Politics of Law: An Attempt to Assess the Strategies of Governing the Supreme Court in PPR
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2023.005Keywords
courts, politics of law, judicial autonomy, efficiency, strategies, networkAbstract
The goal of this article is to use available archival data, legislature, information on power structure and memoirs to reconstruct strategies of subjecting Polish Supreme Court and its judges to the interests of the regime of the Polish People’s Republic in the 1945-1989 period. The article is an attempt to assess the efficiency of these strategies based on internal reports of the government and party and to develop a simple statistical model to assess the maximal capacity for control of Supreme Court workload. The results show that due to highly complex nature of law, multitude of judicial tasks and limited resources of the elite, only a few of the strategies could and did work. Specifically, analysis of cognitive capacity of controller group shows that only extremely focused, coordinated and specialized efforts could successfully diagnose the judicial work. The political influence on law seems to have been limited to personal influence, candidate selection, re-evaluation of judges and filling of strategic position within the court.
References
AAN, KC PZPR, sygn. 237/XIV-156.
AAN, KC PZPR, sygn. LI/35.
AAN, KC PZPR, sygn. V/222.
AAN, MS, sygn. 1.1/121.
AAN, MS, sygn. 1.1/31.
AAN, MS, sygn. 1.1/8.
AAN, MS, sygn. 1.9/1/299.
AAN, MS, sygn. 1.9/1/300.
AAN, MS, sygn. 2.4/1460.
AAN, MS, sygn. 2.8/3/21.
AAN, MS, sygn. 29.2/15/9.
AAN, SN, sygn. 1/145–152.
AAN, SN, sygn. 1/16.
AAN, SN, sygn. 1/174.
AAN, SN, sygn. 1/175.
AAN, SN, sygn. 1/19.
AAN, SN, sygn. 1/199.
AAN, SN, sygn. 1/2.
AAN, SN, sygn. 1/4.
pusp28a – Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 lutego 1928 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych. Dz.U. z 1928 r. Nr 12, poz. 93.
rSN47 – Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 maja 1947 r. Regulamin Sądu Najwyższego. Dz.U. z 1947 r. Nr 38, poz. 189.
pusp28b – Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 sierpnia 1950 r. o ogłoszeniu jednolitego tekstu prawa o ustroju sądów powszechnych. Dz.U. z 1950 r. Nr 39, poz. 359 i 360.
uSN62 – Ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o Sądzie Najwyższym. Dz.U. z 1962 r. Nr 11, poz. 54.
rSN62 – Uchwała Rady Państwa z dnia 22 maja 1962 r. w sprawie regulaminu Sądu Najwyższego. M.P. z 1962 r. Nr 45, poz. 210 i 211.
uSN84 – Ustawa z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyższym. Dz.U. z 1984 r. Nr 45, poz. 241.
rSN84 – Uchwała Rady Państwa z dnia 27 września 1984 r. w sprawie regulaminu Sądu Najwyższego. M.P. z 1984 r. Nr 24, poz. 164 i 165.
Barcikowski, W. (1988). W kręgu prawa i polityki. Warszawa: PIW.
Bereza, A. (2007). Sąd Najwyższy w Polsce Ludowej. W: A. Korobowicz (red.). Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej. Historia i współczesność. Księga jubileuszowa 90-lecia Sądu Najwyższego 1917–2007 (ss. 191–285). Warszawa: SN & TNOiK.
Bereza, A. (2012). Sąd Najwyższy w latach 1945–1962. Organizacja i działalność. Warszawa: C.H. Beck.
Bereza, A. (2017). Sąd Najwyższy 1917–2017. Prezesi, sędziowie, prokuratorzy Sądu Najwyższego. Warszawa: SN & TNOiK.
Braver, J. (2020). Court-Packing: An American Tradition? BCL Rev, 61, 2747. Pobrane z: https://dashboard.lira.bc.edu/downloads/518e9cc7-68ac-45dd-9226-5ed71d4b6b47.
Brysbaert, M. (2019). How Many Words Do We Read per Minute? A Review and Meta-analysis of Reading Rate. Journal of Memory and Language, 109, 104047. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jml.2019.104047.
Clark, T. S. (2011). The Limits of Judicial Independence. New York: Cambridge University Press.
Conelly, J. (2000). Captive University. The Sovietization of East German, Czech, and Polish Higher Education, 1945–1956. London: The University of North Carolina Press.
Dudek, A. (2011). „Pierwsza władza”. Model nadzoru PZPR nad władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądownictwem. W: K. Rokicki, R. Spałek (red.). Władza w PRL. Ludzie i mechanizmy (ss. 55–62). Warszawa: IPN.
