Narracje ciszy i ukojenia: terapeutyczny wymiar lasoterapii w życiu dorosłych
DOI:
https://doi.org/10.12775/ED.2024.2025.013Słowa kluczowe
lasoterapia, wsparcie zdrowia psychicznego, samorozwój dorosłych, dobrostan psychiczny, kąpiele leśne, arteterapia leśnaAbstrakt
Lasoterapia, rozumiana jako świadome, wielozmysłowe przebywanie w lesie w celach regeneracyjnych, staje się coraz bardziej rozpoznawalną formą wsparcia zdrowia psychicznego i psychofizycznego. Celem niniejszego artykułu jest eksploracja zróżnicowanych ścieżek doświadczenia lasoterapeutycznego dorosłych uczestników, uzyskana na podstawie analizy wywiadów narracyjnych. Badanie ukazuje las jako przestrzeń o potencjale terapeutycznym, sprzyjającą redukcji stresu, napięcia emocjonalnego, lęku oraz przeciążenia bodźcami. Narratorzy doświadczają lasu jako miejsca głębokiej introspekcji, regulacji emocji oraz odzyskiwania poczucia bezpieczeństwa i tożsamości w sytuacjach kryzysowych. Siedem wyodrębnionych ścieżek ukazuje różnorodne formy relacji z przestrzenią leśną – od praktyk oddechowych i sensorycznych, przez aktywność fizyczną i survival, po duchowe i symboliczne przeżycia. Wyniki wskazują, że lasoterapia może być skutecznym narzędziem wspierającym proces samorozwoju dorosłych, a także stanowić wartościowy komponent działań edukacyjnych i terapeutycznych.
Bibliografia
Bielinis, E. (2020). Walory prozdrowotne lasów w świetle oczekiwań społecznych. Postępy Techniki w Leśnictwie, 148, s. 26–31.
Blumer, H. (2009). Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Brown, R.P., Gerbarg, P.L. (2005). The Healing Power of the Breath. Shambhala Publications, Colorado.
Capaldi, C., Dopko, R., i Zelenski, J. (2014). The relationship between nature connectedness and happiness: A meta-analysis. Frontiers in Psychology, 5, s. 976–980.
Chae Imai, K., Matsuyama, S., Miyake, S., Suga, K., Nakachi, H. (2021). The effects of forest therapy on immune function. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(16), 8440, s. 19–34.
Ciszek, M. (2021). Społeczno-kulturowe i ekologiczno-zdrowotne funkcje lasu. Studia Ecologiae et Bioethicae, 19(1), s. 57–69.
Diamond, J. (2000). Strzelby, zarazki, maszyny. Losy ludzkich społeczeństw. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Gąsienica-Szostak, A. (2014). Muzykoterapia w rehabilitacji i profilaktyce. Warszawa: PZWL.
Hałas, E. (2006). Interakcjonizm symboliczny. Społeczny kontekst znaczeń. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Izdebski Z., Mazur J. (2021). Zdrowie, życie seksualne i funkcjonowanie w związkach w okresie pandemii COVID-19. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kim, J.G., Shin, W.S. (2021). Forest therapy alone or with a guide: is there a difference between self-guided forest therapy and guided forest therapy programs? International journal of environmental research and public health, 18(13), 6957, s. 53–61.
Krause, B. (2013). The Great Animal Orchestra: Finding the Origins of Music in the World’s Wild Places. Nowy Jork: Wydawnictwo Back Bay Books.
Kuo, M. (2015). How might contactwith nature promote human health? Promising mechanisms and a possible central pathway. Frontiers in Psychology, 6, 1093, s. 43–47.
Kvale, S. (2013). Prowadzenie wywiadów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Li, Q. (2018).
Shinrin-yoku sztuka i teoria kąpieli leśnych. Jak dzięki drzewom stać się szczęśliwszym i zdrowszym, tłum. O. Siara. Kraków: Wydawnictwo Insignis.
Louv, R. (2020). Ostatnie dziecko lasu. Jak ocalić nasze dzieci przed zespołem deficytu natury? tłum. A. Rogozińska. Warszawa: Wydawnictwo Mamania.
