Czechosłowackie bibliotekarstwo w latach 1945–1959

Abstrakt

Artykuł koncentruje się na przekształceniu roli bibliotek publicznych w Czechosłowacji w latach 50. XX w. w zależności od rozwoju politycznego kraju. Omówiono zmiany celów edukacyjnych czechosłowackiego bibliotekoznawstwa w okresie sprawozdawczym oraz metody stosowane w działalności edukacyjnej.

W okresie po zakończeniu II wojny światowej bibliotekarstwo czechosłowackie nadal rozwijało się, zwłaszcza w sferze legislacyjnej, na fundamentach zbudowanych w latach 1918–1938. Nawet w okresie powojennym obowiązywała ustawa o powszechnych bibliotekach publicznych i istniał ośrodek koordynacji działań edukacyjnych, który po zakończeniu wojny przyjął swoją pierwotną nazwę – Instytut Edukacji Dorosłych im. Masaryka.

Jednak po 1945 r. kształcenie i bibliotekarstwo publiczne znajdowały się w zupełnie innej sytuacji społeczno-politycznej. Dziedzina edukacji dorosłych i bibliotekarstwo publiczne pozostały priorytetowymi obszarami zainteresowania reprezentacji politycznej i poszczególnych partii politycznych, które działały w powojennej Czechosłowacji. Polityczna reprezentacja powojennej Czechosłowacji intensywnie współpracowała z ZSRR, a idee lewicowe miały bardzo silną pozycję w życiu politycznym i publicznym państwa. W pierwszej części artykułu przyjrzymy się wysiłkom komunistów w latach 1945–1948 w kontroli bibliotek publicznych, które były jednym z najważniejszych elementów systemu oświaty i odgrywały ważną rolę, zwłaszcza w środowisku wiejskim. Druga część artykułu skupia się na latach 1948–1959. Pokazuje rozwój w zakresie legislacji i na przykładach działalności bibliotek publicznych ilustruje, w jaki sposób biblioteki publiczne skoncentrowały się na swoim głównym zadaniu, czyli na pracy z czytelnikiem.