Rapowe konfrontacje - o biograficznym uczeniu się polskich raperów
DOI:
https://doi.org/10.12775/ED.2023.005Słowa kluczowe
polska muzyka rap, biografia raperów, biograficzne uczenie sięAbstrakt
Niniejszy tekst poświęcony jest muzyce rap i zagadnieniom biograficzności, biografii i biograficznego uczenia się. Autorka tekstu zainteresowana jest edukacyjnym potencjałem rapu, zarówno z punktu widzenia ich twórców, jak i ich słuchaczy. Jest to możliwe dzięki biografizacji rapu, która przejawia się obecnością treści biograficznych w utworach rapowych, a także aspektów związanych z biogra- ficznym uczeniem się rapujących artystów. W Polsce kultura hip-hopowa, w tym rap, zaczął rozwijać się w latach 90. XX w. i związany jest z przemianami systemowymi. Od tego czasu gatunek ten nieustannie się rozwijał, co w rezultacie przyczyniło się do powstania wielu rodzajów rapu. Utwory rapowe opowiadają historie ludzi żyją- cych na przestrzeni lat, przy czym najważniejszymi bohaterami tych wydarzeń są sami rapujący artyści, którzy budują swoje narracje wokół własnych doświadczeń i przeżyć. W swojej analizie autorka skoncentrowała się na następujących problemach badawczych: Jakie jest biograficzne uczenie się polskich raperów oczytane z wybranych utworów muzyki rap? Jakie aspekty biograficzne uwidaczniają utwory wybranych raperów? Jakie wydarzenia i sytuacje ilustrujące życie raperów wyróżniają w swoich utworach ich twórcy? Jaki obraz dzieciństwa (przedszkolny, szkolny), dojrzewania, dorosłości ukazany jest w utworach raperów? Jak opisują wychodzenie z sytuacji trudnych i pokonywanie kryzysów? W jakim sensie ma ono charakter biograficznego uczenia się? Poszukiwania odpowiedzi na ww. pytania autorka umieściła w paradygmacie interpretatywnym, posługując się badaniami jakościowymi i metodą analizy dokumentów.
Bibliografia
Alheit, P. (2015). Teoria biografii jako fundament pojęciowy uczenia się przez całe życie. Teraźniejszość Człowiek Edukacja, nr 4(72), Tom 18, s. 23–36.
Bron, A. (2006). Rozumienie uczenia się w teoriach andragogicznych. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 4 (36), s. 7–24.
Cimiński, P., Piórkowski, P. (2016). Młodzi ulicy i młodzi kreatywni. Idee, wartości, aspi- racje. Stare Miasto: Wydawnictwo Witanet.
Chorąży, A. (2017). O hiphopowej intertekstualności jako rozmowie. Rap i popkultura: follow-upy i hashtagi. Teksty Drugie, nr 5, s. 129–146.
Demetrio, D. (2000). Autobiografia. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie. Kraków: Ofi- cyna Wydawnicza „Impuls”.
Dubas, E. (2017). Uczenie się z własnej biografii jako egzemplifikacja biograficznego uczenia się. Nauki o Wychowaniu. Studia interdyscyplinarne, nr 1(4), ss. 63–87. Dubas, E. (2011). Uczenie się z biografii Innych – wprowadzenie. W: E. Dubas i W. Świtalski (red.), Uczenie się z biografii innych (s. 5–11). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dubas, E. i Świtalski, W. (red.). (2011a). Uczenie się z (własnej) biografii. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dubas, E. i Świtalski, W. (red.). (2011b). Uczenie się z biografii Innych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Golonka-Legut, J. (2015). Uczenie się w perspektywie biograficzności. Perspektywa andragogiczna. Rocznik Andragogiczny, nr 22, s. 101–118.
Grochocki, D. (2014). Sposoby nadawania znaczeń przestrzeni miejskiej przez różne nurty muzyki hip-hop. W: M. Bonoszkiewicz, F. Czech, P. Winskowski (red.), Miasto. Między przestrzenią a koncepcją przestrzeni (s. 367–373). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego [ebook].