Dudek, A., Kochański, A., Persak, K. (2000). Centrum władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR. Wybór z lat 1949–1970. Warszawa: ISP PAN.
Eisler, J. (2014). Siedmiu wspaniałych: poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR. Warszawa: Czerwone i Czarne.
Formański, W. (1996). Meandry legalizacji NSZZ „Solidarność”. Warszawa: Bernardinum.
Ginsburg, T. (2010). Judicial Independence in East Asia: Implications for China. Pobrane z: https://chicagounbound.uchicago.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1172&context=public_law_and_legal_theory.
Janowski, W., Kochański, A. (2000). Informator o strukturze i obsadzie personalnej centralnego aparatu PZPR 1948–1990. Warszawa: ISP PAN.
Jarosz, D., Pasztor, M. (2004). Afera mięsna: fakty i konteksty. Toruń: Centrum Edukacji Europejskiej.
Kaleta, P. (2014). Ludzie władzy Polski niepodległej 1989–2014. Łódź: OLTOM.
Kleniewska, I. (1988). 40 lat wymiaru sprawiedliwości PRL. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Kozłowski, T. (2015). Polityczne sterowanie systemem wymiaru sprawiedliwości PRL po 1956 r. Casus funkcjonowania „zespołów” do spraw procesów politycznych w latach 1964–1982. Dzieje Najnowsze, 47(4), 147–159.
Linzer, D. A., Staton, J. K. (2015). A Global Measure of Judicial Independence, 1948–2012. Journal of Law and Courts, 3(2), 223–256.
Maksimiuk, D. (2015). Z działalności Komisji KC PZPR do spraw Wymiaru Sprawiedliwości, Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego w 1957 r. Przyczynek do badań nad wpływem PZPR na wymiar sprawiedliwości. Miscellanea Historico-Iuridica, 14(2), 57–71.
Ministerstwo Sprawiedliwości. (1969). XXV lat wymiaru sprawiedliwości PRL. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Mołdawa, T. (1991). Ludzie władzy 1944–1991. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Niewiński, K. (2012). Dokumenty archiwalne dotyczące oceny sytuacji społeczno-politycznej w środowiskach prawniczych, stanowiące materiał informacyjny na posiedzenie Biura Politycznego KC PZPR z dnia 28 lutego 1984 roku. Miscellanea Historico-Iuridica, 11(1), 457–474.
Niewiński, K. (2016). PZPR a sądownictwo w latach 1980–1985. Próby powstrzymania solidarnościowej rewolucji. Białystok: Uniwersytet w Białymstoku.
PZPR. (1983). Zjazdy i Plenarne Posiedzenia KC od I do IX Zjazdu. Członkowie władz naczelnych oraz I sekretarze KW PZPR. Warszawa: Centralne Archiwum KC PZPR.
Resich, Z. (1983). Właściwość i zasady postępowania przed Sądem Najwyższym. W: L. Garlicki, Z. Resich, M. Rybicki, S. Włodyka (red.). Sąd Najwyższy w PRL (ss. 137–153). Wrocław: Ossolineum.
Rudnicki, S. (1981). Jacy są sędziowie? Tygodnik Solidarność, 25, 13.
Rzepliński, A. (1989). Sądownictwo w PRL. Londyn: Polonia.
Schmitt, C. (2000). Teologia polityczna i inne pisma, tłum. M. A. Cichocki. Kraków: Znak.
Siedlecka, E. (2018). Sędziowie mówią. Zamach PiS na wymiar sprawiedliwości. Warszawa: Czerwone i Czarne.
Skrzypiński, W. (1988). Pierwsi Prezesi Sądu Najwyższego. Warszawa: Sąd Najwyższy – Biuro Orzecznictwa.
Strzembosz, A. (2010). Wiek XX we wspomnieniach Strzemboszów: rodowód. Warszawa: ACAD.
Strzembosz, A., Stanowska, M. (2005). Sędziowie warszawscy w okresie próby 1981–1988. Warszawa: IPN.
Szarycz, J. (1988). Sędziowie i sądy w Polsce w latach 1918–1989. Warszawa: Instytut Badania Prawa Sądowego.
Szumiło, M. (2015). Elita PPR i PZPR w latach 1944–1970 – próba zdefiniowania. W: M. Szumiło, M. Żukowski (red.). Elity komunistyczne w Polsce (ss. 34–60). Warszawa: IPN.
Weber, M. (2002). Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, tłum. D. Lachowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zaborski, M. (1998). Szkolenie sędziów nowego typu. Palestra, 1–8.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Jan Majewski
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Nicolaus Copernicus University fully respects the right to privacy and protection of personal data of all authors. The authors’ personal data is not used for commercial and/or marketing purposes.Stats
Number of views and downloads: 123
Number of citations: 0
