Wartość odżywcza i prozdrowotna zbóż bezglutenowych
DOI:
https://doi.org/10.12775/HERB.2024.012Słowa kluczowe
rośliny zbożowe, pseudozboża, gluten, produkty bezglutenoweAbstrakt
W pracy przedstawiono charakterystykę wybranych gatunków zbóż niezawierających białek glutenowych z podaniem zawartości składników odżywczych i związków bioaktywnych oraz produktów zbożowych stosowanych przez konsumenta. Omówiono białka glutenowe i znaczenie diety bezglutenowej. Podkreślono, że bezglutenowe produkty zbożowe zawierają mniej składników mineralnych, witamin z grupy B i błonnika i z tego powodu dieta bezglutenowa powinna być wzbogacana nie tylko o pseudozboża, ale też o inne produkty naturalnie bezglutenowe, takie jak: warzywa i owoce, oleje roślinne, nasiona roślin strączkowych, jaja, nieprzetworzone mięso i ryby, mleko i naturalne produkty mleczne. Bezpieczne produkty można kupić nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie i są one oznaczone graficznie licencjonowanym znakiem Przekreślonego Kłosa.
Bibliografia
Uprawa roślin, t. II, (red.) A. Kotecki, Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2020.
Przetaczek-Rożnowska I., Bubis E., Zboża bezglutenowe alternatywą dla osób chorych na celiakię, Kosmos, 2016, 65(1), s. 127–140.
Pieczyńska K., Dieta bez glutenu – jak znaleźć produkty naturalnie bezglutenowe?, 2021, https://www.helpa.pl (dostęp 1.09.2023).
Kała M., Przyborowski M., Ługowska B., Gasparis S., Nadolska-Orczyk A., Charakterystyka białek glutenu w materiałach hodowlanych pszenicy, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, 2018, 282, s. 41–49.
Rachoń L., Szumiło G., Stankowski S., Porównanie wybranych wskaźników wartości technologicznej pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum ssp. vulgare), twardej (Triticum durum) i orkiszowej (Triticum aestivum ssp. spelta), Fragmenta Agronomica, 2011, 28(4), s. 52–59.
Guerdrum L.J., Bamforth Ch.W., Levels of gliadin in commercial beers, Food Chemistry, 2011, 129, s. 1783–1784.
Piechota M., Kowalkowska A., Nowa moda czy konieczność? – kilka słów o diecie bezglutenowej, Tutoring Gedanensis, 2021, 6(2), s. 4–11.
Majewska K., Podstawy klasyfikacji i syntezy białek glutenowych ziarna pszenicy, Żywność – Nauka – Technologia – Jakość, 1999, 2(19), s. 15–25.
Orkusz A., Garaszczuk A., Gluten w żywności – korzyści i zagrożenia, Nauki Inżynierskie i Technologie, 2018, 4(31), s. 52–64.
Rachtan-Janicka J., Dieta bezglutenowa, Standardy Medyczne/Pediatria, 2015, 12, s. 960–965.
Marciniak-Łukasiak K., Dłużniewska E., Pseudozboża w żywności bezglutenowej, Przemysł Spożywczy, 2018, 9, s. 18–22.
Woomer J.S., Adedeji A.A., Current applications of gluten-free grains – a review, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 2021, 61(1), s. 14–21.
Alvarez-Jubete L., Arendt E.K., Gallagher E., Nutritive value of pseudocereals and their increasing use as functional gluten-free ingredients, Trends in Food Science & Technology, 2010, 21(2), s. 106–113.
Martínez-Villaluenga C., Peñas E., Hernández-Ledesma B., Pseudocereal grains: Nutritional value, health benefits and current applications for the development of gluten-free foods, Food and Chemical Toxicology, 2020, 37, s. 111–178.
Singh E., Potential of Millets: Nutrients Composition and Health Benefits, Journal of Scientific & Innovative Research, 2016, 5, s. 46–50.
Khairuddin M.A.N., Lasekan O., Gluten-Free Cereal Products and Beverages: A Review of Their Health Benefits in the Last Five Years, Foods, 2021, 10(11), s. 2523.
Nithiyanantham S., Kalaiselvi P., Mahomoodally M.F., Zengin G., Abirami A., Srinivasan G., Nutritional and functional roles of millets – A review, Journal of Food Biochemistry, 2019, 43(7), e12859.
