Kompetencje cyfrowe jako metakompetencje w procesie całożyciowej edukacji
DOI:
https://doi.org/10.12775/ED.2024.004Słowa kluczowe
kompetencje kluczowe, kompetencje cyfrowe, edukacjaAbstrakt
Problematyka dotycząca kompetencji w tym kompetencji cyfrowych jest współcześnie bardzo ważna, ponieważ dotyczy funkcjonowania jednostki. Podejmowanie badań odnoszących się do rozpoznawania uwarunkowań kompetencji i analiza efektów tych wpływów jest zasadne, potrzebne, uzasadnione pedagogicznie i społecznie. Kompetencje cyfrowe (informatyczne) łączą się z kompetencjami informacyjnymi, komunikacyjnymi oraz z kreatywnymi i moralnymi. Są one współcześnie potrzebne każdemu człowiekowi. Coraz częściej dostrzec można, iż kreatorzy procesów wychowania i edukacji (rodzice, nauczyciele) pomagający swoim podopiecznym w poznawaniu świata i innych ludzi, świadomie oraz odpowiedzialnie korzystają z nowych technologii, uczą rozumienia mediów i posługiwania się źródłami informacji. Warto podkreślić, iż współczesny, interdyscyplinarny dyskurs świadczy o implikacji kolejnych ujęć badawczych, opisowych, dający podstawy do tworzenia rekomendacji.
Bibliografia
Ala-Mutka K., Y. Punie, Ch. Redecker (2008). Digital Competence for Lifelong Learning. Policy brief, Luxembourg Office for Official Publications of the European Communities, JRC48708.
Almerich, G., Orellana, N., Suárez-Rodríguez, J., & Díaz-García, I. (2016). Teachers’ information and communication technology competences: A structural approach. Computers & Education, 100.
Aronson, E., Wilson, T.D., & Akert, R.M. (1997). Psychologia społeczna: serce i umysł. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Buheji, M., & Buheji, A. (2020). Planning competency in the new Normal–employability competency in post-COVID-19 pandemic. International Journal of Human Resource Studies, 10(2).
Cieślar, N., & Samsel-Opalla, J. (2010). Pojęcie kompetencji kluczowych w Podstawie programowej. Nauczyciel i Szkoła, 1.
Czerepaniak-Walczak, M. (1997). Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela. Legnica: Wydawnictwo Edytor.
Derwik, P., Hellström, D., & Karlsson, S. (2016). Manager competences in logistics and supply chain practice. Journal of Business Research, 69 (11).
Dubisz, S. (red.). (2006). Uniwersalny Słownik Języka Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Dudel, B. (2015). Uczniowskie koncepcje uczenia się matematyki. Jak trzecioklasiści widzą swoją edukację matematyczną? W: J. Uszyńska-Jarmoc & M. Bilewicz (red.), Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, ZALECENIE RADY z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie; https:// eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018H0604(01)&from =en [dostęp 25.05.2024].
Eco, U. (2005). Nowe środki masowego przekazu a przyszłość książki. W: M. Hopfinger (red.), Nowe media w komunikacji w XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Oficyna Naukowa.
Eurydice (2012). Rozwijanie kompetencji kluczowych w szkołach w Europie: wyzwania i szanse dla polityki edukacyjnej. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Gadomska, A., Morusiewicz, R., & Krajka J. (2012). Kształtowanie kompetencji kluczowych w e-learningu jako sposób na indywidualizację nauczania języka obcego. W:
J. Knieja & S. Piotrowski (red.), Nauczanie języka obcego a specyficzne potrzeby uczących się. O kompetencjach, motywowaniu i strategiach. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II.
Głoskowska-Sałdatow, M. (2015). Ocena sposobów motywowania uczniów stosowanych przez nauczycieli klas I–III w kontekście rozwijania kompetencji uczenia się. W: J. Uszyńska-Jarmoc & M. Bilewicz (red.), Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Gordon, J., Halász, G., Krawczyk, M., Leney, T., Michel, A., Pepper, D., ... & Wiśniewski, J. (2009). Key competences in Europe: Opening doors for lifelong learners across the school curriculum and teacher education. CASE Network Reports, 87.
