The anatomical-surgical and engraving instruments of the Danzig physician Christoph Gottwald
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2020.044Schlagworte
Christoph(orus) Gottwald (1636–1700), Musaeum Gottwaldianum, natural history collections – Royal Prussia, natural history – the Polish-Lithuanian Commonwealth, history of medicine – Danzig (Gdańsk) – 17th century, history of anatomyAbstract
Christoph Gottwald (1636–1700) was one of the most important Danzig doctors and collectors to live in the 17th century. Gottwald was a graduate of Leiden University
and a student of Frans de la Boë, known as Sylvius, becoming a doctor of medicine and philosophy as well as being an engraver. His legacy has been preserved among others
in seven works of chalcography, which together with an array of surgical-anatomical instruments present also pigments, microscopes as well as a vivisection table that constituted
a part of his scientific workshop. This constitutes a unique piece of evidence depicting the research of a naturalist living in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the second half
of the 17th century.
The paper was originally published as Instrumenty chirurgiczno-anatomiczne i rytownicze gdańskiego lekarza Christopha Gottwalda (1636–1700), “Klio” 2018, vol. 46,
issue 3, pp. 157–183, DOI: 10.12775/KLIO.2018.037.
Literaturhinweise
Album studiosorum Academiae lugduno batavae MDLXXV–MDCCCLXXV; accedunt nomina curatorum et professorum per eadem secula, ed. W. N. Du Rieu, Hagae 1875
E. D. Baumann, Francois Dele Boe Sylvius, Leiden 1949;
J. Banister, Anatolomical Tables, Uni. of Glasgow, MS Hunter 364 (V.1.1), http://special.lib.gla.ac.uk/manuscripts/search/results_ca.cfm?ID=35232 (dostęp: 01.03.2018);
R. Bergau, Die Danziger Kupferstecher Samuel und Johann Donnet, „Archiv für die zeichnenden Künste mit besonderer Beziehung auf Kupferstecher- und Holzschneidekunst und ihre Geschichte” 1867, Bd. 13,
Cl. Dn. Caroli Drelincurtii, Experimenta anatomica, ex vivorum sectionibus petita. Edita per Ernestum Gottfried Heyseum, Dantiscanum, Leiden 1681.
Christus Im Leben und Sterben, Als der entseelte Cörper Des […] Hn. Christophori Gottwaldts M.D. und Hochverordneten Practici, auch Physici Ordinarii bey dieser Stadt, Bey Volckreicher Begleitung Anno M.DCC d. 12 Januarii In seine Ruhe-Cammer beygesetzet worden […] In der Ober- Pfarr- Kirchen zu St. Marien fürgestellet von Constantino Schützen […], Gedani 1700.
P. de Clercq, At the Sign of the Oriental Lamp. The Musschenbroek Workshop in Leiden, 1660–1750, Erasmus 1997;
P. de Clercq, Exporting Scientific Instruments around 1700 – 1. Introduction, „Tractrix” 1991, Vol. 3,
P. de Clercq, The Instruments of Science: The Market and the Makers, w: The History of Science in the Netherlands: Survey, Themes and Reference, eds. K. Van Berkel, A. Van Helden, L. C. Palm, Leiden 1999,
H. Cook, Matters of Exchange: Commerce, Medicine, and Science in the Dutch Golden Age, New Haven–London 2007
C. A. Crommelin, Leidsche leden van het geslacht Musschenbroek, „Jaarboekje voor geschiedenis en oudheidkunde van Leiden en omstreken” 1939
A. Cuningham, The Anatomist Anatomis’d: An Experimental Discipline in Enlightenment Europe, Burlington 2010.
Francisci De Le Boe, Sylvii, Medicinae Practicae in Academia Lugduno-Batava Professoris. Disputationum Medicarum Decas. Primarias corporis humani functiones naturales. nec non febrium naturam, ex anatomicis. practicis & chimicis experimentis deductas. complectens: Omnibus ad Leidense exemplar fideliter conformatis, Lipsiae 1674
Die chirurgischen Instrumente der Araber bei Abulkasim, w: E. Gurlt, Geschichte der Chirurgie und ihrer Ausübung, Bd. 1, Berlin
Disputatio de Melancholia Hypochondriaca (Lugduni Batavorum 1662).
Ch. H. Erndtel, Dziennik podróży uczonej do Anglii i Holandii, przeł. i oprac. K. Pękacka-Falkowska, H. Bogusz, Warszawa 2018,
Ch. Gottwald, Physikalisch-ökonomische Bemerkungen über den Bieber, Nürnberg 1782
K. Grooss, Cornelis Solingen: A Seventeenth-century Surgeon and His Instruments, Leiden 1990;
Ch. L. Heesakkers, The Amsterdam Professors and Other Friends of Johannes Blasius. The album amicorum of Johannes Blasius, Amsterdam, University Library, Ms. V J 50, „Lias: Sources and Documents Relating to the Early Modern History of Ideas” 1982, Vol.
[E. G. Heyse] Castor mas Gedani dissectus a. 1684 mense Aprili ab E.G.H. oraz Castoris foemellae dissectio instituta ab eodem, „Acta Eruditorum” 1684, vol. 3
T. Huisman, The Finger of God: Anatomical Practice in 17th-century Leiden, Leiden 2009; D. de Moulin, A history of Surgery: With Emphasis on the Netherlands, London 1988,
K. Jackowska, Nidenthal Samuel, w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, t. 6: N–Pc, Warszawa 1998
J. Jakubowski, „Musaeum Gottwaldianum” ze zbiorów Biblioteki Politechniki Gdańskiej i wydawnicze losy dzieła Christophorusa Gottwalda (1636–1700) w XVIII w., „Porta Aurea. Rocznik Zakładu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego” 2015, t. 14.
Johann Philipp Brayne nachgelassenen berühmten Naturalien Cabinets welches in Danzig in der Langgasse für baares Danziger Geld den 1765 etc., Danzig 1765.
E. Jorink, Modus politicus vivendi: Nicolaus Steno and the Dutch (Swammerdam, Spinoza and Other Friends), 1660–1664, w: Steno and the Philosophers Series, eds. M. Laerke, R. Andrault, „Brill’s Studies in Intellectual History”, Vol. 276, Leiden 2018
G. Kohfeldt, Eine akademische Ferienreise von Rostock bis Königsberg im Jahre 1694, „Baltische Studien” 1905, Bd. 9, s. 24.
J. A. Kulm, Anatomische Tabellen daraus des gantzen menschlichen Körpers und aller dazugehörigen Theile Beschaffenheit und Nutzen deutlich zu ersehen…: Nebst dazu gehörigen Kupffern gestellet hat, Danzig 1764 (frontyspis).
G. A. Lindeboom, Dog and Frog: Physiological Experiments at Leiden During the Seventeenth Century, w: Leiden University in the Seventeenth Century: An Exchange of Learning, eds. T. H. Lunsing Scheeurler, G. H. M. Posthumus Meyes, Leiden 1975
J. H. Lochner, M. F. Lochner, Rariora musei Besleriani quae olim Basilius et Michael Rupertus Besleri collegerunt: aeneisque tabulis ad vivum incisa evulgarunt [Nuremberg: s.n.], Anno O.R. 1716;
M. D. Meli, Early Modern Experimentation on Live Animals, „Journal of the History of Biology” 2013, Vol. 46,
Nicolaus Steno: Biography and Original Papers of a 17th Century Scientist , eds. and transl. T. Kardel, P. Maquet, Springer Science & Business Media, Leiden–New York–Heidelberg 2012
Musaeum Gottwaldianum, http://pbc.gda.pl/dlibra/docmetadata?id=2467&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI= (dostęp: 01.03.2018).
Musaeum Gottwaldianum, sive catalogus rerum rariorum, tam naturalium, quam artificialium, longa annorum serie. Cur aque et sumtibus haud exiguis collectarum, à viris d.v. excellentissimis experientissimisque, D. Christophoro Gottwaldio, Med. D. & Phisico Gedanensi, Patre & D. Joh. Christoph Gottwaldio, Med. D. filio, quas publica auctione in aedibus gottwaldianis Anno 1714. d. […] Divendet Georgius Mattern. Typis Joh. Zachariae Stolli [Gedani 1714].
D. D. Nowgorodowa, Katalogi mineralnogo kabineta Kunstkamery XVIII w.: kulturnaja istorija kollekcii (Moskwa 2017), http://www2.rsuh.ru/binary/object_19.1514194128.96851.pdf [permalink]
D. D. Nowgorodowa, Ot muzeya Gottval’da k mineral’nomu katalogu kunstkamery, w: Materialy semnadtsatykh chteniy pamyati I. M. Tronskogo. Indoyevropeyskoye yazykoznaniye i klassicheskaya filologiya – XVII, Sankt Petersburg 2013
Olai Borrichii Itinerarium, 1660–1665: The Journal of the Danish Polyhistor Ole Borch, Copenhagen 1984, Vol. 1
J. Olszewska-Świetlik, Gdański warsztat malarski schyłku XVII i w XVIII wieku na przykładach wybranych portretów przedstawiających protestanckich duchownych, Toruń 2010.
J. Olszewska-Świetlik et al., Wybrane materiały w gdańskich warsztatach od XV do XVIII wieku w świetle badań metodą spektroskopii Ramana (RS), Toruń 2014;
M. Pawlak, Studia uniwersyteckie młodzieży z Prus Królewskich w XVI–XVIII w., Toruń 1988,
K. Pękacka-Falkowska, Wokół kolekcji przyrodniczych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Cz. I: Christoph i Johann Christoph Gottwaldowie oraz ich gdańskie muzeum, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2018, t. 63, nr 2
K. Pękacka-Falkowska, Wokół sprzedaży gdańskiego muzeum doktorów Gottwaldów: Johann Philipp Breyne i jego korespondenci, „Zapiski Historyczne” 2017, t. 82 (3), s. 33–50, DOI: 10.15762/ZH.2017.34;
Reclams Handbuch der künstlerischen Techniken, Bd. 1, Stuttgart 1998
M. Rooseboom, Bijdrage tot de Geschiedenis der Instrumentmakerskunst in de Noordelijke Nederlanden, Leiden 1950, http://www.dwc.knaw.nl/wp-content/bestanden/1950-Rooseboom-Instrumentmakerskunst.pdf (dostęp: 01.03.2018).
L. Schacht, Oratio funebris in obitum Franc. de le Boe Sylvii, Leiden 1673
J. Schmid, Instrumenta Chirurgica, Das ist: Kurtze und gründliche Beschreibung / aller und jeder Chirurgischen Instrumenten / so in diesem Tractat begriffen: sampt deroselben ins Kupffer gebrachte eygentliche Abbildung, Augsburg 1693.
B. Siek, A. Szarszewski, Vitae medicorum Gedanensium Ludwiga von Hammena i Valentina Schlieffa, Gdańsk 2015,
S. Siemer, Geselligkeit und Methode. Naturgeschichtliches Sammeln im 18. Jahrhundert, Meinz 2004
C. Solingen, Manuale Operatien der Chirurgie, Beneffens het Ampt en Pligt der Nroedvrouwen, Midsgaders‘ Besondere Aenmerkungen De Vrouwen en Kinderen betreffend, Amsterdam 1684;
G. Wiesenfeldt, The Order of Knowledge, of Instruments, and of Leiden University, ca. 1700, w: Instruments in Art and Science: On the Architectonics of Cultural Boundaries in the 17th Century, eds. H. Schwarte, J. Lazardzig, Berlin 2008,
Andreae Vesalii Bruxellensis, scholae medicorum Patavinae professoris, de Humani corporis fabrica Libri septem [ex officina Ioannis Oporini], Basileae [Anno salutis reparatae 1543];
http://dx.doi.org/10.3931/e-rara-20094 (dostęp: 01.03.2018).
Andreae Vesalii Bruxellensis, http://www3.biusante.parisdescartes.fr/vesale/index.las?e=2&p1=00004&a1=i&p2=00004&a2=f&v1=00302_1543x00&v2=00302_1543x00&c1=2&c2=2 (dostęp: 01.03.2018).
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Copyright (c) 2020 Klio. CPDPiP
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
Stats
Number of views and downloads: 989
Number of citations: 0
