Biblica et Patristica Thoruniensia
https://apcz.umk.pl/BPTh
<p><em>Biblica et Patristica Thoruniensia</em> jest kwartalnikiem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukazuje się od 2008 roku. Na każdy numer składają się artykuły z zakresu biblistyki oraz patrologii (zwłaszcza z problematyki dotyczącej egzegezy patrystycznej). Pierwszy numer jest poświęcony zawsze różnym zagadnieniom biblijno-patrystycznym (Varia). Następne numery są tematyczne. Numer drugi poświęcony jest jakiemuś aktualnemu problemowi społecznemu z perspektywy biblijnej i patrystycznej (dotychczas ukazały się: „Przemoc wobec kobiety?”, „Gościnność. Dla kogo?", "Moralność Objawiona", "Seksualność"). Numer trzeci jest dedykowany tomizmowi biblijnemu. Ostatni numer w roku poświęcony jest konkretnej księdze biblijnej ze Starego lub Nowego Testamentu z perspektywy aktualnej problematyki dotyczącej jej egzegezy, teologii, hermeneutyki oraz interpretacji patrystycznej.</p> <p>Punktacja <span class="aCOpRe">Ministerstwa Edukacji i Nauki (9.02.2021): 70 punktów.</span></p> <p>Artykuły do poszczególnych numerów należy składać w następujących terminach:</p> <p>Nr 1. danego roku: do końca stycznia,<br />Nr 2. danego roku: do końca kwietnia,<br />Nr 3. danego roku: do końca sierpnia,<br />Nr 4. danego roku: do końca października.</p> <p><em>Biblica et Patristica Thoruniensia</em> jest <strong>sklasyfikowane w Scimago jako Q1 w dyscyplinie nauki religijne</strong>.</p> <p>Kwartalnik<em> Biblica et Patristica Thoruniensia</em> jest notowany w następujących bazach:</p> <ul> <li><a href="http://www.ebsco.com">EBSCO Discovery Service</a></li> <li><a href="https://dbh.nsd.uib.no/publiseringskanaler/erihplus/periodical/info.action?id=485684">Erih Plus</a></li> <li><a href="https://doaj.org/toc/1689-5150?source=%7B%22query%22%3A%7B%22filtered%22%3A%7B%22filter%22%3A%7B%22bool%22%3A%7B%22must%22%3A%5B%7B%22terms%22%3A%7B%22index.issn.exact%22%3A%5B%221689-5150%22%5D%7D%7D%5D%7D%7D%2C%22query%22%3A%7B%22match_all%22%3A%7B%7D%7D%7D%7D%2C%22size%22%3A100%2C%22sort%22%3A%5B%7B%22created_date%22%3A%7B%22order%22%3A%22desc%22%7D%7D%5D%2C%22_source%22%3A%7B%7D%7D">DOAJ</a></li> <li><a href="https://scholar.google.pl/scholar?hl=pl&as_sdt=0%2C5&q=Biblica+et+Patristica+Thoruniensia&oq=Biblica">Google Scholar</a></li> <li><a href="https://journals.indexcopernicus.com/search/form?search=Biblica%20et%20Patristica%20Thoruniensia">Index Copernicus</a></li> <li><a href="https://pbn.nauka.gov.pl/polindex-webapp/search/basic?type=all&query=Biblica+et+Patristica">Pol-Index</a></li> <li><a href="https://www.scimagojr.com/journalsearch.php?q=21100890310&tip=sid&clean=0">Scimago Journal & Country Rank</a></li> <li><a href="https://www.scopus.com/sourceid/21100890310?origin=resultslist">Scopus</a></li> </ul>Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniupl-PLBiblica et Patristica Thoruniensia1689-5150<p><a href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl" target="_blank" rel="noopener">CC BY ND 4.0</a>. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.</p> <ul> <li>Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.</li> <li>Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.</li> <li>Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony</li> </ul> <p>PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ <a href="https://wydawnictwo.umk.pl/upload/files/dokumenty/Umowa%20z%20autorem%20do%20APCz%202017.pdf" target="_blank" rel="noopener">>></a></p>Apocalyptic Motifs in Targum Neofiti 1 in the Context of the Apocalypse of Abraham
https://apcz.umk.pl/BPTh/article/view/44544
<p>Motywy apokaliptyczne w Targum Neofiti 1 w kontekście Apokalipsy Abrahama</p> <p>Literatura apokaliptyczna rozwijała się w judaizmie jako reakcja na prześladowania i uciski ze strony obcych mocarstw, szczególnie w okresie pomiędzy 200 r. przed Chr. a 135 r. po Chr. Jej głównym celem było przekazanie Bożego objawienia zapowiadającego nadejście zbawienia. Wśród licznych dzieł, które podejmują tę myśl, można wymienić <em>Apokalipsę Abrahama</em> oraz Targum Neofiti 1, będący aramejskim tłumaczeniem Pięcioksięgu. W niniejszym artykule przedstawione zostaną idee apokaliptyczne występujące w obu tekstach, takie jak motyw dwóch światów, sądu, nagrody i kary, życia po śmierci, Mesjasza i aniołów. Analiza porównawcza pozwoli na wyodrębnienie starożytnych tradycji w Targumie Neofiti 1, sięgających okresu powstawania Ewangelii.</p>Dorota Chwiła
Prawa autorskie (c) 2023 Dorota Chwiła
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-09-072023-09-0716435137710.12775/BPTh.2023.021Profil zainteresowań biblijnych ks. Floriana Pilthowskiego (XVI w.)
