Wyznanie rosyjskiego jurgeltnika.

Antoni ze Skrzynna Dunin i jego memoriał z 1735 r.

Abstract

W artykule przedstawiona została działalność Antoniego ze Skrzynna Dunina w okresie przeislenia politycznego w Rzeczypospolitej w latach 1733-1736. Niezbyt zamożny, choć dobrze spokrewniony i skoligacony szlachcic, osiadły w województwie witebskim, wykorzystał bezkrólewia po śmierci Augusta II i wojnę o tron polski do podjęcia próby podniesienie swojego statusu materialnego i społecznego. Związał się z obozem prorosyjskim, co było w sumie naturalnym wyborem zważywszy na fakt, że jego żoną była córka feldmarszałka i wysokiego urzędnika carskiego księcia Iwana Trubeckiego Katarzyna, w Rzeczypospolitej występująca w źródłach pod imieniem Regina. W spisanym latem 1735 r.  memoriale-petycji adresowanej do głównodowodzącego wojskami rosyjskim w Rzeczypospolitej księcia Ludwika von Hessen-Homburg, Antoni Dunin twierdził, że nie ograniczył się do sympatyzowania z Rosją, ale oddał też konkretne usługi ambasadorowi imperatorowej Annie w Warszawie Karolowi Gustawowi von Löwenwolde, rzekomo ratując nawet jego życie, gdyż uprzedził go o planowanym ataku wojsk polskich na siedzibę ambasadorską i Pałac Saski. Związanie się z obozem prorosyjskim sprawiło, że Dunin (jak inni jego krewni) stał się zdeklarowanym zwolennikiem księcia Fryderyka Augusta II Wettina, od 17 stycznia 1734 r. koronowanego władcy Rzeczypospolitej Augusta III.