Uwagi na temat chciwości (aneleutheria, illiberalitas) jako wady moralnej w Aristotelis de virtutibus libellus Franciszka Tidicaeusa

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12775/FT.2022.006

Słowa kluczowe

Arystoteles, Pseudo-Arystoteles, Franciszek Tidicaeus, etyka starożytna, Książnica Kopernikańska

Abstrakt

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie rozważań na temat chciwości jako wady moralnej, które znalazły się w opublikowanym w roku 1609 w Lipsku Aristotelis de virtutibus libellus Franciszka Tidicaeusa, ówczesnego profesora Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. Dzieło toruńskiego uczonego zawiera wnikliwą i pełną erudycji egzegezę zachowanej pod imieniem Arystotelesa rozprawki O cnotach i wadach. Porównanie interesującej nas partii komentarza z materiałem zawartym w trzech traktatach etycznych Arystotelesa nie pozostawia wątpliwości, że uwagi Tidicaeusa na temat wspomnianej wady odzwierciedlają naukę moralną greckiego poprzednika, stanowiąc punkt wyjścia, a zarazem zasadniczy cel prowadzonych przezeń wywodów.

Biogram autora

Tomasz Dreikopel - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Instytut Filozofii, Polska

Dr Tomasz Dreikopel pracuje na stanowisku adiunkta dydaktycznego w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. W 1999 r. uzyskał magisterium na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (dalej: UMK), a w roku 2008 obronił ­­doktorat na Wydziale Filologicznym UMK. Jego zainteresowania badawcze dotyczą m.in. filozofii starożytnej oraz jej szeroko pojętej recepcji, zwłaszcza w gimnazjach akademickich Gdańska i Torunia na przełomie XVI i XVII w. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji, zamieszczonych m.in. na łamach „Nowego Filomaty”, „Rocznika Toruńskiego”, „Szkiców Humanistycznych”, „Folia Toruniensia”, „Humanistyki i Przyrodoznawstwa” oraz w kilku monografiach zbiorowych. Z publikacji tego autora należy wymienić: (2005). Wizerunek Protagorasa z Abdery w Platońskim dialogu Protagoras (309a-348a). W W. Wróblewski (Red.), W kręgu Platona i jego dialogów (s. 103-105); (2010). Recepcja poglądów etycznych Arystotelesa w Isagoge ethica i Aristotelis de virtutibus libellus Franciszka Tidicaeusa. (2015). Szczodrość jako wartość moralna w Etykach Arystotelesa. W I. Matusiak-Kempa & A. Naruszewicz-Duchlińska (Red.), Idee i wartości w języku i kulturze (s. 44-51); (2019). Łaciński przekład rozprawki Pseudo-Arystotelesa Peri\ tw=n a)retw=n kai\ kakiw=n Franciszka Tidicaeusa, profesora Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. Folia Toruniensia 19, 155–162.

Bibliografia

Aristoteles. (1960). Opera, ex recognitione I. Bekkeri, O. Gigon (hrsg.), Apud W. de Gruyter et Socios.

Arystoteles. (2002a). Etyka nikomachejska, D. Gromska (hrsg.), In: Arystoteles, Dzieła wszystkie, Bd. 5. PWN.

Arystoteles. (2002b). Etyka wielka, W. Wróblewski (hrsg.), In: Arystoteles, Dzieła wszystkie, Bd. 5. PWN.

Arystoteles. (2002c). Etyka eudemejska, W. Wróblewski (hrsg.), In: Arystoteles, Dzieła wszystkie, Bd. 5. PWN.

Dreikopel, T. (2010). Recepcja poglądów etycznych Arystotelesa w Isagoge ethica i Aristotelis de virtutibus libellus Franciszka Tidicaeusa. Verlag: Littera.

Dreikopel, T. (2015). Szczodrość jako wartość moralna w Etykach Arystotelesa. In: I. Matusiak-Kempa, A. Naruszewicz-Duchlińska (hrsg.), Idee i wartości w języku i kulturze (S. 44-51). Instytut Filologii Polskiej UWM.

Dreikopel, T. (2019). Łaciński przekład rozprawki Pseudo-Arystotelesa Peri tw=n a)retw=n kai kakiw=n Franciszka Tidicaeusa, profesora Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. Folia Toruniensia 19, 155-162. https://doi.org/10.12775/FT.2019.008.

Dreikopel, T. (2021). Tidicaeus Franciszek (1554-1617). Polski Słownik Biograficzny 53/4(219), 545-547.

Menander. (1959). Menandri quae supersunt. Pars altera, Reliquiae apud veteres scriptores servatae, A. Körte (Ed.). In aedibus B. G. Teubneri.

Nauck, A. (hrsg.). (1869). Tragicorum Graecorum fragmenta. In aedibus B. G. Teubneri.

Pseudo-Arystoteles. (2002). O cnotach i wadach, L. Regner (hrsg.). In: Arystoteles, Dzieła wszystkie, Bd. 5. PWN.

Salmonowicz, S. (1978). Nauczanie filozofii w Toruńskim Gimnazjum Akademickim (1568–1793). In: L. Szczucki (hrsg.), Nauczanie filozofii w Polsce w XV–XVIII wieku (S. 161-165). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Stobaei, I. (1958). Anthologium. C. Wachsmuth et O. Hence (hrsg.). Apud Weidmannos.

Tidicaeus, F. (1609). Aristotelis de virtutibus libellus Graece et Latine, versione in Latinum nova et accurata, Graeco textui ad unguem respondente et commentariis eruditis atque iucundis in singula capitula illustratus. Impensis H. Grosii.

Folia Toruniensia

Pobrania

Opublikowane

2022-11-09

Jak cytować

Dreikopel, T. (2022). Uwagi na temat chciwości (aneleutheria, illiberalitas) jako wady moralnej w Aristotelis de virtutibus libellus Franciszka Tidicaeusa. Folia Toruniensia, 22, 113–126. https://doi.org/10.12775/FT.2022.006

Numer

Tom 22 (2022)

Dział

Źródła i materiały

Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 the Provincial Public Library - the Copernicus Library in Torun

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Teksty są publikowane w formule Open Access, na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa-Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0).

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 377
Liczba cytowań: 0