„Ewangelia Boga, obiecana od dawna przez proroków w Pismach Świętych” (Rz 1,2). Stary Testament w interpretacji Apostoła Pawła
DOI :
https://doi.org/10.12775/BPTh.2014.018Mots-clés
Paweł, Stary Testament, List do Rzymian, obietnica, typologia, alegoriaRésumé
Artykuł jest poświęcony rozumieniu i interpretacji Starego Testamentu przez Apostoła Pawła. Nie tylko uznaje on autorytet Starego Testamentu jako Słowa Bożego, ale wypracowuje w swoich Listach pewne hermeneutyczne zasady dla relacji Starego Testamentu i dzieła zbawienia w Chrystusie, które następnie będą kontynuowane i rozwijane przez późniejszą tradycję chrześcijańską w interpretacji Biblii. Punktem wyjścia do prezentacji Pawłowego rozumienia Starego Testamentu jest początek „Listu do Rzymian”, gdzie Apostoł stwierdza, że Ewangelia Jezusa Chrystusa „została obiecana przez proroków w Pismach Świętych” (1,2). To zdanie wskazuje, że Apostoł rozumie Stary Testament przede wszystkim jako obietnicę, którą należy odczytywać w świetle misterium paschalnego Jezusa. Jest to prehistoria Ewangelii, dzieła zbawczego w Jezusie oraz wiary chrześcijańskiej. Cały Stary Testament ma zatem wymiar prorocki, gdyż obwieszcza tajemnicę Chrystusa i ukierunkowuje historię zbawienia ku jej centrum i apogeum, którym jest Chrystus. W artykule zostały także omówione podstawowe zasady (klucze) hermeneutyczne (typologia, alegoria), proponowane i stosowane przez Pawła dla prawidłowego odczytania relacji Starego Testamentu i Chrystusa. Pozwalają one na zrozumienie ciągłości i jednolitości Bożego planu zbawienia, który Bóg wiernie i konsekwentnie realizuje.
Références
Beale G.K., John’s Use of the Old Testament in Revelation, Sheffield 1998.
Benedykt XVI, Adhortacja apostolska Verbum Domini. O Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła, Kraków 2010.
de Lubac H., Pismo Święte w tradycji Kościoła, Kraków 2008.
Ellis E.E., Interpretacja Starego Testamentu w Nowym, w: W.R. Farmer (red.), Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego, Warszawa 22001, s. 49–58.
Gnilka J., Paweł z Tarsu. Apostoł i świadek, Kraków 2001.
Grilli M., Quale rapporto tra i due Testamenti? Riflessione critica sui modelli ermeneutici classici concernenti l’unità delle Scritture, Bologna 2007.
Hanson A.T., Typologia, w: B.M. Metzger, M.D. Coogan (red.), Słownik wiedzy biblijnej, Warszawa 1996, s. 780.
Hays R.B., Echoes of Scripture in the Letters of Paul, New Haven – London 1989.
Jelonek T., Wprowadzenie do listów Pawłowych, Kraków 1998.
Karczewski M., Reinterpretacja Księgi Rodzaju w Apokalipsie św. Jana, Olsztyn 2010.
Korzec C., Przeznaczony do Ewangelii, CTO 2(2008), s. 71–87.
Langkammer H., Apostoł Paweł i jego dzieło, Opole 2001.
Langkammer H., Jezus Chrystus i Jego Kościół w nauczaniu św. Pawła Apostoła, Lublin 2011.
Langkammer H., List do Rzymian, Lublin 1999.
Légasse S., L’épître de Paul aux Romains, Paris 2002.
McNeil B., Typologia, w: R.J. Coggins, J.L. Houlden (red.), Słownik hermeneutyki biblijnej, Warszawa 2005, s. 894.
Paciorek A., Chrystocentryzm alegorii chrześcijańskiej w starożytnej hermeneutyce biblijnej, RT XLIV(1997)1, s. 29–42.
Paciorek A., Paweł Apostoł – pisma, cz. I., Tarnów 21997.
Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Biblii w Kościele. Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej z komentarzami biblistów polskich, R. Rubinkiewicz (red.), Warszawa 1999.
Papieska Komisja Biblijna, Naród żydowski i jego Święte Pisma w Biblii chrześcijańskiej, Kielce 2002.
Penna R., Lettera ai Romani, t. I, Rm 1–5, Bologna 2007.
Pérez Márquez R.A., L’Antico Testamento nell’Apocalisse. Storia della ricerca, bilancio e prospettive, Assisi 2010.
Pitta A., Lettera ai Romani, Milano 22001.
Podeszwa P., Memoria scripturarum w opowiadaniu o prorockim powołaniu św. Pawła (Dz 26,12-18), StByd 6(2012), s. 7-28.
Rakocy W., „Nomos” i „ho nomos” w Liście do Rzymian, BPTh 3(2010), s. 11–23.
Rakocy W., Nomos i ho nomos w listach Pawłowych, BibAn 1(2011), s. 167–184.
Rakocy W., Paweł Apostoł. Chronologia życia i pism. Częstochowa 2003.
Robeck C.M., Proroctwo, prorokowanie, w: G.F. Hawthorne, R.P. Martin, D.G. Reid (red.), Słownik teologii św. Pawła, Warszawa 2010, s. 652–659.
Rosik M., Pierwszy List do Koryntian, Częstochowa 2009.
Shrenk G., gra,fw, w: Kittel G., Friedrich G. (red.), Grande Lessico del Nuovo Testamento, t. II, Brescia 1966, k. 623–654.
Silva M., Stary Testament u Pawła, w: G.F. Hawthorne, R.P. Martin, D.G. Reid (red.), Słownik teologii św. Pawła, Warszawa 2010, s. 779–792.
Simonetti M., Między dosłownością a alegorią, Kraków 2000.
Św. Paweł – przeznaczony do Ewangelii, wywiad z ks. Bp. Zbigniewem Kiernikowskim, rozmawiają K. Pek MIC i ks. W. Węckowski, Pastores 41(2008)4, s. 82–93.
Unterman A., Encyklopedia tradycji i legend żydowskich, Warszawa 2000.
Téléchargements
Publié-e
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Stats
Number of views and downloads: 882
Number of citations: 0