Inwentarz fary chełmińskiej i jej biblioteki z XV wieku
DOI :
https://doi.org/10.12775/FT.2017.012Mots-clés
Chełmno, biblioteka przykościelna, inwentarz, kopiariusz, fara chełmińskaRésumé
Artykuł niniejszy prezentuje edycję nieznanego szerzej dotychczas inwentarza fary chełmińskiej i wykazu księgozbioru biblioteki farnej z XV w., które znajdują się w księdze miejskiej Chełmna – kopiariuszu przywilejów i dokumentów, założonej przez pisarza Konrada Bitschina w 1431 r. Przekaz źródłowy daje obraz biblioteki fary chełmińskiej jako ośrodka kultury w XV-wiecznym Chełmnie. Pozwala także na porównanie trzech zachowanych spisów księgozbiorów średniowiecznego Chełmna, a więc z klasztoru Franciszkanów z XIII wieku, biblioteki farnej i zrekonstruowanego spisu biblioteki Braci Wspólnego Życia z końca XV stulecia, które pochodzą z różnych okresów i odzwierciedlają przemiany w duchowości, teologii i zainteresowaniach naukowych ówczesnych elit intelektualnych miasta. Podczas gdy księgozbiory biblioteki franciszkanów czy farnej oddają ducha średniowiecznej scholastyki czy nominalizmu, to wydania, które posiadali Bracia Wspólnego Życia, zwiastują nadejście humanizmu. Odnotowane przez pisarza miejskiego tytuły, mimo zniekształceń, pozwalają także na identyfikację i odnalezienie wśród nich fundamentalnych dla średniowiecznej teologii, liturgii, historii i filozofii dzieł.
Références
Albertano de Brescia. 1965. Llibre de concolacio i de consell. Barcelona: Editorial Barcino.
Argentinensis, Hugo. 1478–1481. Compendium theologicae veritatis. Cum Tabula Thomae Dorniberg. Ulm: Johann Zainer.
Clarck, Mark. 2016. “The Making of the Historia Scholastica (1150–1200)”, Studies and Texts, 198, Pontifical Institute of Medieval Studies.
Gallo, Lozzi. Chronica Romanorum pontificum et imperatorum ac de rebus in Apulia gestis [online], [dostęp 17 I 2017]. Dostępny w World Wide Web: http://referenceworks.brillonline.com/browse/encyclopedia-of-the-medieval-chronicle/.
Heinemeyer von Walter hrsg. von, 1978. Richtlinien für die Edition landesgeschichtlicher Quellen. Marburg-Köln: Selbstverlag desGesamtvereins der Deutschen Geschichts- und Altertumsvereine.
Jan z Kwidzyna. 2011. Żywoty Doroty z Mątów, tłum. J. Wojtkowski. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Kaliszuk, Jerzy. 2009. „Spis książek klasztoru franciszkanów w Chełmnie z drugiej połowy XIII wieku”. Studia Źródłoznawcze 47: 96–108.
Kopiariusz przywilejów i wilkierzy miasta Chełmna 1431 r. XX. Hauptabteilung sygn. Ordensfolianten 83, Geheimes Staatsarchiv Preussischen Kulturbesitz (Berlin-Dahlem), Niemcy.
Kwiatkowska, Wiesława. 1991. Średniowieczne księgozbiory franciszkanów i dominikanów toruńskich jako świadectwo ich kultury umysłowej i możliwości oddziaływania na środowisko mieszczańskie. Mps rozprawy doktorskiej, Biblioteka Instytutu Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Kwiatkowska, Wiesława. 2000. „Średniowieczna biblioteka klasztoru franciszkanów w Toruniu”. Folia Torunensia 1: 9–30.
Lückerath, Carl und Benninghoven Friedrich, bearb. von. 1999. Das Kulmer Gerichtsbuch 1330–1430. Liber memoriarum Colmensis civitatis. Köln: Böhlau Verlag.
Marochitanus, Samuel, Alfonso Buenhombre, Jakob Radlinski. 1753. Prawda chrzescianska od nieprzyiaciela swego zeznana, to iest Traktat rabina Samuela pokazuiacy bledy zydowskie okolo zachowania prawa Moyzeszowego, y przyiscia Messyaszowego, ktorego Zydzi czekaia. Lublin: Drukarnia J.K.M. Coll. Soc. Jesu.
Marsilius of Inghen. 2000. “Quaestiones super quattuor libros Sententiarum. 2: Super primum, quaestiones 8–21”, ed. G. Wieland et al., Studies in the History of Christian Thought 88, ed. M. Santos Noya. Leiden: E. J. Brill.
Nowak Zenon, Hubert. 1987. „Bracia Wspólnego Życia i ich szkoła w Chełmnie (1473–1536/1545)”. Zapiski Historyczne 52(4): 53–77.
Nowak, Zenon Hubert. 1987. „Dzieje tak zwanej Akademii Chełmińskiej”. W Dzieje Chełmna. Zarys monograficzny, red. M. Biskup. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Szandorowska Eliza, 1967. „Tajemnicza oficyna drukarska XV wieku”. Rocznik Biblioteki Narodowej 3: 321–346.
Szandorowska, Eliza. 1968. „Czy w Chełmnie nad Wisłą drukowano inkunabuły?“. Rocznik Biblioteki Narodowej 4: 23–46.
Szandorowska, Eliza. 1973. „Biblioteka i pracownia introligatorska Braci Wspólnego Życia w Chełmnie. Próba rekonstrukcji”. Rocznik Biblioteki Narodowej 9: 265–285.
Tandecki, Janusz i Zenon Hubert, Nowak. 1994. Księga czynszów fary chełmińskiej (1435–1496). Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.
Vita sancti Yvonis episcopi persae in anglia depositi et trium eius sociorum auctore goscelino (Apud Bolland, Acta Sanctorum, Junii tom II, die 10, pag. 287). dostęp 17.01.2017. http://www.documentacatholicaomnia.eu/02m/1082-1100,_Goscelinus_Cantauriensis,_Vita_Sancti_Yvonis_Persae_Episcopi,_MLT.pdf/.
Wielomski, Adam. 2011. „Teokracja ekstremistyczna Augustyna z Ankony”. Studia Erasmiana Wratislaviensia 5: 69–86.
Wolff, Adam. 1957. „Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł historycznych
do połowy XVI wieku”. Studia Źródłoznawcze 1: 155–184.
Téléchargements
Publié-e
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
Authors sign the license agreement, where authors have copyright but license exclusive rights in their article to the publisher. In this case authors have a range of rights, including:
- The right to share or reuse their article in the same ways permitted to third parties under the Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 (CC BY-ND 4.0) license. Following it, the author can "copy and redistribute the material in any medium or format for any purpose, even commercially. The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms."
- Authors retain patent, trademark and other intellectual property rights (including research data).
- Authors receive proper attribution and credit for the published work.
Stats
Number of views and downloads: 598
Number of citations: 0