https://apcz.umk.pl/BPTh/article/view/46515
<p align="justify"><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;">W </span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="de-DE">Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach zachowałą się czteroczęściowa Biblia wydana wraz postyllą Mikołaja z Liry. Na marginesach tego inkunabułu ks. Florian Pilthowski jako miejscowy wikariusz i jednocześnie oficjał kielceki żyjący w drugiej połowie XVI wieku wykonywał noty marginalne świadczące o wieloletniej lekturze Biblii. Przeprowadzone badania wykazały lekturę większości ksiąg biblijnych. Najczęściej ks. F. Pilthowski sporządzął noty informacyjne pozwalajace zapamiętać treść czytanego fragmentu. W taki prosty sposób skomentował i potwierdził przeczytanie wiekszości ksiag</span></span></span><span style="color: #000000;"><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="de-DE"> Starego Testamentu. ks. F. Pilthowski pozostawił również noty świadczące o lekturze pogłębionej teologicznie. Było to chrystologiczne ujęcie fragmentów Starego Testamentu, realizacja proroctw w historii, </span></span></span></span><span style="color: #000000;"><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="de-DE">tematyka sądu ostatecznego i przyjścia Chrystusa, katolickie rozumienie sakramentów, nowość życia chrześcijańskiego i powszechność zbawienia, życie kapłańskie. Przydatność kaznodziejska lektury Biblii była przez niego zaznaczana poprzez podawanie przy analizie dat świąt z kalendarza. Porównanie wątków tematycznych powstałych poprzez analizę not ks. F. Pilthowskliego z badaniami współczesnej biblistyki nad wartością postylli Mikołaja z Liry wskazuje na dostrzeganie przez potrydenckiego, kieleckiego komentatora większości ważnych osiągnięć trzynastowiecznego egzegety. Postylla Mikołaja z Liry ważna w kształtowaniu się teologii Marcina Lutra w recepcji ks. F. Pilthowskiego była źródłem potwierdzajacym naukę katolicką.</span></span></span></span></p> <p align="justify"> </p>Marcin KowalskiAndrzej Kwaśniewski
Prawa autorskie (c) 2023 Andrzej Kwaśniewski, Marcin Kowalski
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-302023-12-3016437940610.12775/BPTh.2023.024Theological Implications of the New Perspective on Paul
https://apcz.umk.pl/BPTh/article/view/42730
<p>Teologiczne implikacje nurtu <em>New Perspective on Paul</em></p> <p>Ukazanie się pracy E.P. Sandersa <em>Paul and Palestinian Judaism</em> w 1977 roku rozpoczęło nową perspektywę w spojrzeniu na Pawła Apostoła. Ten współczesny nurt interpretacji myśli Pawła odegrał dużą rolę we współczesnym rozumieniu Nowego Testamentu, nawet jeśli faktem jest, że Nowa Perspektywa ma swoich gorliwych przeciwników i oponentów. Nowa Perspektywa różni się od starej tym, że próbuje patrzeć na Pawła nie przez pryzmat późniejszych dysput teologicznych, zwłaszcza tych związanych z początkami reformacji, ale w realnym kontekście ideowym życia i misji Apostoła. Tym samym badacze pokazują przede wszystkim żydowski charakter myśli Pawła, wskazując, że Apostoł nie opozycjonował się wobec judaizmu jako takiego, ale raczej reinterpretował go w kluczu wydarzenia Chrystusa. Jednocześnie Pawła uważa się za ojca teologii chrześcijańskiej. Jakie są implikacje teologiczne wypływające z nurtu zwanego <em>New Perspective on Paul</em>? Niniejszy artykuł próbuje odpowiedzieć na to pytanie w oparciu o tezy kluczowych przedstawicieli omawianego nurtu, takich jak E.P. Sanders, J.D.G. Dunn i N.T. Wright.</p>Marcin Walczak
Prawa autorskie (c) 2023 Marcin
