moderna, a cura di M.A. Visceglia, Roma 2013, s. 17-62.
- Vivien R., Les lits de Louis XIII à Versailles. Entre sobriété et majesté: manifeste d’un dessein royal, „In Situ. Revue des patrimoines”, 2019, vol. 40, s. [1-23].
- Wolert W., Szkice z dziejów prasy światowej, tłum. S. Dziki, Kraków 2005.
- Zannini M., Ludovico G., Stampatori e librai a Roma nella seconda metà del Cinquecento. Documenti inediti, Roma 1980.
- Zawadzki K., Początki prasy polskiej. Gazety ulotne i seryjne XVI–XVIII wieku, Warszawa 2002.
- Ziober A., Rzym i Stolica Apostolska w świetle diariusza podróży do Włoch z opatem tynieckim Jerzym Lubomirskim, w: Staropolski ogląd świata. Nulla dies sine linea. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Rokowi w 70. rocznicę urodzin, red. E. Kościk, F. Wolański, R. Żerelik, Toruń 2017, s. 65-75.
- Żuchowski T.J., Pałac papieski na Watykanie od końca V do początku XVI wieku, Poznań 1999.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Jaroslaw Pietrzak
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 344
Number of citations: 0