Kawa i jej prozdrowotne właściwości
DOI:
https://doi.org/10.12775/HERB.2021.002Ključne riječi
kawa, kofeina, polifenoleSažetak
Na ilość spożywanej kawy przez konsumentów ma wpływ przede wszystkim jej niepowtarzalny, dość głęboki smak i delikatny aromat, w którym wyczuwalne są nuty korzenne lub czekoladowe oraz jej właściwości wynikające z zawartości kofeiny i polifenoli. Doniesienia naukowe wskazują, że umiarkowana konsumpcja kawy może być częścią zdrowej diety i aktywnego trybu życia, co wiąże się z szeregiem pożądanych zjawisk fizjologicznych w tym sprawności psychicznej i fizycznej. Artykuły naukowe przedstawiają szerokie spektrum pozytywnego wpływu cennych związków zawartych w tym napoju na organizm człowieka, m.in. zmniejszenie śmiertelności
z powodu chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2, jak również nowotworów czy też obniżeniu ryzyka zachorowalności na chorobę Parkinsona i Alzheimera. Jej dobroczynne właściwości wykorzystywane są również w kosmeteologii.
References
www.ico.org
Patay E.B., Bencsik T., Papp N., Phytochemical overview and medicinal importance of Coffea species from the past until now, Asian Pacific Journal of Tropical Medicine, 2016, 9(12), s. 1127–1135.
Bawa S., Kawa i herbata: używka globalna. Występowanie kofeiny i jej spożycie w Polsce, Bezpieczeństwo i Higiena Żywności, 2008, 11, s.12–15.
http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC.
Nesterowicz K., Dobroczynne właściwości kawy, Manager Apteki, 2012, 3, s. 30–35.
Matysek-Nawrocka M., Cyrankiewicz P., Substancje biologicznie aktywne pozyskiwane z herbaty, kawy i kakao oraz ich zastosowanie w kosmetykach, Postępy Fitoterapii, 2016, 2, s. 139–144.
Ball S., Toksykologia żywności bez tajemnic, Medyk, Warszawa 1998, s. 88–89.
Jarosz M., Wierzejska R., Mojska H., Świderska M., Siuba M., Zawartość kofeiny w produktach spożywczych, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2009, 3, s. 776–781.
Mandel H.G., Update on caffeine consumption, disposition and action, Food and Chemical Toxicology, 2002, 40, s. 1231–1234.
Nawrot P., Jordan S., Eastwood J., Effects of caffeine on human health, Food Additives and Contaminants, 2003, 20(1), s.1–30.
Kocki T., Marczewski K., Kawa jako czynnik ryzyka, Medycyna Ogólna, 1996, 2(31), s. 35–42.
Welsh E.J., Bara A., Barley E., Cates C.J., Caffeine for asthma, Cochrane Database Systematic Reviews, 2010, 20(1).
www.urpl.gov.pl, Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, (stan z czerwca 2013).
Diener H.C., Pfaffenrath V., Pageler L., The fixed combination of acetylsalicylic acid, paracetamol and caffeine is more effective thansingle substances and dual combination for the treatment of headache: a multicentre, randomized, double-blind,single-dose, placebo-controlled parallel group study, Cephalalgia, 2005, 25, s. 776–787.
Dam R.M., Coffee consumption and risk of type 2 diabetes, cardiovascular diseases, and cancer, Applied Physiology Nutrition and Metabolism, 2008, 33, s. 1269–1283.
Salazar-Martinez E., Willet W.C., Ascherio A., Coffee consumption and risk for type 2 diabetes mellitus, Annalas of Internal Medicine, 2004, 140, s. 1–8.
Pereira M.A., Parker E.D., Folsom A.R., Coffee consumption and risk of type 2 diabetes mellitus, Archives of Internal Medicine, 2006, 166, s. 1311–1316.
Louise M., Burke Caffeine and sports performance, Applied Physiology Nutrition and Metabolism, 2008, 33, s. 1319–1334.
Armstrong L.E., Caffeine, body fluid-electrolyte balance, and exercise performance, International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 2002, 12, s. 189–206.
Astorino T.A., Rohmann R.L., Firth K., Effect of caffeineingestion on one-repetition maximum muscular strength, European Journal of Applied Physiology, 2008, 102, s. 127–132.
Goldstein E.R., Ziegenfuss T., Kalman D., Kreider R., Campbell B., Wilborn C., AntonioJ., International society of sports nutrition position stand: caffeine and performance, Journal of the International Society of Sports Nutrition, 2010, 7, s. 5.
Beck T.W., Housh T.J., Schmidt R.J., Johnson G.O., Housh D.J., Coburn J.W., The acute effects of a caffeine-containing supplement on strength, muscular endurance, andanaerobic capabilities, Journal of Strength and Conditioning Research, 2006, 20, 506–510
Grossman A., Sutton J.R., Endorphins: What are they? How are they measured? What is their role in exercise?, Medicine and Science in Sports and Exercise, 1985, 17, s. 74–81.
Wierzejska R., Jarosz M., Kofeina a zdrowie, Żywienie Człowieka i Metabolizm, 2003, 30(3/4), s. 1234–1241.
