Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Français (France)
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym

Corpus Mysticum versus Corpora Terrestria. Kościół rzymskokatolicki wobec Mikołaja Kopernika XV-XXI wiek.
  • Strona domowa
  • /
  • Corpus Mysticum versus Corpora Terrestria. Kościół rzymskokatolicki wobec Mikołaja Kopernika XV-XXI wiek.
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 71 (2024): Tom specjalny kopernikański /
  4. Artykuły

Corpus Mysticum versus Corpora Terrestria. Kościół rzymskokatolicki wobec Mikołaja Kopernika XV-XXI wiek.

Autor

  • Hubert Łaszkiewicz Studium Europy Wschodniej UW https://orcid.org/0000-0001-6697-8448

DOI:

https://doi.org/10.12775/KLIO.2024.027

Słowa kluczowe

Mikołaj Kopernik, Kościół rzymskokatolicki, teoria heliocentryczna, relacje pomiędzy wiarą/teologią a nauką

Abstrakt

Corpus Mysticum versus Corpora Terrestria. Kościół rzymskokatolicki wobec Mikołaja Kopernika XV-XXI wiek.

Streszczenie

Mikołaj Kopernik był człowiekiem Kościoła. Jego poglądy na temat budowy kosmosu wzbudziły opór Kościoła już w XVI wieku. Krytyka i odrzucenie połączone z wpisaniem na Indeks Ksiąg Zakazanych nastąpiła w 1616 roku z związku ze sprawą poglądów Galileo Galilei. Potępienie teorii Kopernika przez Kościół ustąpiło w ciągu XVIII wieku. Ostatecznie jego książka De revolutionibus (1543) została zdjęta z Indeksu w 1822 roku. Sprawa stosunku Kościoła do teorii Kopernika była częścią szerszego problemu: relacji pomiędzy Kościołem a nauką, który szczególnie żywy był od czasów Oświecenia i w wieku XIX. Ze strony Kościoła ważnym etapem w tej dyskusji jest encyklika Fides et Ratio (1998). Spór pomiędzy reprezentantami nauki a nauczaniem Kościoła w wieku XX-XXI przybiera nowe formy, jakkolwiek nie wygasa.

Biogram autora

Hubert Łaszkiewicz - Studium Europy Wschodniej UW

Historyk dawnej Rzeczpospolitej i Carstwa Moskiewskiego w epoce nowożytnej. Zajmuje się historią społeczną, gospodarczą, polityczną i religijną. Bada sposoby reprezentacji historii w rosyjskim i sowieckim kinie historycznym. Interesuje się metodologią historii i historiografią francuską. Pracuje w SEW UW.

Bibliografia

Aaboe Asger, Matematyka w starożytności, przełożył Roald Ramer, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968.

Beduelle Guy, Kościół w dziejach, tłumaczyła Aldona Fabiś, Poznań, Pallotinum, 1994, s. 145

Biblia Tysiąclecia, Poznań – Warszawa, Wydawnictwo Pallotinum, 1971, wydanie drugie zmienione.

Birkenmajer Ludwik Antoni, Mikołaj Kopernik. Cz. 1: Studya nad pracami Kopernika oraz materiały biograficzne, Kraków, Akademia Umiejętności, 1900

Borawska Teresa, przy współudziale Henryka Rietza, Mikołaj Kopernik i jego świat. Środowisko, przyjaciele, echa wielkiego odkrycia, Toruń, Towarzystwo Naukowe, 2014.

Camporeale Salvatore I., Lorenzo Valla I jego traktat o donacji Konstantyna. Retoryka, wolność i eklezjologia w XV wieku, przełożyła Anna Dudzińska-Facca, Warszawa, Polska Akademia Nauk Instytut Filozofii i Socjologii, 1997

Chachaj Marian, Mikołaj Kopernik. Czasy studenckie. Kraków, Bolonia, Rzym, Padwa, Ferrara (1491 – 1503). Miejsca – ludzie – książki, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2023

Crombie A.C., Nauka średniowieczna i początki nauki nowożytnej, t. 2: Nauka w późnym średniowieczu i na początku czasów nowożytnych w okresie XIII – XVII w., przełożył

Czesław Łypacewicz, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX, 1960.

Feldhay Rivka, Copernicus, Galileo and Inquisition [rec. :Mayaud P.-N,, La condamnation…], “Journal for the History of Astronomy”, vol. 33, part 3, no 112, s. 280-284.

Galileusz, Dialog o dwu najważniejszych układach świata: Ptolomeuszowym i Kopernikowym, przekład Edward Ligocki, Warszawa, DeAgostini, Altaya, 2004

Gingerich Owen, God’s Planet, Cambridge Mass, London, Harvard University Press, 2014

Gingerich Owen, Książka, której nikt nie przeczytał, tłumaczenie Jarosław Włodarczyk, Kraków, Copernicus Center Press, 2023.Goddu André, Copernicus and the Aristotelian Tradition. Education, Reading, and Philosophy in Copernicus’s Path to Heliocentrism, Leiden – Boston, Brill, 2010.

Gutowski Piotr, Czym jest „nowy ateizm”? w: Nauki przyrodnicze a nowy ateizm, pod redakcją Marka Słomki, Lublin, Wydawnictwo KUL, 2012, s. 7-45.

Gutowski Piotr, Józefa Życińskiego koncepcja relacji między religią a nauką, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, R. 22 (2013) nr 1 (85), s. 15 – 30.

Finocchiaro Maurice A., Defending Copernicus and Galiteo. Critical Reasoning in the Two Affairs, Dordrecht – Heildelberg – London – New York, Springer, 2010.