Jarvis, P. (2012). Transformatywny potencjał uczenia się w sytuacjach kryzysowych. Te- raźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 3 (59), s. 127–136.
Illeris, K. (2006). Trzy wymiary uczenia się. Poznawcze, emocjonalne i społeczne ramy współczesnej teorii uczenia się. Wrocław: Wydawnictwo DSWE TWP.
Kleyff, T. (2014). Rzut oka wstecz. W: D. Węcławek, M. Flint, T. Kleyff, A. Cała, K. Ja- czyński (red.), Antologia polskiego rapu. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Kowalewicz, P. (2019). Samplowanie – o co w tym wszystkim chodzi? Pobrane z: https://www. legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/prawo-w-praktyce/news/3364,samplowanie-o- -co-w-tym-wszystkim-chodzi.
Kubinowski, D. (2010). Przyrodnicze i humanistyczne podstawy badań pedagogicznych. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice (s. 29–44). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Sp. z o.o.
Kukołowicz, T., Jaczyński Jakuza, K. (2015). Dumni z pieniędzy. Artysta jako przedsię- biorca w (sub)kulturze hiphopowej. Zarządzanie w Kulturze, nr 16, z 1, s. 61–79.
Kukołowicz, T. (2014). Raperzy kontra filomaci. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury. Kukołowicz, T. (2012). Transkrypcja tekstów hip-hopowych (rapu) w świetle teorii wiersza. Teksty Drugie, nr 6, s. 229–245.
Kusiak, R. (2018). Wizerunek rodziny we współczesnym przekazanie muzyki hip-hopowej. Biuletyn Edukacji Medialnej, nr 2, 27–43.
Lalak, D. (2010). Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Łętocha, D. (2020). Co łączy rapera i bibliotekę. RAP BIBLIOTEKA! Pobrane z: Co łączy rapera i literaturę? RAP BIBLIOTEKA! – Kulturalne Media.
Majewski, P. (2021). Rap w służbie narodu. Nacjonalizm i kultura popularna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Uniwersytet SWPS.
Majewski, P. (2015). Rap jako muzyka tożsamościowa: od czarnego getta do polskiego pop-nacjonalizmu. Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, nr 47, s. 57–79.
Mazurek, E. (2019). Biograficzność i kapitał narracyjny jako zasoby w procesie uczenia się człowieka dorosłego. Edukacja Dorosłych, nr 1, ss. 91–101.
Miszczyński, M. (2014). Wstęp. Hip-hop w Polsce: od blokowisk do kultury popularnej. W: M. Miszczyński (red.), Hip-hop w Polsce. Od blokowisk do kultury popularnej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Podleś, P. (2022). Wizerunek rapera Adama Ostrowskiego na platformie Youtube. Łódzkie Studia Teologiczne, 31 (2022), 3, s. 29–55.
Pryszmont, M. (2023). Rap story. Biograficzne aspekty uczenia się odczytane z twórczości Taco Hemingwaya. Dyskursy Młodych Andragogów, nr 24, s. 221–240.
Rapley, T. (2010). Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Seroka, P. (2018). Czego powinniśmy być świadomi realizując badania biograficzne. Stu- dia i badania naukowe Ateneum. Pedagogika, Rok XII, nr 1.
Shusterman, R. (1998). Estetyka pragmatyczna. Żywe piękno i refleksja nad sztuką. Wroc- ław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Skibińska, E. (2009). Dydaktyka biograficzna – nowy obszar poznawczy andragogiki czy nowa utopia? Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2(46), 51–70.
Smolińska-Theiss, B., Theiss, W. (2010), Badania jakościowe – przewodnik po labiryncie. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogie (s. 79–102). Gdańsk: GWP.
Solar. (2020). Beef z koronawirusem. #hot16challenge dla Siemapomaga.pl. Pobrane z: Skarbonka Pomagacza Polski Hip-Hop – Beef z koronawirusem #hot16challenge dla Siepomaga.pl | Siepomaga.pl.
Solarczyk-Szwec, H. (2015). Cztery ćwiartki biograficznego uczenia się. Rocznik Andragogiczny, nr 22, s. 121–133.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 378
Liczba cytowań: 0