Bojarowicz H., Przygoda M., Kofeina. Część II. Kofeina a ciąża. Możliwość uzależnienia oraz toksyczność. Zastosowanie kofeiny w farmacji i kosmetologii, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2012, 93(1), s. 14–20.
Burdan F., Teratogenne i embriotoksyczne działanie kofeiny: fakty i hipotezy, Polski Merkuriusz Lekarski, 2000, 9(52), s. 726–728.
Temple J.L., Caffeine use in children: What we know, what we have left to learn, and why we should worry, Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 2009, 33, s. 793–806.
Zdrojewicz Z., Grześkowiak K., Łukasiewicz M., Czy picie kawy jest zdrowe?, Medycyna Rodzinna, 2016, 19(3), s. 138–145.
Benedetti M.D., Bower J.H., Maraganore D.M., Smoking, alcohol, and coffee consumption preceding Parkinsons disease, Neurology, 2000, 55, s. 1350–1358.
Qi H., Li S., Dose-response meta-analysis on coffee, tea and caffeine consumption with risk of Parkinson’s disease, Geriatrics and Gerontology International, 2014, 14(2), s. 430–439.
Ross G.W., Abbott R.D., Petrovitz H., Association of coffee and caffeine intake with the risk of Parkinson disease, JAMA, 2000, 283, s. 2674–2679.
Eskelinen M.H., Kivipelto M., Midlife coffee and tea drinking and the risk of late-life dementia: a population-based CAIDE study, Journal of Alzheimer’s Disease, 2009, 161(1), s. 85–91.
Arendash G.W., Caffeine and coffee as therapeutics against Alzheimer’s disease, Journal of Alzheimer’s Disease, 2010, 20, s. 117–126.
Lohsiriwat S., Puengna N., Leelakusolvong S., Effect of caffeine on lower esopha – geal sphincter pressure in Thai healthy volunteers, Dis Esophagus, 2006, 19(3), s. 183–188.
Van Deventer G., Kamemoto E., Kuznicki J.T., Lower esophageal sphincter pressure, acid secretion, and blood gastrin after coffee consumption, Digestive Diseases Sciences, 1992, 37(4), s. 558–569.
Scalbert A., Andres-Lacueva C., Arita M., Databases on food phytochemicals and their health-promoting effects, Journal of Agricultural and Food Chemistry, 2011, 59, s. 4331–4348.
Clifford M.N., Chlorogenic acids and other cinnamates – nature, occurrence, dietary burden, Journal of the Science of Food Agricultural, 1999, 79, s. 362–372.
Natella F., Nardini M., Belelli F., Effect of coffee drinking on platelets: inhibition of aggregation and phenols incorporation, British Journal of Nutrition, 2008, 100, s.1276–1282.
Bøhn S.K., Blomhoff R., Paur I., Coffee and cancer risk, epidemiological evidence, and molecular mechanisms, Molecular Nutrition Food Research, 2014, 58(5), s. 915–930.
Loomis D., Guyton K.Z., Grosse Y., International Agency for Research on Cancer Monograph Working Group. Carcinogenicity of drinking coffee, mate, and very hot beverages, Lancet Oncology, 2016, 17(7), s. 877–878.
Grosso G., Godos J., Galvano F., Coffee, Caffeine, and Health Outcomes, An Umbrella Review, Annual Review of Nutrition, 2017, 37, s. 131–156.
Szydłowska M., Zdrowie i uroda z natury. Wyd. SBM, Warszawa 2013, s. 7–71.
Velasco M., Tano C., Machado-Santelli G.M., Effects of caffeine and siloxanetriol alginate caffeine, as anticellulite agents, on fatty tissue: histological evaluation, Journal of Cosmetic Dermatology, 2008, 7, s. 23–29.
Pavicic T., Borelli C., Korting H.C., Cellulite – das größte Hautproblem des Gesunden? Eine Annäherung, Journal der Deutschen Dermatologischen Gesellschaft, 2006, 4, s. 861–870.
Marwicka J., Gałuszka R., Gałuszka G., Żurawska A., Żurawski Ł., Niemyska K., Zastosowanie kofeiny w przemyśle spożywczym i kosmetycznym, Kosmetologia Estetyczna, 2014, 3(1), s. 31–34.
Mustapha R.B., Lafforgue C., Fenina N., Influence of drug concentration on the diffusion parameters of caffeine, Indian Journal Pharmacology, 2011, 43(2), s. 157–162.
Fischer T., U. Hipler U., Elsner P., Effect of caffeine and testosterone on the proliferation of human hair follicles in vitro, International Journal of Dermatology, 2007, 46, s. 27–35.
Biernikiewicz M. ,Spa & Wellness. Inspiracje, Spa Partners, Wrocław 2010, s. 21–35.
Bimonte M., Carola A., Tito A., Coffea bengalensis for anti-wrinkle and skin toning applications, Cosmetics and Toiletries, 2011, 126, s. 644–650.
Herman A.P., Caffeines Mechanisms of Action and Its Cosmetic Use, Skin pharmacology and physiology, 2013, 26(1), s. 8–14.
https://cosmeticsinfo.org/ingredient/caffeine-0 Data dostępu: 22.05.2021.
Downloads
The publisher's shop:
Objavljeno
How to Cite
Broj časopisa
Rubrika
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 1318
Number of citations: 0
