Hymn o Bogu Stwórcy (Rdz 1,1–2,4a) w interpretacji Księgi Jubileuszów (Jub 2)
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2011.006Schlagworte
Księga Rodzaju, historia stworzenia, Bóg – Stworzycie, Księga Jubileuszy, interpretacja historii stworzenia, stworzenie aniołów, wybranie Izraela, szabatAbstract
Opis stworzenia świata znajdujący się w Księdze Jubileuszów (Jub 2) wzoruje się na heksaemeronie z Rdz 1,1–2,4a i stanowi jego interpretację mającą na celu wyeksponowanie kilku tematów, które są ważne dla autora Jub 2. Są nimi: stworzenie, szabat i wybranie Izraela. W obu kompozycjach ogólna struktura jest taka sama, a więc podział materiału według schematu sześciu dni stwórczej działalności Boga i siódmego dnia Jego odpoczynku. Jednakże w Jub 2 cały opis jest poprzedzony wstępem, gdzie jest mowa o tym, że relację o stworzeniu przekazuje Mojżeszowi na górze Synaj anioł w imieniu Boga (Jub 2,1), zaś sekcja poświęcona szabatowi jest znacznie dłuższa i zawiera o wiele więcej szczegółów niż w Rdz 2,2–3 (Jub 2,17–33). Autor Jub 2 włącza również materiał z Rdz 2, czego przykładem jest wzmianka o ogrodzie Eden (2,7) oraz nazywanie Boga „Panem” (np. 2,7.9.25). Obok licznych podobieństw i różnic, w Jub 2 pojawiają się dwa motywy zasługujące na szczególną uwagę, a których brak w Rdz 1,1–2,4a, mianowicie stworzenie aniołów w pierwszym dniu (Jub 2,2) i ogrodu Eden w trzecim dniu (Jub 2,7). Ze szczególnym naciskiem autor Jub 2 wyraża prawdę o Bogu jako jedynym Stwórcy wszystkiego, co wyrażają zawsze bezpośrednio do Niego odnoszone czasowniki, m.in. „stworzył”, „uczynił”, ustanowił”. W celu uniknięcia wszelkich dwuznaczności, autor Jub 2 unika wzmianek o tym, że ziemia wydaje rośliny (por. Rdz 1,12), wody istoty pływające (por. Rdz 1,20), a ziemia istoty żyjące na niej (por. Rdz 1,24). Zwieńczeniem całego dzieła stworzenia jest powołanie do istnienia człowieka – mężczyzny i kobiety. Według autora Jub 2 Bóg nie zasięga „rady” aniołów w sprawie stworzenia człowieka (por. Rdz 1,26), chociaż zostali oni stworzeni już w pierwszym dniu. Ich funkcją jest błogosławienie i wychwalanie Boga za wspaniałe dzieło stworzenia, jak również zachowywanie razem z Nim szabatu. Autor Jub 2 z niezwykłą emfazą uwypukla rolę i znaczenie słońca, od którego zależą wszystkie ustalenia kalendarzowe. Dominująca pozycja słońca została wyeksponowana poprzez całkowite odrzucenie księżyca w wyznaczaniu czasu. Tylko słońce – razem z szabatem – zostało nazwane „wielkim znakiem” (Jub 2,9).Całe opowiadanie o stworzeniu w Jub 2 służy wyeksponowaniu dwóch tematów, mianowicie szabatu i wybrania Izraela. Poprzez połącznie ich z dziełem stworzenia autor Jub 2 wyraża myśl, że zostały ustanowione przez Boga już od samego „początku”. Pomiędzy nimi istnieje łączność, którą autor wyraża za pomocą symboliki liczb: po dokonaniu 22 dzieł w czasie sześciu dni stworzenia Bóg odpoczął w dniu szabatu, zaś po 22 przywódcach nastał Jakub i jego poHymn o Bogu Stwórcy Rdz 1,1–2,4a) w interpretacji Księgi Jubileuszów (Jub 2) 149 tomstwo, które zachowuje szabat. Błogosławiony i święty jest zarówno szabat, jak i Izrael. Bóg wybrał Izraela spośród wszystkich narodów, aby ten zachowywał szabat, a dzięki temu, że Izrael zachowuje szabat, Bóg go uświęca i zapewnia mu swoje błogosławieństwo. Księga Jubileuszów jest świadectwem bardzo radykalnego przekonania charakterystycznego dla okresu Drugiej Świątyni, że zachowywanie szabatu jest podstawowym czynnikiem określającym tożsamość Izraela w relacji do Boga oraz powodem wybrania Izraela, czego rezultatem jest jego wyjątkowy status wśród wszystkich narodów (zob. Jub 2,21.31).