Malewski, M. (2001). Teorie andragogiczne. Metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Mayer, F., Frantz, C., Bruehlman-Senecal, E., Dolliver, K. (2009). Why is nature beneficial? The role of connectedness to nature. Environment and Behavior, 41(5), s. 607–643.
McKeown, P. (2020). Spokojny oddech, spokojny umysł, tłum. A. Ryczek. Warszawa: Wydawnictwo Spokojny Oddech.
Miyazaki, Y., Motohashi, Y. (1996). Forest environment and physiological response. New Frontiers in Health Resort Medicine, 4, s. 67–77.
Miyazaki, Y. (2018). Shinrin-yoku: The Japanese Way of Forest Bathing for Health and Relaxation. Timber Press.
Moszyńska, B. (2000). Walory zdrowotne zbiorowisk leśnych w turystyce i rekreacji w strefie podmiejskiej Warszawy. W: K. Pieńkos (red.). Problemy Turystyki i rekreacji w lasach Polski (s. 73–82). Warszawa: Polskie Towarzystwo Leśne.
Nilsson, M.E., Berglund, B. (2006). Soundscape quality in suburban green areas and city parks. Acta Acustica United With Acustica, 92(6), s. 903–911.
Ohtsuka, Y., Yabunaka, N., Takayama, S. (1998). Shinrin-yoku (forest-air bathing and walking) effectively decreases blood glucose levels in diabetic patients. International Journal of Biometeorology, 41, s. 125–127.
Park B.J., Tsunetsugu, Y., Kasetani, T., Kagawa, T., Miyazaki, Y. (2010). The physiological effects of Shinrin-Yoku (taking in the forest atmosphere or forest bathing): Evidence from field experiments in 24 forests across Japan. Environmental Health and Preventive Medicine, 15(1), s. 18–26.
Preuss, A., Zaniewska, D. (2022). Lasoterapia z dziećmi. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon.
Pritchard, A., Richardson, M., Sheffield D., McEwan, K. (2020). The relationship between nature connectedness and eudaimonic well-being: A meta-analysis. Journal of Happiness Studies, 21, s. 1145–1167.
Rajoo, K.S., Karam, D.S., Abdullah, M.Z. (2020). The physiological and psychosocial effects of forest therapy: A systematic review. Urban Forestry & Urban Greening, 54, 126744, s. 23–35.
Ryan, R., Deci, E. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52, s. 141–166.
Ryff, C. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), s. 1069–1081.
Seligman, M. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. Nowy Jork: Free Press.
Sieradzki, W. (2013). Życie jest dobre. Las jest dobry dla życia. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, 15(1) [34], s. 309–313.
Simonienko, K., Jakubowska, M., Konarzewska, B. (2020). Shinrin-yoku i terapia lasem – przegląd literatury. Psychiatria, 3(17), s. 145–154.
Simonienko, K. (2021). Lasoterapia. Bielsko Biała: Wydawnictwo Dragon.
Simonienko, K. (2021a). Terapia lasem w badaniach i praktyce. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Silva Rerum.
Wierzbicka, A. (2019). Dlaczego dzieci spędzają coraz mniej czasu na zewnątrz? Studia i Materiały CEPL w Rogowie, R. 21, Z. 58, s. 7–10.
Wodzicki, T.J. (2021). Potencjał terapeutyczny lasu – badania i gospodarka leśna. Leśne Prace Badawcze, 82(2), s. 69–74.
Ziółkowski, A. (2009). Historia powszechna. Starożytność. Warszawa: PWN.
Meng, X., Wang, M. (2023) Exploring the health impacts of window views: a literature review. Journal of Asian Architecture and Design. Pobrane z: https://www.tandfonline.com/doi/epdf/10.1080/13467581.2024.2412120?needAccess=true (dostęp: 03.03.2025).
Raport Active Healthy Kids Global Alliance (2022). Pobrane z: https://www.activehealthykids.org/wp-content/uploads/2022/10/Poland-report-card-long-form-2022.pdf (dostęp: 27.02.2025).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 207
Liczba cytowań: 0