Górowska-Fells, M., Płatos, B., & Rybińska A. (2018). Kompetencje kluczowe uczniów w międzynarodowych raportach i badaniach. W: S.M. Kwiatkowski (red.), Kompetencje przyszłości. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Guzik, B. (2003). Powinnościowy model języka w dyskursie edukacyjnym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Halász, G., & Michel, A. (2011). Key Competences in Europe: interpretation, policy formulation and implementation. European Journal of Education, 46(3).
Hilgard, E.R. (1967). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Kalinowska, A. (2010). Pozwólmy dzieciom działać. Mity i fakty o rozwijaniu myślenia matematycznego. Warszawa: Centralna Komisja Egzaminacyjna.
Kalinowska, A. (2019). Studenckie koncepcje potoczne o edukacji matematycznej w klasach początkowych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Konarski, S. (2006). Kluczowe znaczenie kompetencji społeczno-psychologicznych we współczesnych koncepcjach i praktyce systemów edukacji ekonomistów i menedżerów. W: S. Konarski (red.), Kompetencje społeczno-psychologiczne ekonomistów i menedżerów. Teoria. Badania. Edukacja. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
Król-Gierat, W., Savic W (2023). The diverse linguistic attainment and attitude development of children learning English as a foreign language in inclusive classes. Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, 42.
Lambrechts, W., & Van Petegem, P. (2016). The interrelations between competences for sustainable development and research competences. International Journal of Sustainability in Higher Education, 17(6).
Małgorzewicz, A. (2014). Językowe i niejęzykowe kompetencje tłumacza. Próba zdefiniowania celów translodydaktyki akademickiej. Lingwistyka Stosowana, 11.
Miąso, J. Kompetencje medialne jako strategiczne i kluczowe kompetencje każdego człowieka w społeczeństwie informacyjnym, medialnym, sieciowym. Pobrane z: https:// pracownik.kul.pl/files/83913/public/dem/miaso.pdf [dostęp 25.07.2024].
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. (2014). Społeczeństwo informacyjne w liczbach.
Pobrane z: https://www.gov.pl/attachment/3481e216-ec1e-4727-8442-253646a56c02 [dostęp 17.06.2024].
Ministerstwo Cyfryzacji. Kompetencje cyfrowe. Pobrane z: https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/kompetencje-cyfrowe [dostęp 17.06.2024].
Nowak-Łojewska, A. (2020). Kompetencje kluczowe w edukacji dzieci: od deklaracji do realizacji. Rocznik Lubuski, 46(1).
Okoń, W. (1992). Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN.
Okońska-Walkowicz, A., Plebańska, M., & Szaleniec, H. (2009). O kompetencjach kluczowych, e-learningu i metodzie projektów. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Pankowska, D. (2017). Kompetencje nauczycielskie–próba syntezy (projekt autorski). Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, 35(3).
Pepper, D. (2011). Assessing key competences across the curriculum – and Europe. European Journal of Education, 46(3).
Piotrowska, L. (2019). Od kompetencji kluczowych do kluczowych procedur. Warszawa: Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Piróg, D. (2015). Kompetencje z zakresu przedsiębiorczości: rozważania teoretyczne i ich ilustracje w obszarze szkolnictwa wyższego. Przedsiębiorczość-Edukacja, 11.
Plecka, D., Turska-Kawa, A., & Wojtasik, W. (2013). Obywatelskie kompetencje polityczne. Kultura i Edukacja, 3(96).
Poteralski, J. (2017). Systemowe wsparcie kompetencji kluczowych dla oświaty w perspektywie 2014–2020. Studia Ekonomiczne, 310.
Program rozwoju kompetencji cyfrowych do roku 2030, projekt. (2019). Pobrane z: https:// docplayer.pl/190215528-Program-rozwoju-kompetencji-cyfrowych-do-roku-2030. html [dostęp 22.06.2024].