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-09-072023-09-0716440743510.12775/BPTh.2023.022Grzech i cnota w Księdze Mądrości jako konsekwencja fundamentalnego wyboru między śmiercią a Mądrością
https://apcz.umk.pl/BPTh/article/view/46698
<p>Autor Księgi Mądrości zestawia nieustannie w swoim dziele rzeczywistości przeciwstawne, aby poprzez porównanie (<em>synkrisis</em>) głębiej ukazać różnicę między nimi. Pierwsza część Księgi Mądrości to zestawienie postaci sprawiedliwego z bezbożnymi. Autor analizuje postawy i wybory dokonywane przez ludzi pod kątem ich konsekwencji w życiu ziemskim i po śmierci. Sprawiedliwości i cnocie sprawiedliwego przeciwstawia grzech i niemoralność bezbożnych. Postawy są związane z wolnym wyborem człowieka, ale także zdają się wynikać z pierwszego, fundamentalnego wyboru pomiędzy śmiercią a Mądrością, którego dokonują jedni i drudzy. Autor podkreśla, że właśnie ta relacja jest fundamentalna, ponieważ inspiruje do konkretnych wyborów moralnych i postaw. Przy opisywaniu fascynacji śmiercią i Mądrością pojawiają się obrazy i słownictwo sugerujące głęboki związek, relację o charakterze oblubieńczym czy pragnienie bliskości. Autor ukazuje z całą wyrazistością biegunowo odległe efekty tych relacji. Fascynacja śmiercią prowadzi do lęku, błędnego postępowania i śmierci duchowej, a oblubieńcza więź z Mądrością gwarantuje życie sprawiedliwe na ziemi oraz szczęśliwą nieśmiertelność.</p>Marcin Zieliński
Prawa autorskie (c) 2023 Marcin Zieliński
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-12-302023-12-3016443745210.12775/BPTh.2023.025Pytanie o eksousia Jezusa (21,23-27) w ewangelicznej narracji Mateusza 21–22
https://apcz.umk.pl/BPTh/article/view/44646
<p>Autor podejmuje się pogłębionego studium chronologii, terminologii, tematyki oraz sposobu opowiadania i rozmieszczenia poszczególnych jednostek kompozycyjnych rozdziałów 21–22, aby zbadać, czy Mateusz, przez podjęcie i wyeksponowanie w perykopie 21,23-27 tematu <em>eksousia</em> Jezusa, rzeczywiście nadaje jej specyficzną narracyjno-teologiczną funkcję w „Małej Ewangelii”, a przez nią i w całej jego ewangelicznej narracji. W przeprowadzonych badaniach metodą analizy narracyjnej autor wykazuje, że ewangelista faktycznie miał taką intencję. Zgodnie z nią pokazuje on najpierw jak Jezus w sposób demonstracyjny, w podniosłych i doniosłych okolicznościach, staje się na terenie świątyni jedynym prawdziwym Nauczycielem całego ludu Izraela, na czele z jego nauczycielami i przywódcami. Przesądza tu też ostatecznie, że cała działalność Nazarejczyka, zarówno to w Galilei jak i w Jerozolimie, dowodzi, że Jego <em>eksousia</em> ma swe źródło w Bogu i dzięki niej, jako syn Dawida i Pan Dawida/Syn Boży, staje się jedynym Pośrednikiem zbawienia, realnie obecnym i aktywnie działającym w zbudowanym przez siebie Kościele, zastępując dotychczasowe ofiary i kult świątynny. Wszystko to dzieje się z woli Boga zapisanej w Pismach i dokonuje mocą Jego <em>eksousia</em>, zaś po zmartwychwstaniu <em>pełną eksousia</em>, ponieważ <em>eksousia</em> <em>Ojca i Syna i Ducha Świętego</em> (28,16-20), obejmującą cały świat ziemski i niebiański. Perykopa 21,23-27 pełni tu funkcję zawiasy, która zamyka temat syna Dawida i otwiera temat Syna Bożego. W perspektywie zaś do całej ewangelicznej narracji uwidacznia się tu myśl Mateusza, aby to właśnie w tych okolicznościach wybrzmiała doniosłość <em>eksousia</em> Jezusa, ponieważ dla niego i adresatów jego ewangelii to właśnie ona jest najwyższym dowodem potwierdzającym Boską naturę Jezusa.</p>Zdzisław Żywica
Prawa autorskie (c) 2023 Zdzisław Józef Żywica
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-09-072023-09-0716445347710.12775/BPTh.2023.023