Jurga R., Przetwórstwo kukurydzy – możliwości wykorzystania, Przegląd Zbożowo-Młynarski, 2012, 9, s. 34–38.
Gebru Y.A., Sbhatu D.B., Kim K.P., Nutritional Composition and Health Benefits of Teff (Eragrostis tef (Zucc.) Trotter), Journal of Food Quality, 2020, s. 1–6.
Mielcarz M., Teff – zboże z Afryki, Piekarstwo, 2014, 3, s. 48–49.
Zarzecka K., Gugała M., Mystkowska I., Wartość odżywcza i możliwości wykorzystania gryki, Postępy Fitoterapii, 2014, 1, s. 28–31.
Bastida J.A.G., Zieliński H., Buckwheat as a Functional Food and Its Effects on Health, Journal of Agricultural and Food Chemistry, 2015, 63(36), s. 7896–7913.
Chłopicka J., Gryka jako żywność funkcjonalna. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2008, 41(3), s. 249–252.
Pereira E., Cadavez V., Barros L., Enaina-Zelada C., Stojkovic D., Sokovic M., Calhelha R.C., Gonzales-Barron U., Ferreira I.C.F.R., Chenopodium quinoa Willd. (quinoa) grains: A good source of phenolic compounds, Food Research International, 2020, 137, 109574.
Mystkowska I., Zarzecka K., Gugała M., Baranowska A., Właściwości odżywcze i prozdrowotne komosy ryżowej, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2016, 97(1), s. 29–31.
Alvarez-Jubetea L., Arendtb E.K., Gallagher E., Nutritive value of pseudocereals and their increasing use as functional gluten-free ingredients, Trends in Food Science & Technology, 2010, 21, s. 106–113.
Dębski B., Gralak M.A., Bertrandt J., Kłos A., Minerals and polyphenols content of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) plant, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2013, 94(2), s. 300–304.
Rutkowska J., Amaranthus – roślina przyjazna człowiekowi, Przegląd Piekarski i Cukierniczy, 2006, 54(1), s. 6–10.
Kaźmierczak A., Bolesławska Z., Przysławski J., Szarłat – jego wykorzystanie w profilaktyce i leczeniu wybranych chorób cywilizacyjnych, Nowiny Lekarskie, 2011, 80(3), s. 192–198.
Kulczyński B., Gramza-Michałowska A., Grdeń M., Amarantus – wartość odżywcza i właściwości prozdrowotne, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2017, 1, s. 1–7.
Konińska G., Marczewska A., Źródlak M., Celiakia i dieta bezglutenowa. Praktyczny poradnik (wyd. VIII), Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej, Warszawa 2012.
Szczerba E., Kozłowska A., Nitsch-Osuch A., Leczenie dietetyczne celiakii współistniejącej z cukrzycą typu 1, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2018, 24(3), s. 166–171.
Banera A., Myślińska J., (Nie)zdrowy gluten, Acta Uroboroi – W kręgu epidemii, II, s. 105–115.
Gujral N., Freeman H.J., Thomson A.B., Celiac disease: prevalence, diagnosis, pathogenesis and treatment, World Journal of Gastroenterology, 2012, 18(42), s. 6036–6059.
Vici G., Belli L., Biondi M., Polzonetti V., Gluten free diet and nutrient deficiencies: A review, Clinical Nutrition, 2016, 35(6), s. 1236–1241.
Myszkowska-Ryciak J., Harton A., Gajewska D., Analiza wartości odżywczej i kosztów diety bezglutenowej w porównaniu do standardowej racji pokarmowej, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2015, 21(3), s. 312–316.
AOECS, www.aoecs.org/gluten-free-products-under-license (dostęp 5.09.2023).
Wykaz certyfikowanych produktów bezglutenowych, https://celiakia.pl/przekreslony-klos/wykaz-certyfikowanych-produktow-bezglutenowych/wykaz-produktow-licencjonowanych-31.07.2023.pdf (dostęp 5.09.2023).
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 828/2014 z dnia 30 lipca 2014 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w żywności (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 228/5).
Certyfikacja produktów bezglutenowych – licencja na używanie znaku towarowego Przekreślony Kłos, www.przekreslonyklos.pl (dostęp 5.09.2023).
Pobrania
Sklep wydawnictwa:
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 523
Liczba cytowań: 0