Ramowy katalog kompetencji cyfrowych. (2016). Pobrane z: https://depot.ceon.pl/bitstream/ handle/123456789/9068/Ramowy_katalog_kompetencji_cyfrowych_Fra. pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp 22.06.2024].
Reber, A. (2000). Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Rogozińska, K. & Winiarczyk, A. (2019). Multimedialne przedszkole. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Rogozińska-Pawełczyk, A. (2006). Kompetencje w organizacji. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 199.
Rutkowiak, J. (1986). Metodologiczna sytuacja pedagogiki a modele kształcenia nauczycieli. Ruch Pedagogiczny, 3 i 5–6.
Sijko, K. (2014). Kompetencje komputerowe i informacyjne młodzieży w Polsce. Raport z międzynarodowego badania kompetencji komputerowych i informacyjnych ICILS 2013. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Skweres-Kuchta, M. (2017). Inwestycja w rozwój kompetencji kluczowych wśród dzieci i młodzieży – studium przypadku. Ekonomiczne Problemy Usług, 4(129).
Solarczyk-Szwec, H., Kopińska, V., & Matusiak, A. (2016). Kompetencje społeczne na wejściu w dorosłość. Krytyczna analiza podstawy programowej kształcenia ogólnego dla IV etapu edukacyjnego. Edukacja Dorosłych, 2.
Stawicka, A. (2015). Wykluczenie cyfrowe w Polsce, W: Kancelaria Senatu. Biuro Analiz i Dokumentacji, Wykluczenie cyfrowe w Polsce. Opracowanie tematyczne. Warszawa: Kancelaria Senatu.
Strzelczyk-Łucka, J. (2010). Człowiek w obliczu zmian na rynku pracy. W: J. Górna & M. Makowski (red.), LifeLong Learning – edukacja przez całe życie. Częstochowa: Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie.
Suświłło, M. (2015). Kształcenie kompetencji artystycznych – zaniedbany czy niechciany obszar edukacji? W: J. Uszyńska-Jarmoc & M. Bilewicz (red.), Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Symela, K., Stępnikowski, A. (2021). Wyzwania kompetencyjne w rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce. Polityka Społeczna, 7.
Śliwerski, B. (2012). Dokąd zmierza polska edukacja? Neodidagmata, 33/34.
Tiana, A., Moya, J., & Luengo, F. (2011). Implementing Key Competences in Basic Education: reflections on curriculum design and development in Spain. European Journal of Education, 46(3).
Torończak, E. (2011). Znaczenie kompetencji kluczowych dla budowania partnerstwa w Europie. Kwartalnik Edukacyjny, 1(64).
Torończak, E. (2018). Międzynarodowe projekty edukacyjne drogą do rozwoju kompetencji kluczowych. W: S.M. Kwiatkowski (red.), Kompetencje przyszłości. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. 50
Urbanek, G. (2011). Kompetencje a wartość przedsiębiorstwa: Zasoby niematerialne w nowej gospodarce. Wolters Kluwer.
Uszyńska-Jarmoc, J., & Bilewicz, M. (red.). (2015). Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Winiarczyk, A. & Warzocha, T. (2020). Akademicki proces kształcenia kandydatów na nauczycieli w zakresie stosowania TIK w edukacji w świetle badań studentów Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach i Uniwersytetu Rzeszowskiego. Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne, t. 35, 1.
Winiarczyk, A., & Warzocha, T. (2022). TIK w edukacji. Przygotowanie akademickie przyszłych nauczycieli w zakresie wykorzystania nowych technologii w eduk@cji. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Wróbel, A. (2013). Wartości i postawy młodzieży dostosowanej i niedostosowanej społecznie wobec zachowań przestępczych. Innowacje Psychologiczne, 2.
Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030, Ministerstwo Edukacji Narodowej (2019).
Pobrane z: https://efs.mein.gov.pl/zintegrowana-strategia-umiejetnosci-2030-czesc-ogolna/ [dostęp 20.06.2024].
Zalecenia Rady Unii Europejskiej z dnia 22 maja 2018 roku w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 298
Liczba cytowań: 0