Literaturhinweise
Brzegowy T., Czytając Heksaemeron (Rdz 1,1-2,3), w: W. Chrostowski (red.), Jak śmierć potężna jest miłość. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Juliana Warzechy SAC (1944-2009), Warszawa-Ząbki 2009.
Charles R. H., The Book of Jubilees or the Little Genesis, London 1902.
Crawford S. W., Rewriting Scripture in Second Temple Times (SDSSRL), Grand Rapids-Cambridge 2008.
Denis A. M., Fragmenta pseudepigraphorum quae supersunt graeca (PVTG 3), Leiden 1970.
Endres J., Biblical Interpretation in the Book of Jubilees (CBQMS 18), Washington 1987, 238-249.
Flint W., Noncanonical Writings in the Dead Sea Scrolls: Apocrypha, Other Previously Known Writings, Pseudepigrapha, w: P. W. Flint (red.), The Bible at Qum- ran. Text, Shape, and Interpretation (SDSSRL), Grand Rapids-Cambridge 2001.
Kondracki A., Księga Jubileuszów, w: R. Rubinkiewicz (red.), Apokryfy Starego Testamentu, Warszawa 1999, 262-342.
Muchowski P., Komentarze do rękopisów znad Morza Martwego (Seria Judaica i Hebraica, 1), Poznań 2005.
Segal M., The Book of Jubilees: Rewritten Bible, Redaction, Ideology and Theology (JSJSup 117), Leiden 2007, 1-41.
Steck O. H., Die Aufnahme von Genesis 1 in Jubiläen 2 und 4. Ezra 6, JSJ 8 (1977), 154-182.
van Ruiten J. T. G. A. M., Primaeval History Interpreted: The Rewriting of Genesis 1-11 in the Book of Jubilees (JSJSup 66), Leiden 2000, 18-27.
VanderKam J. C., Genesis 1 in Jubilees 2, w: tenże, From Revelation to Canon. Studies in the Hebrew Bible and Second Temple Literature, Boston-Leiden 2002.
VanderKam J. C., Textual and Historical Studies in the Book of Jubilees (HSM 14), Missoula 1977, 207-285.
VanderKam J. C., The Book of Jubilees. A Critical Text (CSCO 510; Scriptores Aethiopici 87), t. I, Louvain 1989.
VanderKam J. C., The Manuscript Tradition of the Book of Jubilees, w: G. Boccaccini, i in. (red.), Enoch and the Mosaic Torah: The Evidence of Jubilees, Grand Rapids-Cambridge 2009, 3-21.
VanderKam J. C., The Origins and Purposes of the Book of Jubilees, w: M. Albani i in. (red.), Studies in the Book of Jubilees (TSAJ 65), Tübingen 1997.
VanderKam J. C., Milik J. T., Jubilees, w: H. Attridge, i in. (red.), Qumran Cave 4.VIII: Parabiblical Texts, Part 1 (DJD 13), Oxford 1994.
Wintermute O. S., Jubilees, 55-58; L. Fusella, Libro dei Giubilei, w: P. Sacchi (red.), Apocrifi dell'Antico Testamento (TEA Religioni e Miti, 17), Milano 2002, 126-131.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Stats
Number of views and downloads: 1576
Number of citations: 0