Organizacja, przebieg i skutki realizacji polityki władz partyjno-państwowych przeciw rekolekcjom szkolnych w 1952 roku.
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2023.006Słowa kluczowe
rekolekcje wielkopostne, laicyzacja szkolnictwa, państwo a Kościół, usuwanie religii ze szkół,, akcjaAbstrakt
W artykule omówiono kwestię organizacji, przebiegu i skutków realizacji polityki władz partyjno-państwowych przeciw rekolekcjom szkolnym organizowanym w 1952 r. Władza uznała je za wskaźnik postępu walki z Kościołem i zleciła drobiazgowe kontrole terenowe. Na podstawie analizy materiałów archiwalnych i dostępnej literatury autorka przedstawiła metody i środki stosowane przez państwo w celu osiągnięcia sukcesu. Problem ten przedstawiony jest w kilku obszarach szkoły, nauczycieli, uczniów, rodziców a także duchowieństwa. Takie całościowe spojrzenie pozwoliło ocenić następstwa przeprowadzonej akcji.
Bibliografia
Źródła archiwalne:
Archiwum Akt Nowych,
Ministerstwo Oświaty, sygn.. 2/283/0/-/614
Archiwum Państwowe w Katowicach,
Dyrekcja Okręgu Szkolnictwa Zawodowego w Katowicach, sygn. 64
Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Wydział Nauki i Oświaty, sygn. 4.
Komitet Wojewódzki PZPR, Wydział Propagandy, Oświaty i Kultury, sygn.147
Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, Kuratorium Okręgu Szkolnego Katowickiego, sygn.. 717
Źródła drukowane:
Dziennik Ustaw RP 1952
lat nauczania religii w Polsce Ludowej. Wybór dokumentów, oprac. H. Konopka, Białystok 1998.
Raina P., Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów. Dokumenty 1945-1959. t.1, Poznań 1994.
Opracowania:
Adamiak R., Palka M., Represje wobec katechizacji w diecezji katowickiej w latach 1945-1989, Katowice 2012.
Dziurok A., Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945-1956 w województwie śląskim/katowickim, Katowice 2012.
Dudek A., Państwo i Kościół w Polsce (1945-1970), Kraków 1995.
Fic M., Ideologizacja średniego szkolnictwa ogólnokształcącego Katowic na tle szkolnictwa górnośląskiego w latach 1945-1956, [w:] Województwo śląskie 1945-1950. Zarys dziejów politycznych, red. A. Dziurok, R. Kaczmarek, Katowice 2007.
Grajewski A., Śląska specyfika konfliktu ideologicznego Kościół – państwo w okresie PRL. Głos w dyskusji, którą warto zacząć, w: Relacje Kościół – państwo na Górnym Śląsku w latach 1945-1989. Konflikt ideologiczny, red. A. Dziurok, Katowice – Warszawa 2019.
Konopko H., Religia w szkołach Polski Ludowej. Sprawa nauczania religii w polityce państwa (1944-1961), Białystok 1995.
Marek Ł., „Kler to nasz wróg”. Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na terenie województwa katowickiego w latach 1956-1970, Katowice 2009.
Marek Ł., Bortlik-Dźwierzyńska M., Za Marksem bez Boga. Laicyzacja życia społecznego w Polsce w latach 1945-1989, Katowice 2014.
Mercik J., Realizacja akcji „R” w województwie katowickim w ramach laicyzacji szkolnictwa w latach pięćdziesiątych, „Dzieje Najnowsze” 2020, t. 1.
Wierzbicki M., Postawy członków ZMP wobec rzeczywistości epoki stalinizmu, w: „Jesteście naszą wielką szansą”. Młodzież na rozstajach komunizmu 1944-1989, red. P. Ceranka, S. Stępień, Warszawa 2009.
Wierzbicki M., Związek Młodzieży Polskiej i jego członkowie. Studium z dziejów funkcjonowania stalinowskiej organizacji młodzieżowej, Warszawa 2006.
Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944-2007, Poznań 2009.
Żaryn J., Kościół w PRL, Warszawa 2004.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Joanna Mercik
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 376
Liczba cytowań: 0
