Kwestia śląskiej autonomii w polskiej i niemieckiej satyrze graficznej okresu plebiscytu na Górnym Śląsku
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2025.015Słowa kluczowe
satyra, plebiscyt, Górny ŚląskAbstrakt
Kiedy po zakończonej I wojnie światowej podczas obrad konferencji paryskiej zdecydowano o zorganizowaniu na Górnym Śląsku plebiscytu, mającego rozstrzygnąć o państwowej przynależności tego terytorium, między Niemcami i Polakami rozgorzała bezpardonowa propagandowa walka. Jednymi z kluczowych argumentów w tej konfrontacji stały się złożone przez władze obu krajów obietnice przyznania plebiscytowemu obszarowi autonomii. Kwestia ta szybko stała się priorytetem dla osób odpowiedzialnych za wydźwięk masowo publikowanej graficznej satyry rysunkowej. Jej autorzy w poruszający lub humorystyczny sposób przedstawiali wady i zalety zapowiadanej samorządności.
Bibliografia
Archiwalia.
Bundesarchiv Berlin Lichterfelde, online, Eingabe oberschlesicher Zentrumsabgeordneter an die Reichsregierung, Weimar, 19. August 1919.
Bundesarchiv Berlin Lichterfelde, online, Niederschrift über die Besprechnung der Preussischen Staatsregierung mit den Abgeordneten der Nationalversammlung und der Pr. Landesversammlung aus OS zu Weimar am 9. Juli 1919 nachmittags 3 Uhr, k. 12.
Akty normatywne
Gesetz, betreffend die Errichtung einer Provinz Oberschlesien vom 14. Oktober 1919.
Traktat pokoju między mocarstwami sprzymierzonemi i skojarzonemi i Niemcami, podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 roku, Dz.U. z 1920 r. nr 35 poz. 200.
Ustawa Konstytucyjna z dnia 15 lipca 1920 r. zawierająca statut organiczny Województwa Śląskiego, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej nr 73 z 11 VIII 1920, poz. 497, s. 1298-1304.
Ustawa z dnia 17 marca 1921 roku Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, Dz. U. RP z 1921 r. nr 44, poz. 267.
Opracowania.
Ciągwa J., Autonomia Śląska (1922-1939), Katowice 1988.
Lewandowski J. F., Wojciech Korfanty, Warszawa 2013.
Marcoń W., Autonomia Śląska, Toruń 2009.
Muś A., Autonomia województwa śląskiego w dwudziestoleciu międzywojennym, praca roczna napisana pod kierunkiem dr Małgorzaty Myśliwiec, Katowice 2012.
Siuciak M., Historyczne podstawy świadomości narodowej Ślązaków, „Białostockie Archiwum Językowe” 2011, nr 11.
Zagóra-Jonszta U., Autonomia śląska w ramach państwa polskiego (1922-1939), „Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2018, nr 509.
Zieliński W., Polska i niemiecka propaganda plebiscytowa na Górnym Śląsku, Wrocław 1972.
Prasa
„Kocynder” 1920-1922.
„Mucha” 1921.
„Pieron” 1920.
Druki ulotne
Jakimi środkami chcą Prusacy zwyciężyć przy plebiscycie na Górnym Śląsku? Mit welchen Mitteln wollen die harmlosen Preussen das Plebiscit in Oberschlesien gewinnen?, Bytom 1920, Śląska biblioteka Cyfrowa, 7/P.
Robotnik polski nie głupi! Der polnische Arbeiter ist nicht dumm!, Bytom 1920, Śląska biblioteka Cyfrowa, U.Śl. 851.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Bartłomiej Janicki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 149
Liczba cytowań: 0