Heller Michał, Bóg i geometria. Gdy przestrzeń była Bogiem, Kraków, Copernicus Center Press, 2021, wydanie IV

Heller Michał, Granice nauki, Kraków, Copernicus Center Press, 2018, wydanie II

Jan Paweł II, Fides et ratio. Do biskupów Kościoła katolickiego o relacjach między wiarą i rozumem, Tarnów, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, 1998

Kempfi Andrzej, Tolosani versus Copernicus on Certain Appendix to the Treatise on the Truth of Holy Scripture from the Forties of the 16th Century, “Organon”, 16/17 (1980-1981), s. 239-254

Kijewska Agnieszka, Mikołaj Kuzańczyk, Kraków, Wydawnictwo WAM, 2009

Koestler Arthur, Lunatycy. Historia zmiennych poglądów na wszechświat, wstęp Herbert Butterfield,, przekład Tomasz Bieroń, Poznań, Zysk i S-ka. Wydawnictwo, 2002 (pierwsze wydanie w 1959).

Kokowski Michał, Dlaczego nadal interesuje nas Mikołaj Kopernik (1473 – 1543)? 550-lecie urodzin Mikołaja Kopernika i 150-lecie pierwszego publicznego posiedzenia Akademii Umiejętności w Krakowie, „Studia Historiae Scientiarum”, 22 (2023), s. 71-147.

La Théologie. Une anthologie, sous la direction de Bernard Lauret, t. 3 : Renaissance et Réformés, volume dirigé par Nicole Lemaitre et Marc Lienhard, Paris, Les Éditions du Cerf, 2010, s. 499-501.

Lemaitre Nicole, Saint Pie V, Paris, Fayard, 1994.

Libral Florent, « Par-delà la seule science : les arguments exégétiques et esthétiques des savants catholiques en faveur de l’héliocentrisme (xvie-xviiie siècles) », Nacelles [Online], 13 | 2022, Online since 01 juin 2023, connection on 19 mars 2024. URL : http://interfas.univ-tlse2.fr/nacelles/1758

Lubac Henri de Corpus Mysticum: Essai sur l’Eucharistie et l’Église au moyen âge, Paris 1944

Mayaud Pierre-Noël, La condamnation des livres coperniciens et sa révocation à la lumière de documents inédits des Congregations de l’Index et de l’Inquisition, Roma, Editrice Pontificia Università Gregoriana, 1997 (dalej : Mayaud P.-N., La condamnation…)

Mayaud Pierre- Noël, Le conflit entre l’Astronomie Nouvelle et l’Écriture Sainte aux XVIe et XVIIe siècles. Un moment de l’histoire des idées autour de l’affaire Galilée, Paris, Honoré de Champion, 2005 (dalej : Mayaud P.-N., Le conflit…).Mikołaj Kopernik, O obrotach ciał niebieskich i inne pisma, przekład, wstęp i opracowanie Ludwik Antoni Birkenmajer, Warszawa, De Agostini, Altaya, 2001 (przedruk wydania Ossolineum z 1926 roku).

Mikołaja Kopernika O obrotach księga pierwsza, tłumaczył z łaciny Mieczysław Brożek, przedmową i posłowiem opatrzył Jerzy Dobrzycki, Wrocław, Kraków, Gdańsk, Łódź, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wydawnictwo, 1987.

Mikulski Krzysztof, Mikołaj Kopernik. Środowisko społeczne, pochodzenie i młodość, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2015.

ks. Pawluk Tadeusz. Na marginesie klauzuli kościelnego urzędu cenzorskiego dotyczącego dzieła Mikołaja Kopernika, „Studia Warmińskie”, IX (1972), s. 231-259.

Pottier Bernard SJ, [rec. : Mayaud P.-N., Le conflit…) « Nouvelle Revue Theologique », 130 (2008) 2, s. 284 – 287.

Radzimiński Andrzej, Mikołaj Kopernik, Duchowny w czasach przełomu, „Zapiski Historyczne”, 82(2017) z. 2, s. 51 – 74.

Redondi Pietro, Gallilée hérétique, traduit de l’italien par Monique Aymard, Paris, Gallimard, 1985

Sierotowicz Tadeusz, Galileusz, Kraków, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 2003

Sołtysiak ks. Marek, De revolutionibus Mikołaja Kopernika a doktryna podwójnej prawdy „Humaniora. Czasopismo Internetowe” Nr 1(33)/2021, s. 33-47 https://presto.amu.edu.pl/index.php/h/article/download/28059/25414 dostęp dnia 20 listopada 2023.

Sprawa Galileusza, pod red. Józefa Życińskiego, Kraków, Znak, 1991

Teizm, ateizm, religia. Najnowsze spory w anglosaskiej filozofii analitycznej, redakcja naukowa Piotr Gutowski i Marcin Iwanicki, Lublin, Wydawnictwo KUL, 2019

Wardęska Zofia, Teoria heliocentryczna w interpretacji teologów XVI wieku, Warszawa – Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1975.

Westman Robert S., The Copernican Question. Prognostication, Skepticism, and Celestial Order, Berkley, Los Angeles, London, University of California Press, 2011.

Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym

Pobrania

  • pdf

Opublikowane

2025-01-30

Jak cytować

1.
ŁASZKIEWICZ, Hubert. Corpus Mysticum versus Corpora Terrestria. Kościół rzymskokatolicki wobec Mikołaja Kopernika XV-XXI wiek. Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym [online]. 30 styczeń 2025, T. 71, s. 19–36. [udostępniono 22.5.2025]. DOI 10.12775/KLIO.2024.027.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 71 (2024): Tom specjalny kopernikański

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Hubert Łaszkiewicz

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 83
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Mikołaj Kopernik, Kościół rzymskokatolicki, teoria heliocentryczna, relacje pomiędzy wiarą/teologią a nauką
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa